Epidermal kist ne demek?

Epidermal Kist: Nedir, Neden Olur ve Ne Yapmalı?

Şöyle bir durumla karşılaşmışsındır belki: Vücudunun herhangi bir yerinde, genellikle ciltten kabarık, yuvarlak ve bazen de içinde beyazımsı bir sıvı bulunan bir oluşum fark edersin. İşte bu büyük ihtimalle bir epidermal kist.

Korkutucu bir isim gibi dursa da, aslında oldukça yaygın ve genellikle zararsız bir durumdur. Kısaca anlatmak gerekirse, epidermal kistler ciltteki bir tüy kökünün veya gözeneklerin kapanması sonucu oluşan, içi keratin adı verilen ölü cilt hücreleriyle dolu keseciklerdir. Keratin, saç ve tırnaklarımızın da temel yapı taşıdır. Kist büyüdükçe bu keratin birikimi artar ve kistin içindeki basıncı yükseltebilir.

Deneyimlerime göre, bu kistler en çok yüz, boyun, sırt ve göğüs gibi bölgelerde görülür. Ama vücudunun herhangi bir yerinde karşına çıkabilir.

Neden Epidermal Kist Oluşur?

Temel sebep, cilt yüzeyindeki bir hücrenin derinin altına gömülmesi ve çoğalmaya devam etmesi. Bu genellikle şu durumlarda olur:

• Tüy Kökü Hasarı: Travma, ameliyat izleri veya sivilce gibi nedenlerle tüy köklerinin hasar görmesi, hücrelerin derinin altına doğru büyümesine neden olabilir. Örneğin, bir jiletle tahriş olmuş bir ciltte bu risk artabilir.
• Gözenek Tıkanıklığı: Gözeneklerin yağ, kir veya ölü cilt hücreleri ile tıkanması da kist oluşumunu tetikleyebilir. Özellikle yağlı cilt tipine sahipsen bu durumu daha sık yaşayabilirsin.
• Genetik Yatkınlık: Bazı insanlarda epidermal kist oluşumuna genetik bir yatkınlık olabilir. Ailede bu tür durumlar yaşayan varsa, senin de riskin biraz daha yüksek olabilir.

Ortalama olarak, bu kistlerin boyutu birkaç milimetreden birkaç santimetreye kadar değişebilir. Nadiren de olsa daha büyük boyutlara ulaşabilirler.

Epidermal Kistlerin Belirtileri ve Ne Zaman Doktora Görünmeli?

Genellikle ağrısızdırlar. Ancak, bazen iltihaplanabilirler. İltihaplanma durumunda kist kızarır, şişer ve hassaslaşır. Hatta bazen içindeki sıvı enfekte olabilir ve irinle dolabilir. Bu durumda kötü bir koku da yayılabilir.

Şunları fark edersen bir doktora görünmende fayda var:

• Kistin ani büyümesi.
• Kistin iltihaplanması, kızarması, şişmesi veya ağrı yapması.
• Kistin rüptüre olması (patlaması) ve enfeksiyon belirtileri göstermesi.
• Estetik olarak seni rahatsız eden, büyük veya belirgin bir kistin olması.

Deneyimlerime göre, çoğu kist zamanla kendiliğinden iyileşmez, bu yüzden bir uzmana danışmak en doğru yol.

Tedavi ve Kendi Kendine Neler Yapabilirsin?

Kesinlikle kendi başına kisti sıkmaya veya patlatmaya çalışma. Bu, enfeksiyon riskini artırır ve daha kötü bir duruma yol açabilir. Hatta iz kalmasına bile neden olabilir.

Doktorlar genellikle şu yöntemleri uygular:

• Cerrahi Çıkarma: En yaygın ve kesin tedavi yöntemidir. Kist, tamamıyla bir bütün olarak çıkarılır. Bu işlem genellikle lokal anestezi altında yapılır ve iyileşme süresi genellikle kısadır.
• İltihaplı Kist Tedavisi: Eğer kist iltihaplıysa, doktor önce iltihabı boşaltabilir ve ardından antibiyotik tedavisi uygulayabilir.

Eğer küçük ve iltihaplanmamış bir kistin varsa ve doktorun özel bir önerisi yoksa, genellikle onu olduğu gibi bırakmak en iyisidir. Ancak büyüyorsa veya rahatsız ediyorsa, bir dermatoloğa başvurup görüş almak her zaman iyi bir fikirdir.

Unutma, erken teşhis ve doğru müdahale her zaman en iyi sonucu verir.