Yatay geçiş sınavı nedir kimler girebilir?
Yatay Geçiş Sınavı Nedir ve Kimler Başvurabilir?
Yatay geçiş, mevcut üniversite eğitimin devam ederken farklı bir üniversiteye veya aynı üniversite içinde farklı bir bölüme geçiş yapma imkanıdır. Genellikle öğrencinin eğitimini daha çok istediği veya bulunduğu bölümden memnun olmadığı durumlarda tercih edilir. Bu geçişin iki temel yolu vardır: Merkezi Puanla Yatay Geçiş ve Genel Not Ortalamasıyla Yatay Geçiş (GNO). Her ikisinin de kendi içinde kuralları ve başvuru koşulları bulunur.
Merkezi Puanla Yatay Geçiş (DGS gibi)
Bu yöntem, daha çok meslek yüksekokulu mezunlarının lisans programlarına geçiş yapması için kullanılan bir sistemdir. En bilinen örneği Dikey Geçiş Sınavı (DGS)'dir. DGS'ye, ön lisans diplomasını almış olan ve belirli ön lisans programlarından mezun olan herkes girebilir. Sınav, ön lisans eğitiminde alınan bilgileri ölçmeye yönelik sayısal ve sözel bölümlerden oluşur. Sınav sonuçlarına göre, tercih ettiğin lisans programlarının kontenjanları dahilinde yerleştirme yapılır. Örneğin, bir elektrik teknikerliği ön lisans mezunu, DGS ile bilgisayar mühendisliği veya elektrik-elektronik mühendisliği gibi lisans programlarına geçiş yapabilir. Başvurulacak lisans programının DGS kontenjanı ve senin sınav puanın belirleyici olur.
Genel Not Ortalamasıyla Yatay Geçiş (GNO)
Bu yöntem ise üniversitelerin kendi belirlediği akademik başarıya dayalı bir geçiş sistemidir. Deneyimlerime göre, bu tür geçişlerde en kritik nokta genel not ortalamasıdır (GNO). Genellikle öğrencilerin en az 3.00 GNO'ya sahip olması istenir, ancak bu oran üniversiteden üniversiteye ve bölümden bölüme değişiklik gösterebilir. Bazı bölümler için bu sınır 3.50'ye kadar çıkabilir. Başvurmak istediğin üniversite veya bölümün web sitesinde ilan edilen kontenjanları ve başvuru şartlarını mutlaka kontrol etmelisin. Bir diğer önemli şart, başvuru sırasında en az iki dönem tamamlamış olman ve belirli bir kredi yükünü almış olman. Örneğin, 3.50 GNO ile İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne yatay geçiş yapmak istediğini varsayalım. Eğer bölümün ilan ettiği kontenjan varsa ve senin GNO'n bu şartı karşılıyorsa, başka bir üniversitenin hukuk fakültesinden geçiş yapabilirsin. Bu geçişte, gittiğin üniversitenin belirlediği ders denkliklerini de göz önünde bulundurman önemlidir.
Yatay Geçişte Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Pratik İpuçları
Yatay geçiş süreci, titiz bir hazırlık gerektirir. Öncelikle, ilgilendiğin üniversite ve bölümlerin yurt içi veya yurt dışı yatay geçiş kontenjanlarını ve başvuru tarihlerini yakından takip etmelisin. Her üniversitenin kendi takvimi vardır ve bu takvimler genellikle akademik yıl başlamadan birkaç ay önce açıklanır. İkinci olarak, başvuru yapacağın bölümün müfredatını inceleyerek, mevcut üniversitendeki derslerin ne kadarının denk sayılacağını önceden öğrenmen faydalı olacaktır. Bu, geçiş yaptıktan sonra ders kaybı yaşamanı engeller. Üçüncüsü, yabancı dil şartı olan bölümler için ilgili yabancı dil yeterlilik sınavından geçerli bir not almış olman gerekebilir. TOEFL, IELTS gibi uluslararası geçerliliği olan sınavlar veya üniversitenin kendi yaptığı yabancı dil sınavları bu kapsamda değerlendirilir. Son olarak, başvurunu yaparken mutlaka resmi belgelerini eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlamalısın. Bunlar arasında not dökümü (transkript), öğrenci belgesi ve kimlik fotokopisi gibi evraklar bulunur. Deneyimlerime göre, en çok yapılan hata belgelerin eksik olması veya yanlış doldurulmasıdır. Bu yüzden her zaman birkaç kez kontrol etmeni öneririm.
Unutma ki yatay geçiş, hayatında yeni bir sayfa açma fırsatı olabilir. Bu süreci doğru bilgilerle ve dikkatli bir planlamayla yürüterek başarıya ulaşabilirsin.