TÜVTÜRK kime ait 2020?
TÜVTÜRK Kimin, Ne Zaman Kuruldu ve Sahiplik Yapısı 2020 İtibarıyla Nasıldı?
Şöyle bir baktığımızda, 2020 yılı itibarıyla TÜVTÜRK'ün sahipliği konusunda kafa karışıklığı yaşanabiliyor. Bu işin özü aslında biraz karmaşık bir yapıda ilerliyor ama senin anlayacağın dilden anlatayım:
TÜVTÜRK aslında bir kamu hizmetini yürütüyor ama bunu özel sektör eliyle yapıyor. Yani devlet doğrudan kendi bünyesinde muayeneleri gerçekleştirmiyor. Bunun yerine, bu işi bir süreliğine devretmiş. 2007 yılında yapılan bir özelleştirme süreciyle beraber, araç muayenelerinin yürütülme yetkisi Doğuş Holding, Akfen Holding ve TÜV SÜD Grubu'nun ortak olduğu bir konsorsiyuma devredildi. Bu konsorsiyumun adı da TÜVTÜRK Muayene İstasyonları İşletme A.Ş. olarak biliniyor.
Dolayısıyla, 2020 yılında da bu konsorsiyum, yani Doğuş Holding, Akfen Holding ve TÜV SÜD Grubu'nun paydaş olduğu şirket, TÜVTÜRK'ü işletiyordu. Bu ortaklığın içinde tabii ki belli pay oranları var. Örneğin, TÜV SÜD Grubu'nun bu yapıda önemli bir payı bulunuyor ve Alman bir kuruluş olması sebebiyle uluslararası bir tecrübe de getiriyor. Diğer holdinglerin de Türkiye'deki operasyonel deneyimleri bu yapıyı oluşturuyor.
TÜVTÜRK'ün İşleyişi ve Kendi Gelir Yapısı Nasıl?
TÜVTÜRK'ün işleyişi aslında oldukça standartlaşmış durumda. Araç muayeneleri için belirli bir ücret alınıyor ve bu ücretin bir kısmı Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'na, bir kısmı da ilgili kuruluşlara paylaştırılıyor. Ancak doğrudan TÜVTÜRK'ün kendi gelir yapısını ve bu gelirlerin nasıl kullanıldığını detaylıca takip etmek, dışarıdan senin benim gibi kullanıcılar için pek mümkün olmuyor. Genel olarak, alınan ücretlerin muayene istasyonlarının işletilmesi, personel maaşları, teknolojik altyapı yatırımları ve elbette kar payı olarak dağıtıldığı söylenebilir. Deneyimlerime göre, bu ücretler genellikle enflasyon oranlarına ve güncel ekonomik duruma göre güncelleniyor.
Bu noktada senin için önemli olan, muayene ücretlerinin şeffaf bir şekilde belirlenmesi ve bu ücretlerin karşılığında da hizmetin kalitesinin yüksek olmasıdır. 2020 yılı itibarıyla da bu standartlar devam ediyordu.
Muayene Süreci ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Madem TÜVTÜRK'ün kim olduğunu konuştuk, muayene sürecine de biraz değinelim. Aracının muayeneye gitmeden önce yapabileceğin bazı şeyler var. Örneğin, lastik diş derinliklerini kontrol et, farlarının çalıştığından emin ol, egzoz emisyon ölçümünün geçerlilik süresini kontrol et. Bunlar, muayene sırasında karşına çıkabilecek yaygın kusurlardan bazıları.
Özellikle dikkat etmen gereken nokta, aracının ruhsatında belirtilen ağırlık limitleri ve lastik ebatlarıdır. Bu konularda yapılacak herhangi bir değişiklik, muayeneden geçmeni engelleyebilir. Eğer aracında sonradan bir değişiklik yaptıysan (mesela farklı bir egzoz sistemi taktırdıysan), bu değişikliğin ruhsata işlenmiş olması gerekiyor.
Randevu almak da işini kolaylaştırır. Yoğun dönemlerde randevu bulmak zor olabiliyor, o yüzden birkaç hafta önceden randevu alman senin için daha rahat bir süreç sağlayacaktır. TÜVTÜRK'ün kendi web sitesi üzerinden veya telefonla randevu alabilirsin. Unutma, aracının periyodik muayene süresini geciktirmen durumunda ceza ödemek zorunda kalabilirsin.
TÜVTÜRK'ün Sorumlulukları ve Denetimi
TÜVTÜRK'ün araç muayenelerini yürütme konusundaki ana sorumluluğu, Karayolları Trafik Kanunu'nda belirtilen standartlara uygunluğu sağlamaktır. Bu, hem trafikteki güvenliği artırmak hem de çevresel standartları korumak anlamına geliyor. Denetimler ise devlet tarafından yapılıyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, TÜVTÜRK'ün bu görevleri doğru bir şekilde yerine getirip getirmediğini belirli aralıklarla denetliyor. Bu denetimler, muayene istasyonlarının teknik yeterliliğini, personelinin eğitimini ve uygulanan prosedürlerin doğruluğunu kapsıyor.
Deneyimlerime göre, bu tür kamu hizmetlerinin özel sektör tarafından yürütülmesi, rekabet ve verimlilik açısından bazı avantajlar getirebilir. Ancak, denetimlerin sıkı ve şeffaf olması, hizmetin kalitesinin sürekli yüksek tutulması açısından kritik önem taşıyor.