Kanun-i Esasi kimin döneminde ilan edildi?

Osmanlı İmparatorluğu'nun modernleşme çabalarının önemli bir adımı olan Kanun-i Esasi, 23 Aralık 1876 tarihinde ilan edilmiştir. Peki bu tarihi olay hangi padişah döneminde gerçekleşti? Cevap, Sultan II. Abdülhamid dönemidir.

II. Abdülhamid'in Tahta Çıkışı ve Kanun-i Esasi'nin İlanı

Sultan II. Abdülhamid, amcası Sultan Abdülaziz'in tahttan indirilmesi ve ağabeyi V. Murad'ın kısa süren hükümdarlığının ardından tahta geçmiştir. Tahta çıkarken, devletin içinde bulunduğu buhranlı durumdan çıkış yolu olarak Kanun-i Esasi'yi ilan etme sözü vermiştir. Bu söz, özellikle dönemin önde gelen aydınları ve bürokratları tarafından büyük bir umutla karşılanmıştır.

Kanun-i Esasi'nin Önemi ve Getirdikleri

Kanun-i Esasi, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk anayasası olması sebebiyle büyük bir öneme sahiptir. Bu anayasa ile birlikte, padişahın yetkileri kısmen sınırlandırılmış, bir meclis-i umumi (parlamento) kurulması öngörülmüştür. Meclis-i Umumi, Meclis-i Ayan (Senato) ve Meclis-i Mebusan (Halk Meclisi) olmak üzere iki kanattan oluşmaktaydı. Böylece, Osmanlı tarihinde ilk kez halkın temsilcileri yönetime katılma fırsatı bulmuştur. Anayasa, temel hak ve özgürlükleri de güvence altına almayı amaçlamıştır.

Kanun-i Esasi'nin Kısa Süreli Hükümranlığı

Ne yazık ki, Kanun-i Esasi'nin yürürlükte kalma süresi çok uzun olmamıştır. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın başlamasıyla birlikte, Sultan II. Abdülhamid, meclisi feshetmiş ve anayasayı askıya almıştır. Bu durum, Osmanlı İmparatorluğu'nda otuz yıldan fazla sürecek olan İstibdat Dönemi'nin başlangıcı olmuştur.

Sonuç olarak, Kanun-i Esasi, Osmanlı tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır. Sultan II. Abdülhamid döneminde ilan edilmiş olmasına rağmen, kısa süreli yürürlükte kalması ve ardından gelen İstibdat Dönemi, Osmanlı İmparatorluğu'nun siyasi ve sosyal hayatında derin izler bırakmıştır. Yine de, bu anayasa, sonraki dönemlerde yapılacak anayasal düzenlemeler için önemli bir temel teşkil etmiştir.