Formasyon kimlere verilir?

Formasyon Kimlere Verilir?

Formasyon almayı düşünen pek çok kişinin kafasında "Acaba ben formasyon alabilir miyim?" sorusu vardır. Bu noktada net bir bilgi vermek gerekirse, formasyonun ana amacı sana öğretmenlik yapabilmen için gerekli olan pedagojik yeterlilikleri kazandırmak. Yani, üniversitede belirli bir lisans bölümünü bitirmiş olman ve üzerine bu eğitimleri alman gerekiyor.

Öncelikle, öğretmenlik yapmak istediğin branşa uygun bir lisans mezunu olman şart. Örneğin, matematik öğretmeni olmak istiyorsan matematik lisans mezunu olmalısın. Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni olmak istiyorsan da ilgili bölüm mezunu. Bu temel şartı sağladıktan sonra hangi tür formasyona uygun olduğuna bakacağız.

Lisans Mezuniyetine Göre Formasyon Türleri

Burada birkaç farklı yol ayrımı var. Deneyimlerime göre en yaygın olanları şöyle sıralayabiliriz:

• Alanınızla İlgili Lisans Mezunları: En klasik ve yaygın durum bu. Eğer lisans eğitimini aldığın alan, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından belirlenen ve öğretmenlik yapılabilecek alanlardan biriyse, direkt pedagojik formasyon eğitimi alarak öğretmenliğe adım atabilirsin. Örneğin, Fen Bilgisi Öğretmenliği, Tarih, Coğrafya gibi bölümler mezunları bu kapsama girer.
• Farklı Lisans Mezuniyetleri ve Çapraz Alanlar: Bazen ilgi alanın veya kariyer hedefin, doğrudan lisans bölümünle örtüşmeyebilir. Bu durumda da formasyon almak mümkün. Örneğin, bir mühendislik bölümü mezunu, belirli ek dersler veya şartları yerine getirerek örneğin Bilişim Teknolojileri veya Teknik ve Meslek Liselerindeki belirli branşlar için formasyon alabilir. Bu biraz daha spesifik şartlara bağlı olabilir ve üniversitelerin ilgili birimleriyle görüşmek en doğrusu.
• Önlisans Mezunları: Genel kural olarak, öğretmenlik için lisans mezuniyeti zorunludur. Ancak, MEB tarafından atanacak bazı öğretmenlik branşlarında (özellikle okul öncesi öğretmenliği gibi) önlisans mezunları da formasyon ile atanabilirdi. Ancak güncel yönetmelikler ve atama kriterleri sürekli değiştiği için bu konuda MEB'in son duyurularını takip etmek kritik. Genellikle bu durumlar için de üniversitelerin ilgili enstitülerinden özel şartları öğrenmek gerekir.

Formasyonun İçeriği ve Süresi

Formasyon eğitimi, senin ders anlatım teknikleri, öğrenci psikolojisi, eğitim felsefesi, sınıf yönetimi gibi konularda donanımlı hale gelmeni amaçlar. Bu nedenle sadece akademik bilgi yeterli olmaz; pedagojik beceriler de kazandırılır. Eğitim içeriği genellikle şu dersleri kapsar:

• Öğretim İlke ve Yöntemleri
• Sınıf Yönetimi
• Öğrenme ve Öğretme Psikolojisi
• Ölçme ve Değerlendirme
• Rehberlik
• Türkiye’de Eğitim Sistemi ve Mevzuatı

Bu derslerin yanı sıra, en az bir dönem süren uygulama dersleri de vardır. Yani okul ortamında derslere girerek, staj yaparak bu bilgileri pratikte kullanma fırsatı bulursun. Toplamda genellikle 2 veya 3 dönem süren bu eğitimler, üniversiteye ve programın yapısına göre değişiklik gösterebilir. Kredi olarak baktığında da genellikle 30-40 kredi civarında bir ders yükü olur.

Formasyon İçin Nereye Başvurmalı?

Formasyon eğitimi almak isteyenler için başvurular genellikle üniversitelerin ilgili fakülteleri veya enstitüleri aracılığıyla yapılır. Bunlar genellikle Eğitim Fakülteleri veya Fen-Edebiyat Fakülteleri bünyesinde yürütülür. Başvuru dönemleri ve şartlar her üniversiteye göre farklılık gösterir. Önemli olan, mezun olduğun lisans bölümüne uygun formasyon programını veren üniversiteleri araştırmak ve ilanları takip etmek.

Bazı üniversiteler sadece kendi mezunlarına öncelik verebilirken, bazıları herkese açık kontenjanlar belirleyebilir. Sınavla alım yapan üniversiteler de olabilir, bu nedenle başvuru koşullarını detaylıca incelemek senin için en iyisi olacaktır. Özellikle son yıllarda Yükseköğretim Kurumu (YÖK) tarafından alınan kararlarla pedagojik formasyon eğitimi sertifika programları üzerinde de değişiklikler olmuştur. Güncel durumu ve izin verilen bölümleri YÖK'ün web sitesinden veya MEB'in duyurularından kontrol etmeni öneririm.