1 dönüm tarladan ne kadar saman cikar?
## 1 Dönüm Tarladan Ne Kadar Saman Çıkar?
Şimdi seninle bu işin iç yüzüne bir dalalım. O bir dönüm tarladan ne kadar saman çıkar sorusu, aslında birçok değişkene bağlı, ama sana elimden geldiğince net rakamlar vermeye çalışacağım. Boş laf yok, hemen konuya giriyorum.
### Buğday ve Arpa: En Yaygın Saman Kaynakları
Deneyimlerime göre, Türkiye'de en çok saman elde edilen ürünler buğday ve arpadır. Bu ürünlerin hasadı yapıldıktan sonra geriye kalan sap ve yapraklar samanı oluşturur. Ne kadar saman çıkacağı ise doğrudan o tarlada ne kadar ürün alındığına, yani verimine bağlıdır.
* Ortalama Verimler: Buğdayda dönüm başına ortalama 700 kg ile 1 ton arasında ürün alabilirsin. Arpada ise bu rakam 500 kg ile 800 kg arasında değişebilir. Elbette bu rakamlar toprak kalitesi, ekilen çeşidin verimi, iklim koşulları ve bakımına göre ciddi şekilde farklılık gösterebilir.
* Saman Verimi Katsayısı: Genel bir kural olarak, ekinin kendi ağırlığının yaklaşık yarısı kadar saman elde edilebilir. Yani, dönümden 1 ton (1000 kg) buğday kaldırdıysan, ortalama 500 kg civarında saman bekleyebilirsin. Eğer 700 kg ürün aldıysan, yaklaşık 350 kg saman çıkar demektir. Bu oran, arpa için de benzerdir.
Bu verdiğim rakamlar, hasadın biçerdöverle yapıldığı ve sapların ideal şekilde toplandığı durumları kapsar. Eğer hasat makineyle değil de elle yapılıyorsa, sapların daha fazla biçilip küçük parçalara ayrılması nedeniyle saman hacmi biraz daha farklılık gösterebilir.
### Samanın Kalitesi ve İşlenmesi Önemli
Çıkacak samanın miktarı kadar kalitesi de çok önemlidir. Tarlada sapların ne kadar iyi kuruduğu, biçerdöverin ayarlarının doğru yapılıp yapılmadığı, sapların toplama sırasında ne kadar tozlandığı veya kirlendiği gibi faktörler samanın nihai kalitesini belirler.
* Biçerdöver Ayarları: Biçerdöverin harman ayarları, sapların fazla parçalanmasını önleyecek şekilde ayarlanmalıdır. Saplar çok ince kıyılırsa, hem toplama zorlaşır hem de saman kalitesi düşer.
* Toplama Zamanlaması: Hasat sonrası sapların tarlada çok uzun süre bekletilmemesi gerekir. Yağmur veya nem, samanın kalitesini bozabilir, küflenmesine neden olabilir. Bu yüzden hasattan sonra uygun zamanlama ile saplar toplanmalıdır.
* Bağlama ve Depolama: Toplanan saplar genellikle balya yapılır. Balya makinesinin ayarları da önemli. Çok sıkı veya çok gevşek balyalar, depolama ve taşıma açısından sorun yaratabilir. Kuru ve havalanabilen bir alanda depolama, samanın ömrünü uzatır.
### Farklı Ürünlerden Farklı Miktarlarda Saman
Elbette tek saman kaynağı buğday ve arpa değil. Ancak Türkiye'de en yaygın olarak elde edilen samanın kaynağı bu iki ürün. Örneğin, mısır sapı da hayvan yemi olarak kullanılır ama buğday ve arpa samanı kadar yaygın bir “saman” ürünü olarak değerlendirilmez. Buğday ve arpa sapları, daha ince ve kolay işlenebilir olduğu için saman olarak tercih edilir.
* Çayır ve Mera Bitkileri: Kuru otlar da bir nevi samandır diyebiliriz. Ancak burada bahsettiğimiz tarla samanı, tahıl ürünlerinin saplarından elde edilendir. Bir dönüm çayır veya mera, yetişen bitki türüne ve yoğunluğuna göre farklı miktarlarda kuru ot verecektir. Ama bu, doğrudan tahıl samanı ile kıyaslanamaz.
### Pratik İpuçları ve Öneriler
Eğer kendi tarlandan saman elde etmeyi düşünüyorsan, bu işin maliyetini ve emeğini de göz önünde bulundurmalısın.
* Makine Kiralama: Kendi biçerdöverin veya balya makinen yoksa, bu işleri yapanlardan makine kiralamayı düşünebilirsin. Dönüm başına makine kirası ve operatör ücreti seni bilgilendirecektir.
* Alternatif Kullanım Alanları: Elde ettiğin samanı sadece hayvan yemi olarak değil, aynı zamanda toprağı iyileştirmek için malçlama veya kompost yapımında da kullanabilirsin. Bu, tarlanın verimliliğini uzun vadede artıracaktır.
* Hasat Planlaması: Eğer hasat zamanı kendi samanı toplama veya toplattırma planın varsa, önceden bu işi yapacak kişi veya firmalarla anlaşman, işleri daha sorunsuz ilerletmeni sağlar.
Umarım bu bilgiler sana yardımcı olmuştur. Unutma, en iyi sonucu almak için tarlanın durumu ve yapacağın işlemler hakkında doğru bilgi sahibi olmak çok önemli.