Ceviz aşısı ne zaman yapılır?

Ceviz Aşısı Zamanlaması: Doğru Anı Yakalamak

Ceviz aşısını ne zaman yapacağın, başarının anahtarıdır. Yanlış zamanlama, hem emeğinin boşa gitmesine hem de aşının tutmamasına neden olabilir. Deneyimlerime göre, ceviz aşısı için en uygun dönemler genellikle ikiye ayrılır: ilkbahar ve yaz.

İlkbahar Aşısı: Yeniden Canlanan Doğa

İlkbaharda, ağaçlar uykudan uyanmaya ve özsu akışı hızlanmaya başladığında aşılama yapmak oldukça etkilidir. Genellikle Mart sonu ile Nisan başı gibi, havanın ılımanlaşmaya başladığı dönemler idealdir. Bu dönemde:

• Göz aşısı veya kalem aşısı gibi yöntemler tercih edilebilir. Göz aşısı için gözlerin dolgun ve kabarmaya hazır olduğu zamanı kollamalısın. Kalem aşısı için ise en az bir yıl dinlenmiş, sağlıklı sürgünlerden alınmış kalemler kullanılmalı. Kalemlerin en az 2-3 adet göz içermesi önemlidir.
• Toprak sıcaklığı en az 10-12°C'ye ulaştığında aşılama yapmak, aşı gözünün veya kalemin sağlıklı bir şekilde gelişmesini sağlar. Aşırı soğuk veya don riski olan dönemlerden kaçınmalısın.
• Aşılanacak anaç (yabani ceviz) ağacın özsuyunun aktif olarak akmaya başladığı zamanı belirlemek çok önemlidir. Gövdeden veya kalın dallardan küçük bir kesik yaptığında yapışkan bir özsuyun aktığını görürsen, bu aşılama için doğru zamandır.

Yaz Aşısı: Sıcak ve Nemli Koşullar

Yaz aylarında, özellikle Haziran sonu ile Temmuz ortası gibi sıcaklıkların belirli bir seviyeye ulaştığı dönemlerde de aşılama yapmak mümkündür. Bu dönemde yapılan aşılamalar genellikle yaprak altı (patch bud) aşısı veya T aşısı şeklinde olur. Yaz aşısında dikkat etmen gerekenler şunlardır:

• Bu dönemde hava sıcaklığı genellikle 20-30°C arasında olmalı. Aşırı sıcak ve kurak günler aşı gözlerinin kurumasına neden olabilir.
• Aşı tuttuğunda, gözlerin gelişmesi için yeterli nemin olması gerekir. Yağışlı veya nemli dönemler yaz aşısı için daha elverişlidir. Eğer uzun süreli kuraklık varsa, aşı bölgesini düzenli olarak sulamak gerekebilir.
• Yaz aşısında kullanılacak aşı gözleri, o yılın sürgünlerinden alınmalı ve taze olmalıdır. Gözler, yaprakları hafifçe kurumuş ama hala yeşil kalan, sağlıklı sürgünlerden seçilmelidir. Yaprakları tamamen dökülmüş veya kurumuş sürgünlerden alınan gözler genellikle tutmaz.

Pratik İpuçları ve Öneriler

Ceviz aşısı yaparken başarını artıracak bazı önemli noktalar var:

• Aşı kalemi seçimi: Kalemler, aşıdan en az bir ay önce belirlenip uygun şekilde muhafaza edilmeli. Genellikle kış sonu veya ilkbahar başı alınır ve serin (yaklaşık 4°C), nemli bir ortamda saklanır. Kullanılacak kalemlerin en az 2-3 adet göz içerdiğinden ve en az bir yıl dinlenmiş sağlıklı sürgünlerden alındığından emin ol.
• Aşı bağı kullanımı: Aşı yerinin sıkıca sarılması çok önemlidir. Bu, hava almasını engeller ve aşı kalemin veya gözün anaç ile tam temasını sağlar. Aşı bağı, zamanla kendiliğinden eriyen veya kesilip çıkarılabilen türde olabilir. Erken gevşeyen veya aşırı sıkan aşı bağlarından kaçınmalısın.
• Nem ve gölgeleme: Özellikle yaz aylarında, aşı bölgesinin aşırı güneşten korunması ve yeterli nemin sağlanması kritiktir. Gerekirse aşı yerini nemli bez veya özel aşı bantları ile koruyabilirsin.
• Aşı tuttuğunu kontrol etme: İlkbahar aşılarında gözlerin şişip yaprak çıkarmaya başladığını, yaz aşılarında ise gözlerin anaç gövdesine kaynaştığını ve yapraklarının canlı kaldığını görerek aşıyı kontrol edebilirsin. Genellikle aşıdan 2-3 hafta sonra gözler şişmeye başlar.