Muharrem ayı orucu nedir Aleviler?
Muharrem Ayı Orucu ve Alevilik: Bildiklerimiz, Uygulamalarımız
Muharrem ayı, Alevilikte önemli bir yere sahip. Bu ayda tutulan oruç da sadece bir dini vecibe olmanın ötesinde, derin anlamlar taşıyor. Deneyimlerime göre, bu oruç, Kerbela'da yaşanan acıları anma, matem tutma ve bu acılar üzerinden toplumsal bir vicdanı canlı tutma pratiğidir.
Kerbela Mateminin Derinliği
Muharrem orucunun temelinde, hicri takvimin ilk ayı olan Muharrem'in
- gününde (Aşure Günü) Hz. Muhammed'in torunu İmam Hüseyin'in ve 72 yakınının Kerbela'da şehit edilmesi yatar. Bu olay, Alevilik inancında büyük bir trajedidir. İmam Hüseyin'in adaletsizliğe, zulme karşı duruşu ve canıyla ödediği bedel, Aleviler için bir direniş sembolüdür.
Bu nedenle tutulan oruç, genellikle 10 ila 12 gün arasında değişir. Bazı bölgelerde 10 gün boyunca tutulurken, kimileri ise 12 güne kadar devam ettirir. Bu oruç, et ve süt ürünleri gibi hayvansal gıdalar tüketilmeden tutulur. Amaç, Kerbela'da susuz ve aç kalan İmam Hüseyin ve yakınlarının çektiği çileye ortak olmaktır. Bu oruç sadece bedenle değil, gönülle de tutulur. Yas dönemi boyunca kötü sözden, dedikodudan kaçınılır, dargınlıklar giderilir, sevgi ve hoşgörü ön plana çıkarılır.
Oruç Pratikleri ve Gelenekler
Muharrem orucu tutanlar için bazı pratik uygulamalar ve gelenekler söz konusudur. Deneyimlerime göre, bu süreci daha anlamlı kılmak için:
- Niyet Belirleme: Oruca başlarken niyetinizi belirleyin. Bu, sadece bir zorunluluktan öte, bir adak, bir anma olarak kabul edilebilir.
- Gıda Seçimi: Oruç süresince hayvansal gıdalar yerine sebze, meyve, bakliyat gibi bitkisel ürünler tercih edilir. Bu, Kerbela'da yaşanan kıtlığı ve zorlukları bir nebze de olsa anlamaya yöneliktir.
- Su Tüketimi: Oruç tutarken su içmemek gibi bir zorunluluk yoktur, ancak Kerbela'daki susuzluk hatırlandığı için bazıları daha az su içmeyi tercih edebilir. Bu kişisel bir tercihtir.
- Yas Dönemi: Oruç süresince eğlenceden uzak durulur. Müzik dinlenmez, düğün, nişan gibi kutlamalar yapılmaz. Bu dönem, matem ve ibadetle geçirilir.
- Aşure Pişirme: Orucun son günü olan Aşure Günü'nde, geleneksel olarak aşure pişirilir. Bu aşure, sadece aile içinde değil, komşularla, eş dostla paylaşılır. Aşure, farklı malzemelerin bir araya gelerek güzel bir tat oluşturması gibi, toplumun birliğini ve beraberliğini de simgeler. İçine konulan buğday, fasulye, nohut, kuru kayısı, incir gibi malzemeler, bolluk ve bereketi temsil eder.
Muharrem Orucu: Direnişin ve Vicdanın Simgesi
Muharrem orucu, Aleviler için sadece bir ibadet değil, aynı zamanda bir direniş sembolüdür. İmam Hüseyin'in zalime karşı duruşu, eşitlik, adalet ve hak kavramları üzerinden bir anlayış geliştirilmesini sağlar. Bu oruç, bu değerleri hatırlatır, sorgulatır.
Deneyimlerime göre, bu oruç, kişiyi kendi yaşamındaki adaletsizlikleri, zulmü gözden geçirmeye teşvik eder. Toplumdaki sorunlara karşı duyarlı olmayı, mazlumun yanında yer almayı hatırlatır. Bu nedenle Muharrem orucu, Alevi inancında hem bireysel bir arınma hem de toplumsal bir bilinçlenme sürecidir.