Çekoslovakya hangi ülkelere bölündü?
Çekoslovakya Hangi Ülkelere Bölündü?
Çekoslovakya'nın barışçıl bir şekilde ikiye ayrıldığını biliyor muydun? Bu olay, 1 Ocak 1993'te gerçekleşti ve "Kadife Ayrılık" olarak da biliniyor. Tarih sahnesinden çekilen Çekoslovakya'nın yerini Çek Cumhuriyeti ve Slovakya Cumhuriyeti aldı.
Bu bölünme öyle ani bir karar değildi aslında. 1989'daki Kadife Devrim sonrası ülkenin federal yapısı ve ortak yaşamın devam edip etmeyeceği uzun süredir tartışılıyordu. Çek ve Slovak halklarının milli kimlikleri, kültürel farklılıkları ve ekonomik öncelikleri zamanla daha belirgin hale geldi. Deneyimlerime göre, bu tür büyük değişimler genellikle uzun bir sürenin birikimidir ve tepeden inme kararlarla değil, toplumsal dinamiklerle şekillenir.
Ortak Bir Gelecek mi, Ayrı Yollar mı?
1990'larda Çekoslovakya'da iki ana siyasi kutup oluşmuştu. Bir kesim federal yapının devamından yanayken, diğer kesim ise bağımsızlık ve kendi kaderini tayin hakkını savunuyordu. Çek siyasetçiler genellikle daha hızlı piyasa ekonomisine geçişi ve daha güçlü bir federal yapı istiyorlardı. Buna karşılık, Slovak siyasetçiler ve kamuoyu, kendi ulusal kimliklerini daha güçlü vurgulayan, federalizmin daha gevşek olduğu veya bağımsız bir devlet yapısını tercih ediyordu.
Bu farklılıkları gidermek için yapılan müzakereler sonuçsuz kalmadığında, çözüm olarak barışçıl bir ayrılık yolu benimsendi. Dönemin başbakanları Václav Klaus (Çek tarafı) ve Vladimír Mečiar (Slovak tarafı) bu sürecin kilit isimleriydi. Ayrılık kararı, parlamentoların oylarıyla alındı. Çekoslovakya'nın toplam nüfusunun yaklaşık %60'ı Çek, %30'u ise Slovaklardan oluşuyordu. Tarihsel olarak ise Bohemya, Moravya ve Silezya bölgeleri Çek Cumhuriyeti'ne, Slovakya toprakları ise Slovakya Cumhuriyeti'ne dahil oldu.
Kadife Ayrılık: Neden "Kadife"?
Bu ayrılığın "Kadife" olarak anılmasının önemli bir nedeni var: Kan dökülmemesi. Berlin Duvarı'nın yıkılması ve Doğu Bloku'nun dağılmasıyla Avrupa'da milliyetçilik rüzgarları eserken, pek çok ülkede etnik çatışmalar ve savaşlar yaşandı. Yugoslavya'nın parçalanması bunun en acı örneklerinden biriydi. Çekoslovakya'da ise, tüm bu gerilime rağmen, iki halk ve iki liderlik, birbirlerine karşı şiddete başvurmadan, siyasi ve diplomatik yollarla ayrılık sürecini yönettiler. Bu, Avrupa tarihinde oldukça nadir görülen, akıllıca ve barışçıl bir örnek teşkil etti.
Bugün Ne Durumdalar?
Bugün Çek Cumhuriyeti ve Slovakya, Avrupa Birliği ve NATO üyesi olarak kendi yollarında ilerliyorlar. İki ülke arasında hala güçlü kültürel ve ailevi bağlar var. Prag ve Bratislava arasındaki ulaşım oldukça kolay. Örneğin, iki başkent arasındaki tren yolculuğu yaklaşık 4 saat sürüyor. Deneyimlerime göre, hala birbirlerine karşı büyük bir sempati ve saygı besliyorlar.
Eğer bu iki ülkeyi ziyaret etmeyi düşünüyorsan, iki ayrı kimliğin nasıl bir araya gelip sonra da barışçıl bir şekilde ayrıldığını anlamak için harika bir fırsatın olur. Hem Çek Cumhuriyeti'nin tarihi şehirleri (Prag, Český Krumlov gibi) hem de Slovakya'nın doğal güzellikleri ve kaleleri (Bratislava, Spiš Kalesi gibi) keşfedilmeyi bekliyor.