Mengücekliler nerede yaşamıştır?

02.03.2025 0 görüntülenme

Mengücekliler, Anadolu Selçuklu Devleti'nin zayıflamasıyla ortaya çıkan ve 12. yüzyılda Doğu Anadolu'da hüküm süren önemli bir Türk beyliğidir. Peki, bu beylik tam olarak nerede yaşamış ve hangi bölgelerde etkili olmuştur? İşte Mengüceklilerin coğrafi yayılımı ve yerleşim yerleri hakkında bilmeniz gerekenler.

Mengüceklilerin Kurulduğu Bölge: Erzincan ve Çevresi

Mengücekliler, 1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra Anadolu'ya gelen Türk boylarından biri olan Mengücek Gazi tarafından kurulmuştur. Beyliğin merkezi, günümüzde Erzincan iline bağlı olan Kemah ilçesidir. Bu bölge, beyliğin ilk yerleşim yeri ve siyasi merkezi olmuştur.

Beyliğin Yayılım Alanı: Doğu Anadolu

Erzincan merkezli olarak kurulan Mengücekliler, kısa sürede çevre bölgelere yayılarak nüfuz alanlarını genişletmişlerdir. Beyliğin hakimiyet alanına giren başlıca şehirler şunlardır:

  • Erzurum: Erzurum, Mengüceklilerin önemli bir askeri ve ticari merkezi olmuştur.
  • Divriği: Divriği, özellikle Mengücekli hükümdarı Süleyman Şah döneminde önemli bir kültür ve sanat merkezi haline gelmiştir. UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, bu dönemin en önemli eserlerindendir.
  • Şebinkarahisar: Şebinkarahisar, Mengüceklilerin batı sınırını oluşturmuş ve bölgedeki hakimiyetlerini pekiştirmiştir.

Bu şehirler ve çevre köyler, Mengüceklilerin siyasi, ekonomik ve kültürel etkisinin hissedildiği başlıca bölgeler olmuştur.

Mengüceklilerin Mirası: Anadolu'nun Türkleşmesi

Mengücekliler, Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşması sürecinde önemli bir rol oynamışlardır. Bölgede inşa ettikleri camiler, medreseler, hanlar ve hamamlar, günümüze kadar ulaşan önemli tarihi eserlerdir. Özellikle Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Mengücekli sanatının ve mimarisinin en güzel örneklerinden biridir. Anadolu'nun bu kadim coğrafyasında yaşamış olan bu beylik, kültürel miraslarıyla günümüzde de hatırlanmaktadır.