Üçüncü sınıflar için demokrasi nedir?
Demokrasi Nedir Üçüncü Sınıf İçin?
Demokrasi, aslında hepimizin içinde yaşadığı bir düzen. Senin de okulda, evde ve arkadaşlarınla olan ilişkilerinde uyguladığın bir şey. En basit haliyle demokrasi, birlikte karar verme sanatı diyebiliriz.
Deneyimlerime göre, demokrasinin temelinde çoğunluğun kararına saygı duymak ve azınlığın haklarını korumak yatar. Bu, sadece seçim sandıklarında oy kullanmakla sınırlı değil. Okulda sınıf temsilcisini seçerken, oyunuzu kullanırken veya bir konuda fikir beyan ederken de demokrasiyi yaşıyorsun.
- Kararlara Katılma Hakkı
Demokrasinin en önemli yanlarından biri, herkesin bir fikri olabileceği ve bu fikirlerin dinlenmesi gerektiğidir. Mesela, sınıfınızda teneffüste hangi oyunu oynayacağınıza karar verirken, herkesin söz hakkı olması gerekir. Belki 20 kişilik bir sınıfta 12 kişi futbol oynamak ister, 8 kişi ise saklambaç. Çoğunluğun kararı futbol olsa bile, saklambaç oynamak isteyen 8 kişinin de neden oynamak istediğini anlamak ve onlara da saygı duymak demokrasinin bir parçasıdır. Bu, katılım hakkıdır.
Pratik İpucu: Sınıfta bir karar alınırken, fikirlerini açıkça ve saygılı bir şekilde dile getirmeyi unutma. Eğer çoğunluğun kararı senin istediğin gibi olmasa bile, neden böyle bir karar alındığını anlamaya çalış.
- Eşitlik ve Adalet
Demokraside herkes eşittir. Bu, senin de, öğretmenin de, hatta okul müdürünün de kanunlar önünde aynı haklara sahip olması demektir. Hiç kimse, sadece daha yaşlı olduğu, daha zengin olduğu ya da farklı bir fikri olduğu için daha fazla hakka sahip olamaz. Deneyimlerime göre, okulda da bu geçerli. Her öğrencinin kurallara uyma ve bu kuralların herkese eşit uygulanması beklentisi vardır.
Örnek: Eğer teneffüste koşmak yasaksa, bu kural herkes için geçerli olmalıdır. Sadece bir öğrenci için serbest bırakılması adil olmaz. Adalet, herkesin aynı kurallara tabi olmasıdır.
Pratik İpucu: Okulda haksız bir durumla karşılaştığında, bunu öğretmeninle veya güvendiğin bir yetişkinle paylaşmaktan çekinme. Adaletin herkes için geçerli olması gerektiğini unutma.
- Fikir Özgürlüğü ve Çoğulculuk
Demokrasinin en güzel yanlarından biri de herkesin farklı düşünebilmesidir. Senin sevdiğin bir rengi başka bir arkadaşın sevmiyor olabilir. Bu gayet normal ve demokrasinin bir gerçeğidir. Deneyimlerime göre, farklı fikirlerin bir arada yaşayabilmesi, toplumu daha zengin yapar. Bu, çoğulculuktur.
Örnek: Bir proje ödevi yaptığınızı düşünelim. Kimi arkadaşın konuyu resimlerle anlatmak ister, kimisi hikaye gibi anlatır, kimisi de bilgi dolu bir sunum yapar. Bu farklılıklar, konuyu daha iyi anlamanıza yardımcı olur. Fikir özgürlüğü, bu farklılıkların ortaya çıkmasını sağlar.
Pratik İpucu: Arkadaşlarının senden farklı düşündüğünde onları dinle. Belki onların bakış açısı, senin göremediğin bir şeyi görmeni sağlar. Farklılıklara saygı duymak, demokrasinin temelidir.
- Sorumluluk Alma
Demokrasi sadece haklarımızı kullanmakla ilgili değil, aynı zamanda sorumluluklarımızı yerine getirmekle de ilgilidir. Okulda sıra beklerken sıranı korumak, derslere düzenli katılmak, arkadaşlarına karşı nazik olmak gibi küçük ama önemli sorumluluklar, demokrasinin işleyişine katkı sağlar. Deneyimlerime göre, herkes üzerine düşeni yaptığında, topluluk daha iyi bir yer olur.
Örnek: Eğer sınıfça bir geri dönüşüm projesi yapıyorsanız, her öğrencinin kağıtları ve plastikleri doğru kutulara atma sorumluluğu vardır. Bu, sadece senin değil, tüm sınıfın ortak sorumluluğudur.
Pratik İpucu: Günlük hayatında aldığın sorumlulukları yerine getirmeye çalış. Bu, hem kendine hem de çevrendekilere olan saygını gösterir ve daha iyi bir toplum için ilk adımdır.