Şafilik hangi mezhep?

Şafii Mezhebi: Kimdir, Ne Yapar?

Şafii mezhebi hakkında merak ettiklerin var anlaşılan. Gel, birlikte bu konuya bir açıklık getirelim. Deneyimlerime göre bu mezhebi anlamak, İslam'ın geniş yelpazesini daha iyi kavramana yardımcı olacak.

İmam Şafii ve Metodolojisi

Şafii mezhebinin temelini atan kişi, İmam Muhammed bin İdris eş-Şafii'dir. Miladi 767 yılında Gazze'de doğup 820 yılında Kahire'de vefat eden İmam Şafii, fıkıh ilminin adeta bir temelini atmış bir alimdir. Kendi dönemine kadar farklı bölgelerde farklı yaklaşımlar vardı. İmam Şafii, Kur'an ve Sünnet'in yanı sıra ictihad ve kıyas gibi metodları sistematik hale getirerek, dini hükümlerin nasıl çıkarılacağına dair bir çerçeve sundu. Onun en önemli eseri olan "er-Risale", usul-i fıkıh ilminin ilk sistematik çalışması olarak kabul edilir ve hala bu alanda başvurulan bir kaynaktır. Kısacası, o meselelere "nasıl yaklaşmalıyız" sorusunun cevabını vermiş bir öncü.

Şafii Mezhebinin Temel Özellikleri ve Yaygınlaştığı Bölgeler

Şafii mezhebinin kendine özgü bazı pratikleri ve yaklaşımları vardır. Örneğin, abdest alırken ağzı ve burnu mesh etmek (sadece yıkamak değil) gibi detaylarda diğer mezheplerden ayrılabilir. Namazda, tekbir aldıktan sonra elleri bağlama şekli (göğüs veya göbek altında) ve rükudan kalkarken yapılan dualar gibi konularda da farklılıklar görülebilir. Bu mezhep, özellikle Mısır (özellikle İmam Şafii'nin kabrinin bulunduğu Kahire'de güçlüdür), Şam (Suriye), Filistin, Lübnan, Ürdün, Irak'ın bazı bölgeleri, Yemen, Umman, Doğu Afrika (Somali, Etiyopya, Eritre, Kenya), Malay Adaları (Malezya, Endonezya, Brunei) ve Hazar Denizi'nin güney sahilleri gibi geniş bir coğrafyada takip edilir. Bu bölgelerdeki Müslüman nüfusun yaklaşık %20-25'inin Şafii mezhebine mensup olduğu tahmin edilmektedir. Bu rakamlar, mezhebin ne kadar yaygın olduğunu sana bir fikir verebilir.

Şafii Mezhebine Göre Bazı Önemli Fıkhi Konular

Şafii mezhebinin bazı pratik detayları, günlük hayatta karşımıza çıkabilir. Mesela:

• Abdest: Kulakların dışını meshetmek sünnettir. Ağız ve burun temizliği de abdestin içindedir ve bu işlemler için ayrı ayrı su kullanmak daha faziletlidir.
• Namaz: Fatiha suresini okumak namazın farzlarındandır. Namazda iki secde arasında kısa bir oturuş (cülus) yapılır.
• Oruç: Kusmak orucu bozmaz, ancak kasten geri çıkarmak bozabilir. Diş çektirmek veya dolgu yaptırmak da orucu bozmaz, ancak tadı veya ilacı yutmak orucu bozar.
• Nikah: Nikah akdinde şahitlerin huzuru şarttır. Kadının rızası da ayrıca önemlidir.

Bu farklılıklar, mezheplerin İslam'ın temel ilkeleri çerçevesinde nasıl geniş bir yorum alanı sunduğunu gösterir.

Pratik Öneriler ve Tavsiyeler

Eğer sen de Şafii mezhebine mensupsan veya bu mezheple ilgili daha fazla bilgi edinmek istiyorsan, şunları yapabilirsin:

• Güvenilir Kaynaklara Başvur: Diyanet İşleri Başkanlığı'nın yayınları, saygın ilahiyatçıların eserleri veya doğru referanslara sahip web siteleri sana yardımcı olabilir.
• Konusunda Uzman Kişilere Danış: Anlamadığın veya emin olamadığın konularda ilim sahibi hocalara sormaktan çekinme.
• Karşılaştırmalı Çalışmalar Yap: Farklı mezheplerin yaklaşımlarını anlamak, kendi bilgini pekiştirmeni sağlar. Ancak bu karşılaştırmaları yaparken polemikten kaçın, niyetin öğrenmek olmalı.
• Uygulama Yap: Öğrendiklerini namazında, abdestinde uygulamaya çalışarak daha kalıcı hale getirebilirsin.

Unutma, mezhepler birbirini tamamlayan unsurlardır. Önemli olan, Allah'ın rızasını kazanmak için doğru bilgiyi öğrenmek ve amel etmektir.