Adet bittikten sonra ara kanamalar neden olur?

Adet Bittikten Sonra Ara Kanama: Neden Olur ve Ne Yapmalı?

Adet döngün bittikten sonra beklenmedik bir şekilde lekelenme veya hafif bir kanama fark ettiğinde endişelenmen doğal. Bu durumun birçok farklı nedeni olabilir ve çoğu zaman ciddi bir problem değildir. Deneyimlerime göre, bu tür ara kanamalar genellikle vücudundaki küçük hormonal dalgalanmaların, yaşam tarzı değişikliklerinin veya bazı ilaçların bir sonucu olarak ortaya çıkar. Ancak bazı durumlarda daha yakından incelemeyi gerektirebilir.

Hormonal Değişiklikler ve Denge Kayıpları

Kadın vücudundaki hormonlar oldukça hassas bir denge üzerine kuruludur. Adet döngüsü boyunca progesteron ve östrojen seviyeleri sürekli değişir. Bu hormon seviyelerindeki ani veya hafif dalgalanmalar, rahim iç zarının (endometriyum) tam olarak dökülememesine veya erken bir dönemde hafif bir kalınlaşma sonrası tekrar dökülmesine neden olabilir. Bu da genellikle adet bittikten hemen sonra veya birkaç gün içinde görülen lekelenme şeklinde kendini gösterir.

• Stres: Yoğun stres, hipotalamus-hipofiz-over (HPO) eksenini etkileyerek hormon dengesini bozabilir. Bu da ara kanamalara yol açabilir.
• Kilo Değişiklikleri: Ani kilo alımı veya verme, vücudun hormon üretimini etkileyebilir. Özellikle yağ dokusu, östrojen üretiminde rol oynadığı için bu durum kanamalara neden olabilir.
• Uyku Düzensizliği: Yetersiz veya düzensiz uyku da hormonların salınımını olumsuz etkileyerek döngüde aksamalara yol açabilir.

Doğum Kontrol Yöntemleri ve İlaçlar

Kullandığın doğum kontrol yöntemi, ara kanamaların en yaygın nedenlerinden biridir. Özellikle hormonal yöntemler, vücudun hormon seviyelerini değiştirerek bu tür yan etkilere neden olabilir.

• Hormonal Doğum Kontrol Hapları: Özellikle yeni başladığında veya hapı unutarak kullandığında vücut buna adapte olana kadar lekelenmeler görülebilir. Bazı kadınlar, progesteron ağırlıklı haplar kullanıldığında bu tür kanamalara daha yatkın olabilir.
• Hormonal Spiral (TUP): Rahim içine yerleştirilen bu spiral, progesteron hormonu salgılayarak gebeliği önler. Bu hormonun rahim iç zarı üzerindeki etkisiyle ilk aylarda ara kanamalar veya lekelenmeler yaygın görülebilir.
• İlaçlar: Kan sulandırıcı ilaçlar, bazı antidepresanlar veya hormon tedavisi alan ilaçlar da ara kanamalara neden olabilir. Eğer yeni bir ilaca başladıysan ve ara kanama yaşıyorsan, bu ilacın yan etkilerinden biri olabilir.

Rahim Ağzı (Serviks) ve Rahim İçi Durumlar

Bazı durumlarda ara kanamalar, rahim ağzı veya rahim içinde meydana gelen değişikliklerin bir işareti olabilir. Bu nedenler daha dikkatli incelenmelidir.

• Servisit (Rahim Ağzı İltihabı): Rahim ağzındaki enfeksiyonlar veya iltihaplar, cinsel ilişki sonrası veya kendiliğinden lekelenmelere neden olabilir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) da buna yol açabilir.
• Servikal Polip veya Miyomlar: Rahim ağzında veya rahim içinde oluşan iyi huylu büyümeler (polip ve miyomlar) de ara kanamalara yol açabilir. Bunlar genellikle adet döneminde de kanamayı artırabilir ama bazen adet sonrası da kendini gösterebilir.
• Rahim İçi Miyomlar: Rahim duvarına yerleşmiş miyomlar da kanamaya neden olabilir.
• Endometriozis: Rahim iç zarının rahim dışında bir yerde bulunması durumu olan endometriozis, bazen adet dışı kanamalara da yol açabilir.

Ne Zaman Doktora Gitmelisin?

Genellikle adet bittikten sonra görülen birkaç günlük lekelenme endişe verici olmasa da, aşağıdaki durumlarda mutlaka bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmalısın:

• Kanama yoğunsa ve normal adet kanaması gibi hissediliyorsa.
• Kanama uzun süre devam ediyorsa (bir haftadan fazla).
• Şiddetli karın ağrısı, ateş veya kötü kokulu akıntı gibi enfeksiyon belirtileri varsa.
• Cinsel olarak aktifsen ve korunmasız cinsel ilişki yaşadıysan.
• Hamilelik olasılığın varsa.
• Daha önce böyle bir durum yaşamadıysan ve ani bir değişiklik fark ettiysen.

Doktorunla konuşurken adet döngünle ilgili tüm detayları, kullandığın ilaçları, yaşam tarzındaki değişiklikleri ve yaşadığın diğer semptomları aktarman, doğru teşhise ulaşmada çok yardımcı olacaktır. Gerekirse ultrason, hormonal testler veya rahim ağzı sürüntüsü gibi tetkikler istenebilir.