🗞️ Manisa Haber

5 sınıf ondalık gösterim nedir?

17 Haziran 2025 Manisa Haber

Ondalık Gösterim: Hayatımızın İçindeki Sayılar

Ondalık gösterim aslında hiç de yabancı olduğumuz bir konu değil. Günlük hayatımızda sürekli karşılaşıyoruz. Mesela markette bir ürünün fiyatı 12,50 TL olduğunda, bu 12 tam ve 50 tane yüzde bir demektir. Ya da bir sınavdan 85,75 aldığında, bu 85 tam ve 75 tane yüzde bir puan demektir. Yani ondalık gösterim, tam sayılarla kesirleri bir arada ifade etmenin pratik bir yolu.

Ondalık Gösterimin Yapısı: Basamakların Önemi

Bir ondalık sayıda virgülün solundaki kısım tam sayıdır. Virgülün sağındaki kısımlar ise kesirleri ifade eder. En soldaki basamak "onda birler", bir sonraki "yüzde birler", onun yanındaki ise "binde birler" basamağıdır.

Örneğin, 3,14 sayısını ele alalım:

  • 3 sayısı birler basamağındadır. Yani 3 tam var.
  • Virgülden sonraki ilk rakam olan 1, onda birler basamağındadır. Bu, 1/10'luk bir değeri temsil eder.
  • İkinci rakam olan 4, yüzde birler basamağındadır. Bu da 4/100'lük bir değeri temsil eder.

Yani 3,14 aslında 3 tam + 1/10 + 4/100 demektir. Bu da 3 + 10/100 + 4/100 = 3 + 14/100 eder ki bu da 3 tam %14'tür.

Ondalık Sayılarla İşlemler: Korkmayın, Çok Basit!

Ondalık sayılarla toplama ve çıkarma yaparken dikkat etmemiz gereken en önemli şey, virgülleri alt alta getirmektir. Tıpkı alt alta toplama veya çıkarma yaparken sayıların basamaklarını hizaladığımız gibi.

Örnek verelim: 5,67 + 2,3 işlemini yapalım.

  • Virgülleri hizalayalım:
  • 5,67
  • + 2,30 (Eksik basamaklara sıfır eklemek işlemi kolaylaştırır.)
  • -------
  • 7,97

Çarpma işleminde ise virgülü yokmuş gibi çarpıp, sonucu bulduktan sonra çarpanlardaki toplam ondalık basamak sayısı kadar sayarak virgülü yerleştiririz.

Örnek: 1,2 x 0,3

  • 12 x 3 = 36
  • İlk sayıda 1, ikinci sayıda 1 tane ondalık basamak var. Toplam 2 tane.
  • Sonuca 2 basamak kaydırarak virgülü koyarız: 0,36

Bölme işlemi biraz daha dikkat gerektirir. Bölünen veya bölen ondalık sayılardan birini tam sayı yapmak için virgülü sağa kaydırırız. Kaç basamak kaydırdıysak, diğer sayıyı da aynı şekilde kaydırırız.

Örnek: 6,48 / 0,8

  • Böleni (0,8) tam sayı yapmak için virgülü 1 basamak sağa kaydırırız: 8
  • Bölüneni de (6,48) 1 basamak sağa kaydırırız: 64,8
  • Şimdi işlem 64,8 / 8 oldu.
  • 64'ün içinde 8, 8 kere var. (8 x 8 = 64)
  • Kalan 0,
    1. 0,8'in içinde 8, 0,1 kere var.
  • Sonuç: 8,1

Ondalık Gösterimi Kesirlere Çevirme ve Tersini Yapma

Her ondalık gösterimi bir kesir olarak düşünebilirsin. Virgülün sağındaki basamakların değerine göre paydası 10, 100, 1000 gibi olan kesirlere çevirilir.

Örneğin, 0,75 sayısı, yüzde yetmiş beş demektir. Bu da 75/100 kesrine eşittir. Bunu sadeleştirebilirsin de: 75/100 = 3/

4.

Tersini yapmak da mümkün. 2/5 kesrini ondalık gösterime çevirmek istersek, paydasını 10'un katı yapmaya çalışırız. 5'i 10 yapmak için 2 ile çarparız. Kesrin payını da 2 ile çarparız:

  • 2/5 = (2 x 2) / (5 x 2) = 4/10
  • 4/10 da 0,4'tür.

Ondalık Gösterimi Karşılaştırma: Hangisi Daha Büyük?

Ondalık sayıları karşılaştırırken, ilk olarak tam kısımlarına bakarız. Tam kısımları büyük olan sayı daha büyüktür. Eğer tam kısımları eşitse, virgülü takip eden ilk basamaktan başlayarak karşılaştırmaya devam ederiz. Hangi sayının o basamağındaki rakamı daha büyükse, o sayı daha büyüktür.

Örnek: 4,56 ile 4,6 sayılarını karşılaştıralım.

  • Tam kısımları eşit (4).
  • Onda birler basamaklarına bakalım: 5 ve 6.
  • 6, 5'ten büyük olduğu için 4,6 sayısı 4,56'dan daha büyüktür.

Unutma, 4,6 sayısı aslında 4,60 demektir. Yani karşılaştırma yaparken eksik basamaklara sıfır ekleyerek işini kolaylaştırabilirsin.