🗞️ Manisa Haber

Bilgisayarın ekran kartı nasıl bakılır?

17 Haziran 2025 Manisa Haber

Ekran Kartının Kimlik Kartını Çıkarmak: Neden Önemli ve Nasıl Yapılır?

Oyun oynarken takılıyorsan, video düzenleme yaparken kasılıyorsan ya da sadece sisteminin ne kadar güçlü olduğunu merak ediyorsan, ekran kartının kim olduğunu bilmek şart. Bu senin bilgisayarının vizyonu, yani görselleri işleyen ve ekrana yansıtan sihirbazı. Kısacası, ekran kartın olmadan bilgisayarın bir nevi kör olur.

Ekran Kartı Bilgilerini Nereden Bulacaksın? En Kolay Yollar

Ekran kartının modelini, kaç GB belleği olduğunu veya kaç çekirdeği olduğunu öğrenmenin birkaç pratik yolu var. Boş lafa gerek yok, hemen başlayalım:

  • Windows’un Kendi Araçları:
    • Doğrudan Görev Yöneticisi: Klavyeden Ctrl + Shift + Esc tuşlarına aynı anda bas. Açılan pencerede sol altta bulunan "Performans" sekmesine tıkla. Sol tarafta "GPU" (Grafik İşlem Birimi) seçeneğini göreceksin. Buraya tıkladığında sağ üst köşede ekran kartının tam adını (örneğin, NVIDIA GeForce RTX 3070 veya AMD Radeon RX 6800 XT) göreceksin. Bellek türü (GDDR6 gibi) ve kullanım oranları da burada yer alır.
    • DirectX Tanı Aracı: Windows arama çubuğuna "dxdiag" yazıp çalıştır. Açılan pencerede "Görüntü" (Display) sekmesine gel. Burada ekran kartının modelini, üreticisini ve ne kadar VRAM (Video RAM) olduğunu net bir şekilde görebilirsin. Bu araç, genel sistem bilgilerini öğrenmek için de harikadır.
  • Üretici Yazılımları: Eğer NVIDIA veya AMD ekran kartı kullanıyorsan, onların kendi sürücü yazılımları en doğru bilgiyi verir.
    • NVIDIA Kontrol Paneli: Genellikle masaüstüne sağ tıklayarak erişebilirsin. "Sistem Bilgisi" veya benzeri bir seçenek altında ekran kartının tüm teknik detaylarını bulabilirsin. Bu panel, aynı zamanda sürücü güncellemesi veya performans ayarları için de kullanılır.
    • AMD Radeon Software: Benzer şekilde, masaüstüne sağ tıklayarak bu yazılıma ulaşabilirsin. "Donanım" veya "Sistem" sekmesinde ekran kartının modelinden çekirdek hızına kadar her şeyi bulabilirsin.
  • Üçüncü Parti Yazılımlar: Daha detaylı bilgi isteyenler için CPU-Z veya GPU-Z gibi ücretsiz programlar birebir. Özellikle GPU-Z, ekran kartının saat hızları, bellek türü, üretim süreci (örneğin 7nm), desteklediği teknolojiler (DirectX sürümü gibi) ve hatta termal bilgileri gibi pek çok detayı gözler önüne serer. Deneyimlerime göre, ekran kartımın sınırlarını zorlamak istediğimde bu tür araçlar çok işe yarar.

Ekran Kartı Belleği (VRAM): Ne Kadar Olmalı, Ne Anlama Geliyor?

Ekran kartının belleği, kısaca VRAM, görselleri işlerken kullanılan geçici depolama alanıdır. Bunu, ressamın masasındaki boya paleti gibi düşünebilirsin. Ne kadar çok ve farklı renk boyan varsa, o kadar karmaşık ve detaylı resimler yapabilirsin. Ekran kartı belleği de oyunlardaki doku kalitesi, çözünürlük ve kare hızı için kritiktir. Günümüz standartlarında, en az 6 GB VRAM modern oyunlar için başlangıç noktası olarak kabul edilebilir. Ancak 1080p çözünürlükte ultra ayarlarda oynamak istiyorsan 8 GB veya 10 GB daha rahat bir deneyim sunar. 1440p ve 4K gibi daha yüksek çözünürlükler için ise 12 GB, 16 GB ve hatta 24 GB VRAM gerekebilir. Örneğin, 4K çözünürlükte yüksek detaylı oyunlar oynarken 8 GB VRAM yetersiz kalıp takılmalara neden olabilirken, 12 GB VRAM bu senaryoda akıcı bir performans sağlayabilir.

Ekran Kartı Güncel mi? Sürücülerin Önemi

Ekran kartının donanımı ne kadar iyi olursa olsun, doğru ve güncel sürücüler olmadan performansını tam olarak sergileyemez. Sürücüler, ekran kartı ile işletim sistemi arasındaki iletişim köprüsüdür. Yeni oyunlar çıktığında veya mevcut oyunlar güncellendiğinde, üreticiler bu güncellemelerden en iyi şekilde yararlanmak için sürücüleri optimize ederler. Bu optimizasyonlar sayesinde kare hızlarında ciddi artışlar (bazen %10-20 civarı) ve stabilite sorunlarının giderilmesi mümkündür. Deneyimlerime göre, yeni bir oyun çıktıysa ve sisteminde kasılmalar yaşıyorsan, ilk yapacağın şeylerden biri ekran kartı sürücülerini kontrol etmek olmalı.

Sürücüleri güncellemek için yukarıda bahsettiğim üretici yazılımlarını (NVIDIA Kontrol Paneli, AMD Radeon Software) kullanabilir veya doğrudan NVIDIA veya AMD'nin web sitesinden en son sürücüleri indirip kurabilirsin. Genellikle kurulum sırasında "Temiz Kurulum" seçeneğini işaretlemek, önceki sürücü kalıntılarından arınarak daha stabil bir sonuç elde etmeni sağlar.

Ekran Kartının Gücü ve Kullanım Alanları

Ekran kartlarının performansı sadece oyunlarla sınırlı değil. Günümüzde video düzenleme, 3D modelleme, grafik tasarım, makine öğrenmesi ve hatta kripto para madenciliği gibi birçok alanda da ekran kartları aktif olarak kullanılıyor. Örneğin, bir Premiere Pro kullanıcısıysan, daha güçlü bir ekran kartı render sürelerini ciddi şekilde kısaltacaktır. Ya da bir Blender kullanıcısıysan, 3D modellemelerinin veya animasyonlarının çalışma süresi ve kalitesi doğrudan ekran kartının gücüyle doğru orantılıdır. Eğer yoğun şekilde bu tür işlerle uğraşıyorsan, genellikle NVIDIA'nın GeForce RTX serisi veya AMD'nin Radeon RX serisi gibi profesyonel iş istasyonları için daha uygun (RTX A serisi gibi) seçenekleri değerlendirebilirsin. Ancak genel kullanım ve oyun için RTX 3060, RX 6600 XT gibi kartlar da oldukça yeterli performans sunar.

Senin kullanım amacına göre hangi ekran kartının daha uygun olacağını anlamak için, spesifik uygulamaların veya oyunların gereksinimlerine bakmak ve bu gereksinimleri kendi ekran kartınla karşılaştırmak en doğrusudur. İnternet üzerindeki test siteleri ve incelemeler bu konuda sana yol gösterecektir.