Asbest hangi hastalıklara neden olur?

Asbest, geçmişte yaygın olarak kullanılan ancak sağlığa zararlı etkileri nedeniyle günümüzde kullanımı büyük ölçüde kısıtlanmış bir mineraldir. Özellikle solunması durumunda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen asbest, çeşitli hastalıklara neden olabilir. Bu yazımızda, asbestin yol açtığı başlıca hastalıkları ve bu hastalıklardan korunma yollarını inceleyeceğiz.

Asbestoz: Akciğerlerin Sertleşmesi

Asbestoz, asbest liflerinin uzun süre solunması sonucu akciğerlerde meydana gelen kronik bir hastalıktır. Bu lifler, akciğer dokusunda iltihaplanmaya ve zamanla sertleşmeye (fibrozis) neden olur. Asbestozun belirtileri arasında nefes darlığı, öksürük, göğüs ağrısı ve parmaklarda çomaklaşma (clubbing) bulunur. Hastalık ilerledikçe, solunum yetmezliği ve kalp yetmezliği gibi ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Asbestozun tedavisi yoktur, ancak semptomları hafifletmeye ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yönelik tedaviler uygulanabilir.

Akciğer Kanseri: Asbestin En Tehlikeli Sonuçlarından Biri

Akciğer kanseri, asbest maruziyetinin en tehlikeli sonuçlarından biridir. Asbest lifleri, akciğer hücrelerinin DNA'sına zarar vererek kanser gelişimine yol açabilir. Asbestle ilişkili akciğer kanseri genellikle sigara içenlerde daha sık görülür, ancak sigara içmeyenlerde de ortaya çıkabilir. Belirtileri arasında öksürük, kanlı balgam, göğüs ağrısı, kilo kaybı ve nefes darlığı bulunur. Akciğer kanserinin tedavisi, kanserin evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak cerrahi, kemoterapi ve radyoterapiyi içerebilir.

Mezotelyoma: Nadir Ancak Agresif Bir Kanser Türü

Mezotelyoma, akciğer zarı (plevra), karın zarı (periton) veya kalp zarında (perikard) gelişen nadir ve agresif bir kanser türüdür. Asbest maruziyeti, mezotelyomanın en önemli nedenidir. Hastalığın belirtileri, etkilenen bölgeye göre değişebilir, ancak genellikle göğüs ağrısı, karın ağrısı, nefes darlığı ve sıvı birikimi gibi semptomlar görülür. Mezotelyomanın tedavisi zordur ve genellikle cerrahi, kemoterapi ve radyoterapinin kombinasyonunu içerir. Ancak, hastalığın prognozu genellikle kötüdür.

Diğer Hastalıklar ve Riskler

Asbest maruziyeti, akciğer kanseri ve mezotelyoma dışında, larinks (gırtlak) kanseri, over (yumurtalık) kanseri ve gastrointestinal sistem kanserleri gibi diğer kanser türlerinin riskini de artırabilir. Ayrıca, plevral plaklar (akciğer zarında kalınlaşma), plevral efüzyon (akciğer zarında sıvı birikimi) ve diffüz plevral kalınlaşma gibi akciğer zarı hastalıklarına da neden olabilir.

Asbestin yol açtığı bu ciddi sağlık sorunlarından korunmak için, asbest içeren malzemelerle çalışırken mutlaka uygun koruyucu ekipmanlar kullanılmalı ve asbest söküm işlemlerinin uzman kişiler tarafından yapılması sağlanmalıdır. Geçmişte asbest maruziyetine uğramış kişilerin düzenli olarak sağlık kontrolünden geçmesi de erken teşhis ve tedavi açısından önemlidir.