How many Miyazaki movies are there?
Miyazaki Filmleri: Kaç Tane ve Nereden Başlamalı?
Hayao Miyazaki'nin büyülü dünyasına dalmak isteyenler için en sık sorulan soru "Kaç tane Miyazaki filmi var?" olur. Bu sorunun cevabı biraz yanıltıcı olabilir çünkü Miyazaki'nin hem yönettiği hem de senaryosunu yazdığı veya yapımcılığını üstlendiği filmler var. Deneyimlerime göre, genellikle yönettiği filmler baz alınır. Şu ana kadar Miyazaki'nin kendi yönettiği 11 uzun metrajlı animasyon filmi bulunuyor. Bunlar, Studio Ghibli'nin kurulmasından önceki ve sonraki dönemleri kapsıyor.
Bu 11 film, Ghibli'nin kalbini oluşturuyor ve her biri kendine özgü bir hikaye anlatıyor. Eğer ilk kez Miyazaki ile tanışacaksan, nereden başlayacağını bilemeyebilirsin. Benim tavsiyem, Spirited Away (Ruhların Kaçışı) ile başlaman. Bu film, hem uluslararası alanda büyük başarı yakalamış hem de Miyazaki'nin vizyonunu en iyi yansıtan yapımlardan biri. Alternatif olarak, biraz daha duygusal bir başlangıç istersen My Neighbor Totoro (Komşum Totoro) da harika bir seçim. Daha fantastik bir dünyaya adım atmak istersen Howl's Moving Castle (Yürüyen Şato) da unutulmaz bir deneyim sunar.
Studio Ghibli ve Miyazaki'nin İzleyiciye Sunduğu Fark
Studio Ghibli'nin başarısının temelinde elbette Miyazaki'nin sanatsal vizyonu yatıyor. Ancak Ghibli sadece Miyazaki'den ibaret değil. Ortakları Isao Takahata ve Toshio Suzuki ile birlikte, kendine has bir estetik ve anlatım dili oluşturdular. Miyazaki filmlerinde dikkatini çekecek birkaç ortak nokta şunlardır:
- Doğa Sevgisi ve Çevre Bilinci: Filmlerinde doğanın güzelliği ve kırılganlığı sıkça vurgulanır. Ormanlar, rüzgar, su gibi doğal unsurlar karakterler kadar önemlidir. Örneğin, Princess Mononoke (Prenses Mononoke)'deki orman ruhları ve insanların doğayla olan mücadelesi bu temanın en güçlü örneklerindendir.
- Güçlü Kadın Karakterler: Miyazaki'nin yarattığı kadın karakterler genellikle bağımsız, cesur ve kendi ayakları üzerinde durabilen kişilerdir. Sadece kahramanlık yapmazlar, aynı zamanda derin duygusal yolculuklara çıkarlar. Nausicaä of the Valley of the Wind (Rüzgar Vadisi Nausicaä)'deki Nausicaä veya Kiki's Delivery Service (Küçük Cadı Kiki)'deki Kiki bu duruma iyi örneklerdir.
- Uçma Tutkusu ve Özgürlük Teması: Uçmak, Miyazaki filmlerinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Hem karakterlerin fiziki uçuşları hem de ruhsal özgürlük arayışları bu temayı besler. Porco Rosso (Kırmızı Dalga Porco Rosso) bu temayı en saf haliyle işler.
- Karmaşık Ahlaki Temalar: Filmlerinde iyi ve kötü arasındaki keskin çizgiler genellikle bulanıktır. Karakterler gri alanlarda yaşar ve izleyiciyi düşündüren, sorgulatan ahlaki ikilemlerle yüzleşir. Castle in the Sky (Gökteki Kale)'deki Sheeta ve Pazu'nun yolculuğu da bu karmaşıklığı barındırır.
Ghibli'nin diğer yönetmenlerinin filmleri de oldukça değerli olsa da, Miyazaki'nin filmleri genellikle daha çok "klasik Ghibli" olarak akla gelir. Bu filmlerin her biri, yaratıldığı dönemde bile yenilikçi animasyon teknikleri ve derin hikayeleriyle izleyicileri büyülemeyi başarmıştır.
Miyazaki Filmlerini Keşfetmenin Yolları
Miyazaki'nin tüm filmlerini keşfetmek başlı başına bir macera. Hangi sırayla izleyeceğin tamamen sana kalmış ama birkaç önerim olabilir:
- Kronolojik Sıra: Miyazaki'nin kariyerindeki değişimi ve gelişimini görmek istersen, filmleri yayınlandıkları tarihe göre izleyebilirsin. Bu, erken dönem işlerinden daha olgun yapımlarına doğru bir yolculuk sunar.
- Tematik Gruplama: Uçma temasına ilgi duyuyorsan, o temayı işleyen filmleri bir araya getirebilirsin. Ya da doğa temalı filmleri peş peşe izleyebilirsin.
- Sevilenler Listesi: Genellikle en çok beğenilen filmlerle başlamak, seni hemen Ghibli evreninin büyüsüne çekebilir. Spirited Away, My Neighbor Totoro, Howl's Moving Castle, Princess Mononoke, Castle in the Sky gibi filmler genellikle başlangıç için idealdir.
Unutma, her bir Miyazaki filmi farklı bir duygu durumunu yansıtabilir. Bazıları seni neşelendirir, bazıları hüzünlendirir, bazıları ise uzun süre aklında kalacak düşüncelere sevk eder. En önemlisi, bu filmleri izlerken kendini hikayenin akışına bırakman ve o büyülü dünyanın bir parçası olman.