🗞️ Manisa Haber

Excelde sayı yuvarlama nasıl yapılır?

12 Haziran 2025 Manisa Haber

Excel'de Sayı Yuvarlama: Pratik Rehberin

Excel'de sayıları yuvarlamak, raporlarını daha anlaşılır hale getirmek, belirli bir hassasiyette veri göstermek veya mali hesaplamalarda tutarlılık sağlamak için sıkça başvurduğun bir işlemdir. Deneyimlerime göre, bu işlemleri doğru fonksiyonlarla yapmak işini çok kolaylaştırır. Gel, hemen konuya girelim ve en sık kullanılan yuvarlama yöntemlerine bakalım.

  1. ROUNDFonksiyonu: Temel Yuvarlama

En bilindik ve en çok kullanılan yuvarlama fonksiyonu `ROUND`'dur. Bu fonksiyon, belirlediğin basamak sayısına göre sayıyı yuvarlar. En yakın tam sayıya veya ondalık basamağa yuvarlama yapar.

* Nasıl Kullanılır? `ROUND(sayı, basamak_sayısı)`

* Örnek: Bir sütunda satış rakamların olduğunu varsayalım. `A1` hücresinde `1234.567` değeri var.

* `=ROUND(A1, 2)` yazarsan sonuç `1234.57` olur. Yani, üçüncü ondalık basamak (7) 5 veya daha büyük olduğu için ikinci ondalık basamak (6) yukarı yuvarlanır.

* `=ROUND(A1, 0)` yazarsan sonuç `1235` olur. Virgül sonrası ilk rakam (5) olduğu için tam sayıya yuvarlarken yukarı yuvarlar.

* `=ROUND(A1, -1)` yazarsan sonuç `1230` olur. Bu, sayıyı en yakın onluğa yuvarlar. Birler basamağı (4) 5'ten küçük olduğu için onluğa yuvarlarken aşağı yuvarlanır.

Pratik İpucu: `basamak_sayısı` kısmına negatif bir değer girerek sayıyı onluk, yüzlük, binlik gibi basamaklara da yuvarlayabilirsin. Bu, özellikle toplamları yuvarlarken veya büyük rakamları daha yönetilebilir hale getirirken işe yarar.

  1. ROUNDUP Fonksiyonu: Daima Yukarı Yuvarlama

İsmi üzerinde olduğu gibi, `ROUNDUP` fonksiyonu her zaman sayıyı belirttiğin basamak sayısına doğru yukarı yuvarlar. Sayının ondalık kısmında ne olursa olsun, bir sonraki değere yuvarlama yapar.

* Nasıl Kullanılır? `ROUNDUP(sayı, basamak_sayısı)`

* Örnek: Yine `A1` hücresinde `1234.567` değeri var.

* `=ROUNDUP(A1, 2)` yazarsan sonuç `1234.57` olur. `ROUND` ile aynı sonucu verir çünkü zaten yukarı yuvarlanması gereken bir durum var.

* Ancak, `A2` hücresinde `1234.123` değeri olsaydı, `=ROUNDUP(A2, 2)` yazarsan sonuç `1234.13` olurdu. Oysa `ROUND` ile bu `1234.12` olurdu.

* `=ROUNDUP(A1, 0)` yazarsan sonuç `1235` olur.

* `=ROUNDUP(A1, -1)` yazarsan sonuç `1240` olur. (Birler basamağı 4 olmasına rağmen onluğa yuvarlarken yukarı gider.)

Ne Zaman Kullanılır? Maliyet hesaplamalarında veya minimum gereksinimleri karşıladığından emin olmak istediğin durumlarda `ROUNDUP` kullanmak mantıklıdır. Örneğin, bir ürünü paketlemek için kaç kutu gerektiğini hesaplarken, yarım kutu bile olsa tam bir kutu kullanman gerektiği için yukarı yuvarlarsın.

  1. ROUNDDOWN Fonksiyonu: Daima Aşağı Yuvarlama

`ROUNDDOWN` fonksiyonu ise tam tersi bir işlev görür; sayıyı her zaman belirttiğin basamak sayısına doğru aşağı yuvarlar. Ondalık kısımdaki değer ne olursa olsun, sayı her zaman küçültülür.

* Nasıl Kullanılır? `ROUNDDOWN(sayı, basamak_sayısı)`

* Örnek: `A1` hücresinde `1234.567` değeri var.

* `=ROUNDDOWN(A1, 2)` yazarsan sonuç `1234.56` olur.

* `=ROUNDDOWN(A1, 0)` yazarsan sonuç `1234` olur.

* `=ROUNDDOWN(A1, -1)` yazarsan sonuç `1230` olur.

Ne Zaman Kullanılır? Bir bütçeyi aşmamak veya eldeki kaynakları maksimum verimlilikle kullanmak istediğin durumlarda `ROUNDDOWN` tercih edilebilir. Örneğin, bir projenin toplam maliyetini hesaplarken, kullanılabilir fon miktarını aşmamak için harcamaları aşağı yuvarlamak isteyebilirsin.

  1. TRUNC Fonksiyonu: Kesme İşlemi

`TRUNC` fonksiyonu da `ROUNDDOWN`'a benzer bir işlev görür ancak daha basittir; sayının ondalık kısmını belirtilen basamak sayısına göre keser. Yuvarlama yapmaz, sadece istenmeyen kısımları atar.

* Nasıl Kullanılır? `TRUNC(sayı, [basamak_sayısı])`

* Örnek: `A1` hücresinde `1234.567` değeri var.

* `=TRUNC(A1, 2)` yazarsan sonuç `1234.56` olur. `ROUNDDOWN(A1, 2)` ile aynıdır.

* `=TRUNC(A1, 0)` yazarsan sonuç `1234` olur. `ROUNDDOWN(A1, 0)` ile aynıdır.

* Ancak, `B1` hücresinde `-1234.567` değeri olsaydı:

* `=ROUNDDOWN(B1, 2)` yazarsan sonuç `-1234.57` olur (sıfıra doğru yuvarlar).

* `=TRUNC(B1, 2)` yazarsan sonuç `-1234.56` olur (sadece keser).

Temel Farkı Nedir? Negatif sayılarda `TRUNC` ve `ROUNDDOWN` farklı davranır. `TRUNC` sayıyı her zaman sıfırdan uzaklaştırarak (keserek) yuvarlarken, `ROUNDDOWN` sıfıra doğru yuvarlar. Pozitif sayılarda ise aynı sonucu verirler.

Bu fonksiyonlar, Excel'de sayıları kontrol altına almak ve verilerini daha anlamlı hale getirmek için en sık kullanacağın araçlardır. Hangi durumlarda hangisini kullanman gerektiği, elde etmek istediğin sonuca göre değişir. Denemeler yaparak bu fonksiyonlara daha fazla aşina olabilirsin.