Anjiyo ameliyatı nasıl yapılır?
Anjiyo Nedir ve Nasıl Yapılır?
Anjiyo, tıkalı veya daralmış damarları açmak, bu bölgelere müdahale etmek için yapılan bir işlemdir. Genellikle kalp damarlarındaki tıkanıklıklar için bilinse de, beyin damarları, böbrek damarları, bacak damarları gibi vücudun birçok bölgesindeki damarlara da uygulanabilir. Temel amaç, kan akışını yeniden sağlamak ve ilgili organın sağlıklı çalışmasını temin etmektir.
İşlem Öncesi Hazırlık Süreci
Anjiyo öncesinde birkaç önemli adım atılır. Öncelikle, doktorun senin genel sağlık durumunu değerlendirmesi gerekir. Bu kapsamda kan testleri, EKG (elektrokardiyografi) ve bazen ekokardiyografi (EKO) gibi tetkikler yapılır. Kullandığın ilaçlar varsa (özellikle kan sulandırıcılar), doktorun bunları işlemden birkaç gün önce bırakmanı isteyebilir. Bu, kanama riskini azaltmak için önemlidir. İşlemden önceki gece yeme-içme konusunda da doktorunun talimatlarına uyman beklenir. Genellikle işlemden 6-8 saat öncesinden itibaren oruç tutman istenir. Bu hazırlıklar, işlemin güvenli ve sorunsuz geçmesini sağlamak için kritik öneme sahiptir.
Anjiyo İşlemi Aşamaları
Anjiyo, genellikle kasık veya el bileği bölgesindeki bir atardamar aracılığıyla yapılır. İşlem lokal anestezi altında gerçekleştirildiği için herhangi bir genel anesteziye gerek duyulmaz. Yani sen bilinçli olursun.
- Giriş Yeri: Doktor, işlemin yapılacağı damarı belirler ve bu bölgeyi steril hale getirir. Sonrasında lokal anestezi uygulanarak bölge uyuşturulur.
- Kateter Yerleştirilmesi: Çok ince ve esnek bir tüp olan kateter, damara dikkatlice ilerletilir. Bu ilerleme, röntgen cihazları (floroskopi) sayesinde gerçek zamanlı olarak izlenir. Kateter, tıkanıklığın olduğu bölgeye kadar yönlendirilir.
- Damarın Görüntülenmesi (Angiografi): Kateterin ucu, incelenmesi gereken damarın içine getirildiğinde, kontrast madde adı verilen özel bir boya enjekte edilir. Bu madde, röntgen ışınları altında damarların net bir şekilde görünmesini sağlar. Böylece doktor, damardaki daralma veya tıkanıklığın yerini, derecesini ve şeklini hassas bir şekilde tespit edebilir.
- Müdahale (Balon ve Stent): Eğer bir darlık tespit edilirse, kateter aracılığıyla darlığın olduğu yere ince bir balon gönderilir. Balon şişirilerek daralmış damar duvarı genişletilir. Sonrasında, damarın tekrar daralmasını önlemek amacıyla genellikle bir stent adı verilen metal bir tüp yerleştirilir. Bu stentler, damarın açık kalmasına yardımcı olur. Bazı stentler ilaç salgılayan (ilaç kaplı stent) özelliğe sahiptir ve bu da damarda pıhtı oluşma riskini azaltır.
- İşlem Sonu: İşlem tamamlandıktan sonra kateter çıkarılır ve giriş yerine baskı uygulanarak kanama durdurulur.
Deneyimlerime göre, işlem genellikle 30 dakika ile 2 saat arasında sürer. Bu süre, müdahale edilecek damarın durumuna ve yapılan işleme göre değişiklik gösterebilir.
İşlem Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Anjiyo sonrası iyileşme süreci genellikle hızlıdır. İşlem yapılan bölgede hafif bir ağrı veya morarma olabilir, bu normaldir. Doktorun sana özel talimatları olacaktır ancak genel olarak dikkat etmen gerekenler şunlardır:
- Hareket Kısıtlaması: İşlemden sonra belirli bir süre (genellikle birkaç saat) hareket etmemen veya işlem yapılan bacağı/kolu fazla kullanmaman istenebilir. Bu, kanamanın önlenmesi için önemlidir.
- Sıvı Tüketimi: Bol sıvı tüketmek, vücudundan kontrast maddenin atılmasına yardımcı olur. Doktorun su dışında başka içecek önerilerinde bulunabilir.
- İlaç Kullanımı: Doktorunun reçete ettiği kan sulandırıcı ilaçları düzenli olarak kullanman çok önemlidir. Bu ilaçlar, damarda yeniden pıhtı oluşmasını engellemeye yardımcı olur. İlaçların dozunu veya kullanımını doktoruna danışmadan ASLA değiştirmemelisin.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Anjiyo sonrası, damar sağlığını korumak için sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve sigara gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmak önemlidir. Doktorunla bu konularda mutlaka konuşmalısın.
- Kontroller: Doktorunun belirlediği zamanlarda kontrollere gitmek, damarlarının durumunu takip etmek açısından faydalı olacaktır.
Unutma, anjiyo bir tedavi yöntemidir ancak yaşam tarzı değişiklikleri, bu tedavinin kalıcılığını sağlamak ve gelecekte benzer sorunları önlemek için büyük önem taşır.