Kudüs kimlerin eline geçti?

Kudüs, tarih boyunca birçok medeniyetin gözdesi olmuş, stratejik ve dini önemi yüksek bir şehirdir. Bu nedenle, binlerce yıllık geçmişi boyunca defalarca el değiştirmiş, farklı imparatorlukların ve milletlerin hakimiyetine girmiştir. Gelin, Kudüs'ün kimlerin eline geçtiğine yakından bakalım.

İlk Dönemler ve Kenanlılar

Kudüs'ün bilinen en eski sakinleri, MÖ 3000'lerde bu bölgeye yerleşen Kenanlılar'dır. Kenanlılar, Kudüs'ü "Urusalim" adıyla bir şehir devleti olarak kurmuş ve uzun süre burada hüküm sürmüşlerdir. Bu dönemde Kudüs, küçük ama önemli bir ticaret ve kültür merkeziydi.

İsrailoğulları ve Davut'un Kudüs'ü

MÖ 1000'li yıllarda, İsrailoğulları Kral Davut önderliğinde Kudüs'ü ele geçirmiş ve burayı İsrail Krallığı'nın başkenti yapmıştır. Davut, şehri siyasi ve dini bir merkez haline getirmiş, ardından oğlu Süleyman, Birinci Tapınak'ı inşa ederek Kudüs'ün dini önemini daha da artırmıştır. Bu dönem, Kudüs için bir altın çağ olarak kabul edilir.

Babiller, Persler ve Helenistik Dönem

İsrail Krallığı'nın yıkılmasının ardından Kudüs, Babillerin eline geçmiş ve birçok Yahudi Babil'e sürgün edilmiştir. Daha sonra Pers İmparatorluğu'nun kontrolüne giren Kudüs'e Yahudilerin geri dönmesine izin verilmiş ve İkinci Tapınak inşa edilmiştir. Helenistik dönemde ise şehir, Büyük İskender'in ve ardından gelen Seleukos İmparatorluğu'nun hakimiyetine girmiştir.

Roma İmparatorluğu ve Bizans Dönemi

Roma İmparatorluğu'nun yükselişiyle Kudüs, Roma'nın kontrolüne girmiş ve önemli olaylara sahne olmuştur. Hz. İsa'nın Kudüs'te çarmıha gerilmesi, Hristiyanlık için şehrin önemini artırmıştır. Roma İmparatorluğu'nun bölünmesiyle Kudüs, Bizans İmparatorluğu'nun bir parçası olmuş ve Hristiyan hac merkezi olarak önemini korumuştur.

İslam Hakimiyeti ve Haçlı Seferleri

7. yüzyılda İslam orduları Kudüs'ü fethetmiş ve şehir, Müslümanların kontrolüne geçmiştir. Emevi ve Abbasi halifelikleri döneminde Kudüs, Müslümanlar için de önemli bir şehir haline gelmiştir. 11. yüzyılda başlayan Haçlı Seferleri sırasında Kudüs, Haçlılar tarafından ele geçirilmiş ve bir süre Latin Krallığı'nın başkenti olmuştur. Ancak, Selahaddin Eyyubi'nin Kudüs'ü geri almasıyla şehir yeniden Müslümanların kontrolüne geçmiştir.

Osmanlı İmparatorluğu ve Günümüz

16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun Yavuz Sultan Selim önderliğinde Mısır'ı fethetmesiyle Kudüs, Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Dört asır boyunca Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası olarak kalan Kudüs, bu dönemde huzur ve istikrar içinde yaşamıştır. 1. Dünya Savaşı sonrasında İngiliz Mandası altına giren Kudüs, 1948'de İsrail'in kurulmasıyla birlikte büyük bir siyasi çekişme merkezi haline gelmiştir. Günümüzde Kudüs'ün statüsü hala tartışmalı bir konu olup, hem İsrail hem de Filistin tarafından başkent olarak kabul edilmektedir.

Kudüs'ün karmaşık tarihi, farklı dinler ve kültürler için taşıdığı önemi gözler önüne seriyor. Şehir, geçmişte olduğu gibi günümüzde de barışın ve hoşgörünün sembolü olma potansiyelini taşıyor.