Borsada OTC nedir?

Borsada OTC Nedir?

OTC, yani "Over The Counter" (tezgah üstü piyasa), borsada işlem gören ama geleneksel borsa çatısı altında olmayan, daha esnek ve genellikle daha az regüle edilmiş bir işlem ortamını ifade eder. Basitçe söylemek gerekirse, büyük borsaların (örneğin Borsa İstanbul'un ana pazarları) dışında kalan ama yine de alım satım yapabileceğin bir yer burası.

Bu piyasanın temel mantığı şu: Bazı şirketler, halka arz koşullarını tam olarak karşılamadığı için ya da stratejik olarak ana borsalarda işlem görmeyi tercih etmediği için OTC piyasalarında yer alır. Bu, özellikle küçük ve orta ölçekli şirketler, yeni kurulan teknoloji firmaları veya özel durumları olan şirketler için geçerli olabilir.

OTC Piyasanın Özellikleri ve Avantajları

OTC piyasaların en dikkat çekici yanlarından biri, esneklik. Şirketlerin halka arz süreçlerindeki katı kuralları, raporlama yükümlülükleri ve işlem görme şartları burada daha gevşektir. Bu durum, yeni büyüyen şirketlerin sermaye bulmasını kolaylaştırabilir.

Deneyimlerime göre, OTC piyasalar genellikle daha küçük ve niş yatırımcılara hitap eder. Yani, burada işlem gören şirketler genellikle ana borsalardaki dev oyuncular kadar bilinir olmaz. Bu da bazen daha yüksek potansiyel büyüme anlamına gelebilir, ancak tabii ki riskleri de beraberinde getirir.

Örnek vermek gerekirse, diyelim ki bir teknoloji girişimi henüz çok yeni ve henüz ana borsanın işlem hacmi ve likidite gereksinimlerini karşılayamıyor. Bu şirket, sermaye artırmak için OTC piyasasını tercih edebilir. Yatırımcılar da bu şirketin gelecekte büyümesiyle önemli kazançlar elde etme potansiyeliyle ilgilenebilir.

Avantajlarına gelince:

• Daha Düşük Giriş Engeli: Şirketler için halka arz süreçlerinin karmaşıklığı ve maliyetinden kaçınmayı sağlar.
• Finansmana Erişim: Büyüme aşamasındaki şirketlerin daha kolay sermaye bulmasına olanak tanır.
• Çeşitlilik: Ana borsalarda bulunmayan, farklı sektörlerden veya daha erken aşamalardaki şirketleri portföyüne ekleme fırsatı sunar.

OTC Piyasaların Riskleri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Her avantajın bir de karşılığı vardır elbette. OTC piyasaların en önemli risklerinden biri, likidite düşüklüğü. Ana borsalarda hisse alıp satmak çok daha kolayken, OTC piyasalarında istediğin anda alıcı veya satıcı bulamayabilirsin. Bu, elindeki hisseleri satmak istediğinde fiyatı düşürmene veya istediğin fiyattan satamama riskine yol açabilir.

Bir diğer önemli nokta ise regülasyon eksikliği. Ana borsalar, yatırımcıyı korumak için sıkı denetim mekanizmalarına sahiptir. OTC piyasalarında ise bu denetimler daha az olabilir, bu da bilgi asimetrisi riskini artırır. Yani, şirketin iç dinamikleri hakkında sizin bilmediğiniz şeyler olabilir.

Deneyimlerime göre, OTC piyasalarında işlem yaparken şunlara özellikle dikkat etmelisin:

• Şirket Araştırması: Yatırım yapacağın şirketi ana borsalardaki şirketlerden bile daha detaylı araştırmalısın. Faaliyet alanı, yönetim ekibi, finansal durumu ve gelecek planları hakkında ne kadar çok bilgi toplarsan, o kadar bilinçli karar verirsin.
• Likidite Durumu: Alım satım yapmak istediğin hisselerin işlem hacmini kontrol et. Eğer işlem hacmi çok düşükse, pozisyon açmak veya kapatmak zorlaşabilir.
• Bilgi Kaynakları: Şirketin kendisinden veya güvenilir finansal haber kaynaklarından düzenli bilgi akışını takip et.
• Risk Toleransı: OTC piyasaları, ana borsalara göre daha volatil ve riskli olabilir. Bu nedenle, kaybetmeyi göze alabileceğin miktarlarla işlem yapman önemlidir.

Örneğin, 2023 itibarıyla bazı yeni nesil kripto para projelerinin kendi "OTC masaları" üzerinden erken aşama yatırımcılarla işlem yapabildiğini görüyoruz. Bu, doğrudan bir hisse senedi piyasası olmasa da, OTC mantığının farklı bir tezahürüdür; daha esnek, daha az regüle ve yüksek risk/yüksek getiri potansiyeli taşıyan bir ortam.

OTC'de Yatırım Yapmak İçin Ne Bilmeli?

Eğer OTC piyasalarında işlem yapmaya karar verirsen, öncelikle çalıştığın aracı kurumun bu piyasalarda işlem yapma imkanı sunup sunmadığını öğrenmelisin. Türkiye'de Borsa İstanbul'un bünyesinde yer alan "Yakın İzleme Pazarı" veya "Gelişen İşletmeler Pazarı" gibi bölümler, ana pazarlardan farklılaşan ama yine de belirli kurallara tabi olan segmentler olarak düşünülebilir. Bazı global piyasalarda ise daha doğrudan OTC platformları mevcuttur.

Pratik ipuçları şunlar olabilir:

• Broker Seçimi: OTC işlemlerine aracılık eden brokerların lisanslı ve güvenilir olduğundan emin ol.
• Küçük Başla: OTC piyasalarına yeniysen, küçük miktarlarla başlayarak piyasanın dinamiklerini anlamaya çalış.
• Uzun Vadeli Düşün: Genellikle OTC piyasasındaki şirketler büyüme potansiyeli olan ama henüz kendini tam olarak kanıtlamamış şirketlerdir. Bu nedenle, yatırımını kısa vadeli spekülasyondan ziyade uzun vadeli bir perspektifle değerlendirmen daha sağlıklı olabilir.
• Sürekli Öğren: Piyasalar ve şirketler sürekli değişir. Bilgini güncel tutmak, doğru kararlar vermene yardımcı olacaktır.

Unutma ki her yatırımda olduğu gibi, OTC piyasalarında da bilinçli hareket etmek en önemli unsur. Kendi araştırmanı yapmadan ve riskleri tam olarak anlamadan işlem yapmaktan kaçınmalısın.