Fok balığının türü nedir?
Fok Balığının Türü Nedir?
Fok balıklarının tek bir türü yok, bu en sık sorulan sorulardan biri. Aslında, dünya genelinde 30'dan fazla fok türü var ve bunlar iki ana aileye ayrılıyor: Gerçek foklar (Phocidae) ve kulaklı foklar (Otariidae). Gerçek fokların dış kulakları yok, yani kulak kepçesi dediğimiz belirgin bir yapıları yoktur. Kulaklı foklarda ise bu yapı mevcuttur ve daha çok deniz aslanı ve deniz ayısı olarak bildiğimiz türleri kapsar.
Türkiye kıyılarında en sık görebileceğimiz tür ise Akdeniz foku (Monachus monachus). Bu tür, eskiden Akdeniz'in birçok yerinde yaygınken, maalesef günümüzde oldukça nadirleşmiş durumda. Akdeniz fokları, diğer fok türlerine göre daha büyük ve daha ağırbaşlıdır. Ortalama olarak erkekler 2.5-3 metre uzunluğa ve 250-300 kilogram ağırlığa ulaşabilirken, dişiler biraz daha küçüktür. Derileri genellikle koyu kahverengi veya gridir ve karın bölgeleri daha açık renklidir. Günümüzde en büyük popülasyonlarının Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs kıyılarında yaşadığı düşünülüyor, ancak bu sayıların kesin tespiti oldukça zor.
Fokların Yaşam Alanları ve Beslenme Alışkanlıkları
Fokların yaşam alanları türden türe büyük farklılıklar gösterir. Gerçek fokların çoğu, soğuk denizlerde, özellikle Kuzey Atlantik ve Kuzey Pasifik'te yaşar. Örneğin, ringa fokları (Phoca vitulina), kıyısal alanları sever ve genellikle sığ sularda beslenirler. Bu türler, küçük balıklar, kalamarlar ve kabuklularla beslenirler. Kış aylarında buzullar üzerinde dinlenmeyi tercih eden Grönland fokları (Pagophilus groenlandicus) ise daha geniş bir coğrafyada yaygındır ve beslenmek için daha derinlere dalabilirler. Bir fok, avlanma sırasında 300 metreye kadar dalabilir ve uzun süre su altında kalabilir.
Akdeniz foklarının yaşam alanları ise adından da anlaşılacağı gibi Akdeniz kıyılarıdır. Ancak onlar da insan etkisi ve habitat kaybı nedeniyle giderek daha izole ve sakin bölgeleri tercih etmek zorunda kalıyorlar. Genellikle kayalık kıyılarda, deniz mağaralarında yaşarlar. Beslenmeleri ise çeşitlilik gösterir; balık çeşitliliği yüksek olduğu için farklı türde balıkları ve ahtapot gibi kabukluları avlarlar. Bir Akdeniz fokunun bir günde ortalama 5-10 kilogram balık tüketebileceğini tahmin etmek, ne kadar önemli bir avcı olduklarını gösteriyor.
Fokları Korumak İçin Neler Yapılabilir?
Deneyimlerime göre, fokları korumak için en önemli adım, onların yaşam alanlarını ve üreme bölgelerini güvence altına almak. Akdeniz fokları için bu, insan faaliyetlerinin minimumda olduğu, özellikle deniz trafiğinin yoğun olmadığı ve balıkçılık faaliyetlerinin sürdürülebilir olduğu bölgelerin belirlenmesi anlamına geliyor. Özellikle yuvalandıkları ve dinlendikleri mağaraların ve kıyıların rahatsız edilmemesi hayati önem taşıyor. Eğer bir fok ile karşılaşırsanız, ona yaklaşmaktan kaçının. Uzaktan gözlemlemek en iyisidir. Yaklaşmak, onları strese sokar ve olumsuz etkiler.
Balıkçılıkla ilgilenenler için önemli bir nokta da, fok dostu avlanma teknikleri kullanmaktır. Eski tip ağlar, fokların içine takılıp yaralanmasına veya ölmesine neden olabiliyor. Yeni nesil ağlar veya ağlara takılmayı önleyici düzenlemeler bu riskleri azaltabilir. Ayrıca, deniz kirliliğini azaltmak da fokların sağlığı için kritik. Plastik atıklar, fokların sindirim sistemine zarar verebilir ve ölümcül olabilir. Kendi çevremizde de denizlere çöp atmamak, atıkları doğru şekilde ayrıştırmak gibi küçük adımlar, bu muhteşem canlıların geleceği için büyük fark yaratır.