Tek göz yaşarması neden olur?
Tek Gözde Yaşarma Nedenleri ve Çözümleri
Gözünün birinde sebepsiz yere yaşarma olduğunu fark ettiğinde can sıkıcı olabilir. Neden mi olur bu? Gel, deneyimlerime dayanarak birkaç ana nedene ve nelere dikkat etmen gerektiğine bakalım.
- Gözyaşı Kanallarının Tıkanıklığı
En sık karşılaştığım nedenlerden biri bu. Gözyaşlarımız, göz yüzeyini temizleyip nemlendirdikten sonra burun boşluğumuza doğru bir kanaldan akar. Bu gözyaşı kanalı, hem üst hem de alt göz kapağımızın iç köşelerinde küçük delikler (puncta) ile başlar ve aşağı doğru devam eder. Bu kanalların herhangi bir yerinde bir tıkanıklık oluştuğunda, gözyaşı dışarı akamaz ve gözde birikip yaşarmaya neden olur.
* Neden tıkanır? Yaşla birlikte bu kanallarda daralmalar görülebilir. Bunun yanında, göz enfeksiyonları, göz ameliyatları sonrası oluşan izler, hatta burun iltihapları bile bu kanalları tıkayabilir. Bazen de gözyaşı kesesi iltihabı (dakriyosistit) sonucu oluşur.
* Belirtileri neler? Yaşarmayla birlikte bazen o gözde kızarıklık, ağrı veya akıntı da görülebilir. Özellikle üst göz kapağının iç köşesine bastırdığında gözyaşı kesesinden iltihaplı bir akıntı gelebilir.
* Ne yapmalı? Eğer sürekli bir yaşarma ve akıntı varsa, bir göz doktoruna görünmen şart. Doktor, tıkanıklığın yerini ve nedenini belirleyerek uygun tedavi yöntemini önerecektir. Bu bazen basit bir yıkama, bazen de cerrahi bir işlem (dakriyosistorinostomi gibi) gerektirebilir.
- Göz Kapağının Ters veya Dışa Dönmesi (Entropion ve Ektropion)
Göz kapağının pozisyonundaki bozukluklar da yaşarmaya yol açabilir.
* Entropion (Göz Kapağının İçeri Dönmesi): Bu durumda göz kapağının kenarı içeri doğru kıvrılır. Kirpikler göz yüzeyine sürtünerek rahatsızlık verir ve göz yaşarmasına neden olur. Yaşlılarda daha sık görülür, göz kapağı kaslarının gevşemesiyle ilgilidir.
* Ektropion (Göz Kapağının Dışa Dönmesi): Burada ise göz kapağının kenarı dışa doğru döner. Göz yaşı kanalı da dışa döndüğü için gözyaşı düzgün bir şekilde drenaj yapamaz ve gözde birikir. Bu durum da yaşarmaya yol açar. Genellikle yaşlanmaya bağlı olarak veya yüz felci gibi durumlarda ortaya çıkabilir.
* Ne yapmalı? Her iki durumda da tıbbi müdahale gereklidir. Göz doktoru, durumun ciddiyetine göre ameliyatla göz kapağının doğru pozisyona getirilmesini sağlayabilir.
- Göz Yüzeyindeki İltihaplar ve Tahrişler
Gözün ön yüzeyinde oluşan çeşitli iltihaplar veya tahrişler, vücudun doğal tepkisi olarak gözyaşı üretimini artırabilir.
* Konjonktivit (Göz İltihabı): En bilinen örneği konjonktivit. Virüsler, bakteriler veya alerjenler nedeniyle göz zarının (konjonktiva) iltihaplanmasıdır. Gözde kızarıklık, kaşıntı, yanma ve bol yaşarma en belirgin belirtilerdir.
* Blefarit (Göz Kapağı İltihabı): Göz kapaklarının kenarında meydana gelen iltihaplanmadır. Kirpik diplerinde kabuklanma, kızarıklık ve batma hissiyle birlikte yaşarma görülebilir.
Kornea Üzerinde Yabancı Cisim veya Çizik:* Gözüne bir toz kaçması, kirpik batması veya lens kullanımına bağlı küçük bir çizik bile gözü rahatsız ederek aşırı yaşarmaya neden olabilir. Kuru Göz Sendromu:* İlginç gelebilir ama göz kuruduğunda da vücut bunu telafi etmek için refleks olarak daha sulu gözyaşı üretebilir. Bu gözyaşı kalitesiz olduğu için göz yüzeyini yeterince nemlendirmez ve yine yaşarmaya neden olur.* Ne yapmalı? Eğer gözünde kızarıklık, ağrı, ışığa hassasiyet veya bulanık görme varsa hemen bir göz doktoruna başvurmalısın. Kendi kendine damla veya ilaç kullanmak durumunu kötüleştirebilir. Doktor, teşhise göre uygun antibiyotikli veya anti-alerjik damlaları reçete edebilir. Kuru göz için ise yapay gözyaşı damlaları veya özel tedaviler önerilebilir.
- Allerjik Reaksiyonlar
Bahar aylarında polenler, evcil hayvan tüyleri, toz akarları, bazı kozmetik ürünler veya kontakt lens solüsyonları gözde alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Bu durumda gözde kaşıntı, kızarıklık ve bol sulu bir yaşarma olur.
* Ne yapmalı? Eğer alerjiden şüpheleniyorsan, alerjene maruz kalmaktan kaçınmaya çalış. Doktorun önerisiyle antihistaminik göz damlaları veya ağızdan alınan haplar kullanabilirsin. Kontakt lens kullanıyorsan, doktoruna danışarak lens materyalini veya bakım ürünlerini değiştirmeyi düşünebilirsin.
Unutma, tek gözdeki bu tür sorunlarda en doğrusu bir uzmana danışmaktır. Kendi kendine teşhis koymak veya tedavi uygulamak yerine, bir göz doktorunun değerlendirmesini almak her zaman en güvenli yoldur.