Brüt maaş nete nasıl çevrilir?

Brüt Maaşını Nete Çevirme Rehberi

Brüt maaşını eline geçen net maaşa dönüştürmek, birçoğumuzun merak ettiği bir konu. Gelen teklifte yazan rakamın aslında cebine ne kadar gireceğini bilmek en doğal hakkın. Deneyimlerime göre bu süreç, ilk başta biraz karmaşık görünse de, temel kesintileri bildiğinde aslında oldukça net.

Temel Kesintiler: SGK Primleri

Maaşından ilk düşenler, sosyal güvenlik kesintileri. Bunlar iki ana kaleme ayrılıyor:

  • Kişinin Kendisi İçin Ödediği Primler: Bu oranlar genellikle brüt maaşının %14'ü civarında olur. Bu primler, emeklilik, yaşlılık ve malullük sigortası gibi güvenceler için ödenir.
  • İşveren Payı (Kişi Adına Ödenen): İşveren de senin adına SGK'ya prim öder. Bu pay, genellikle brüt maaşının %20.5'i civarındadır. Bu kısmı doğrudan eline geçmese de, senin sigortalılık süreni ve gelecekteki emeklilik haklarını etkiler. Bu nedenle brüt maaşından düşülmez ancak işverenin sana yaptığı toplam harcamanın önemli bir parçasıdır.

Örnek Hesaplama: Diyelim ki brüt maaşın 5.000 TL. SGK kesintisi olarak senden düşecek tutar, yaklaşık olarak 5.000 TL %14 = 700 TL olur. İşverenin senin adına ödediği tutar ise 5.000 TL %20.5 = 1.025 TL'dir.

Gelir Vergisi ve Damga Vergisi

SGK primleri düştükten sonra kalan tutar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi hesaplanır. Bu kesintiler, senin vergi dilimine göre değişiklik gösterir.

  • Gelir Vergisi: Türkiye'de uygulanan kademeli vergi sistemi gereği, gelir arttıkça vergi oranı da artar. 2024 yılı itibarıyla vergi dilimleri şu şekilde:
    • 70.000 TL'ye kadar: %15
    • 150.000 TL'nin 70.000 TL'si için 10.500 TL, fazlası için: %20
    • 560.000 TL'nin 150.000 TL'si için 26.500 TL, fazlası için: %27
    • 560.000 TL'den fazlasının 560.000 TL'si için 171.100 TL, fazlası için: %35

    Bu dilimler yıllık olarak hesaplanır ancak maaş ödemelerinde aylık olarak vergi matrahına uygulanır.

  • Damga Vergisi: Bu vergi de brüt maaş üzerinden hesaplanır ve genellikle binde 7.59 oranındadır.

Örnek Hesaplama Devamı: SGK kesintisi sonrası elinde kalan 5.000 TL - 700 TL = 4.300 TL üzerinden gelir vergisi hesaplanacaktır. Eğer bu rakam ilk vergi dilimine denk geliyorsa (yani aylık vergi matrahı 70.000 TL'nin altında kalıyorsa), gelir vergisi 4.300 TL %15 = 645 TL olacaktır. Damga vergisi ise 5.000 TL 0.00759 = 37.95 TL olacaktır. Bu rakamlar senin maaşından düşülecek diğer tutarlardır.

Kesintilerin Düşülmesinden Sonra Net Maaş

Artık tüm kesintileri bir araya getirip net maaşını hesaplayabiliriz.

Örnek Hesaplama Sonu: Brüt maaşın 5.000 TL idi.

SGK kesintisi: 700 TL

Gelir Vergisi: 645 TL

Damga Vergisi: 37.95 TL

Toplam Kesinti: 700 + 645 + 37.95 = 1.382.95 TL

Net Maaş: 5.000 TL - 1.382.95 TL = 3.617.05 TL

Pratik İpuçları ve Öneriler

Bu hesaplamaları yapmak için her zaman online maaş hesaplama araçlarından faydalanabilirsin. Ancak en doğrusu, işvereninden veya insan kaynakları departmanından brüt maaşını ve kesinti oranlarını öğrenmektir. Özellikle ek ödemeler (ikramiye, prim vb.) söz konusu olduğunda vergi dilimin değişebilir.

Eğer gelir vergisi dilimin yükseldiyse, bu durum maaşında net olarak daha az bir artış anlamına gelebilir. Bu nedenle maaş pazarlığı yaparken brüt rakamlar üzerinden konuşmak ve olası vergi kesintilerini de hesaba katmak önemlidir.