Poliüri polidipsi Hangi hastalık?

Poliüri ve Polidipsi: Nedir ve Hangi Hastalıkların Belirtisidir?

Poliüri, yani aşırı idrar yapma ve polidipsi, yani aşırı susama durumu, genellikle birbirini takip eden belirtilerdir ve birden fazla hastalığın habercisi olabilir. Tecrübelerime göre bu iki semptom ciddi bir durumun işareti olabileceğinden, üzerinde durulması ve mutlaka bir sağlık profesyoneli tarafından değerlendirilmesi gereken konulardır.

Şeker Hastalığı (Diabetes Mellitus)

Poliüri ve polidipsinin en bilinen ve en sık görülen nedeni Tip 1 ve Tip 2 diyabettir. Kan şekeri seviyesi normalin üzerine çıktığında, böbrekler kandaki fazla şekeri atmaya çalışır. Bu süreçte daha fazla idrar üretilir (poliüri). Vücut bu idrar kaybıyla birlikte su da kaybettiği için, susama hissi artar (polidipsi). Örneğin, bir diyabet hastası günde 8-10 litreye kadar idrar yapabilirken, normalde bu miktar 1-2 litre civarındadır. Kan şekeri kontrol altına alınmadığında, bu durum hastayı oldukça rahatsız edebilir ve gece uykularını da bölebilir. Özellikle son zamanlarda fark ettiğin bir kilo kaybı, bulanık görme veya yaraların geç iyileşmesi gibi ek belirtiler varsa, diyabet şüphesi artar.

Diabetes İnsipidus

Bu durum, diyabet mellitus ile karıştırılabilse de aslında farklıdır. Diabetes insipidus, vücudun suyu düzenleyen antidiüretik hormon (ADH) ile ilgili bir problemden kaynaklanır. Ya ADH yeterince üretilmez ya da böbrekler ADH'ye yeterince yanıt vermez. Sonuç olarak böbrekler idrarı konsantre edemez ve aşırı miktarda seyreltik idrar atılır. Bu da bol su içme ihtiyacını doğurur. Örneğin, hipofiz bezi ameliyatı geçirmiş kişilerde veya bazı genetik hastalıklarda diabetes insipidus görülebilir. Bu hastalarda da günde 10 litreyi aşan idrar çıkışı ve sürekli susama hali yaşanabilir.

Psikojenik Polidipsi

Bazen, altta yatan fiziksel bir hastalık olmaksızın, psikolojik nedenlerle aşırı su içme isteği duyulabilir. Bu duruma psikojenik polidipsi denir. Kişi, herhangi bir rahatsızlığı olmamasına rağmen aşırı susadığını hisseder ve sürekli su içer. Bu durum, aşırı su alımına bağlı olarak vücuttaki sodyum seviyesinin düşmesine (hiponatremi) yol açabilir ki bu da oldukça tehlikeli bir durumdur. Aşırı su içme isteğiyle birlikte huzursuzluk, kaygı gibi psikolojik belirtiler de görülebilir.

Diğer Olası Nedenler

Yukarıda bahsettiğim ana nedenlerin yanı sıra, poliüri ve polidipsiye yol açabilecek başka durumlar da vardır:

* Hiperkalsemi (Kanda Kalsiyum Yüksekliği): Özellikle paratiroid bezlerindeki bir sorun veya bazı kanser türlerinde görülebilir. Yüksek kalsiyum, böbreklerin idrarı konsantre etme yeteneğini bozabilir.

* Hipokalemi (Kanda Potasyum Düşüklüğü): Bazı böbrek hastalıkları veya idrar söktürücü ilaçların kullanımıyla ilişkilidir.

* Bazı İlaçlar: Özellikle diüretikler (idrar söktürücüler) ve lityum gibi ilaçlar aşırı idrar yapmaya neden olabilir.

Eğer sen de bu belirtileri yaşıyorsan, gecikmeden bir doktora görünmelisin. Kan tahlili, idrar tahlili ve gerekirse diğer testlerle altta yatan neden belirlenir ve uygun tedaviye başlanır. Erken teşhis ve tedavi, bu hastalıkların yol açabileceği ciddi komplikasyonları önlemede kritik öneme sahiptir. Unutma, vücudun verdiği bu işaretler boşuna değildir.