Çiftçi Malları Koruma Başkanlığı nedir?

Çiftçi Malları Koruma Başkanlığı Nedir?

Çiftçi Malları Koruma Başkanlığı (ÇMKP) denince aklına belki de ilk olarak sadece yangın ve hırsızlık gibi riskler geliyor olabilir. Oysa bu kurumun misyonu çok daha geniş ve çiftçinin üretim zincirindeki pek çok olumsuzluğa karşı bir güvence sağlıyor. Deneyimlerime göre, özellikle kırsalda yaşayan ve üretim yapan pek çok çiftçi arkadaşımızın bu kurumun tam olarak ne işe yaradığını, hangi durumlarda devreye girdiğini ve onlara ne gibi faydalar sağladığını yeterince bilmediğini görüyorum. Bu nedenle, gelin ÇMKP’nin temel işlevlerine birlikte göz atalım.

ÇMKP’nin Başlıca Faaliyet Alanları Nelerdir?

ÇMKP'nin temel görevi, tarla ve bahçelerdeki bitkisel ürünleri, çiftçinin arazisinde bulunan sabit ve seyyar tesisleri, her türlü tarım alet ve makinelerini, pancar sandıklarını, pancar motorlarını, traktörleri, biçerdöverleri, hayvan barınaklarını ve çiftlikte bulunan hayvanları (sığır, manda, koyun, keçi, kümes hayvanları) çeşitli risklere karşı korumaktır. Bu riskler sadece doğal afetlerle sınırlı kalmaz.

• Yangın ve Grevin Getirdiği Riskler: Bu en bilinen risklerden biri. Bir yangın, arazindeki tüm ürünü veya makinelerini yok edebilir. Grevler de doğrudan olmasa da dolaylı yoldan nakliye, pazarlama gibi süreçleri sekteye uğratıp çiftçinin zarar etmesine neden olabilir. ÇMKP, bu tür durumlarda oluşan zararları karşılamak için bir sigorta mekanizması gibi çalışır. Örneğin, bir arazide çıkan büyük bir yangın sonucunda 100 ton domates üretimi yapılamadıysa ve bu domatesin piyasa değeri tonu 10 TL ise, kaybın büyük bir kısmı ÇMKP tarafından tazmin edilebilir.
• Don, Kuraklık ve Sel Gibi Doğal Afetler: Ani don olayları çiçeklenmiş meyve ağaçlarını kurutabilir, aşırı kuraklık ekili alanlarda verim düşüşüne yol açabilir veya sel basması tarlayı kullanılmaz hale getirebilir. Bu ve benzeri doğal afetler, çiftçinin tüm emeğini bir anda sönümleyebilir. ÇMKP, bu gibi durumlarda da çiftçiyi mağdur olmaktan kurtarmak adına devreye girer. Rakam vermek gerekirse, sadece 2022 yılında yaşanan dolu, don ve sel gibi afetler nedeniyle birçok bölgede çiftçilerimizin ürünleri zarar gördü. ÇMKP bu zararların bir kısmını karşılayarak çiftçinin ayakta kalmasını sağladı.
• Hırsızlık ve Cinayet: Bu belki de en acı verici risklerden biri. Tarladaki mahsulün çalınması, traktörün veya makinelerin gece yarısı sökülüp götürülmesi çiftçiyi hem maddi hem de manevi olarak çok yıpratır. Hatta maalesef hayvan hırsızlığı gibi durumlar da yaşanabiliyor. Bu tür olaylarda da ÇMKP, çalınan malların bedelini belirli limitler dahilinde karşılayarak çiftçiye destek olur. Örneğin, bir çiftçinin 50 adet koyunu çalındığında, ÇMKP tarafından belirlenen birim fiyat üzerinden zararının bir kısmı ödenir.

Nasıl Faydalanabilirsin? Pratik İpuçları

ÇMKP'den faydalanmanın temel yolu, bulunduğun bölgedeki Çiftçi Malları Koruma Başkanlığı'na üye olmaktır. Bu üyelik genellikle yıllık aidatlarla gerçekleşir ve aidat miktarı, sahip olduğun tarım arazisinin büyüklüğüne, arazide bulunan malların cinsine ve değerine göre değişiklik gösterebilir.

• Erken Kayıt Önemli: Eğer yeni üye olacaksan veya mevcut üyeliğini güncellemek istiyorsan, genellikle yılın belirli dönemlerinde (genellikle sonbahar ayları) kayıtlar yenilenir. Bu tarihleri kaçırmamaya özen göster. Bulunduğun köy veya ilçedeki muhtarlardan, tarım kredi kooperatiflerinden veya doğrudan ÇMKP şubesinden bu konuda bilgi alabilirsin.
• Beyanların Doğru Olmalı: Üye olurken veya poliçeni yenilerken, arazinde bulunan malları ve hayvanları doğru ve eksiksiz bir şekilde beyan etmen çok önemli. Örneğin, 100 dönüm tarlada buğday ekiyorsan ve 5 adet traktörün varsa, bunları eksiksiz olarak bildirmelisin. Aksi takdirde, bir zarar durumu oluştuğunda beyanlarınla gerçek durum uyuşmadığı için tazminat alırken sorun yaşayabilirsin.
• Hasar Durumunda Yapılması Gerekenler: Eğer bir zarar durumuyla karşılaşırsan, panik yapmadan hemen ÇMKP'yi bilgilendirmen gerekir. Hırsızlık gibi durumlarda kolluk kuvvetlerine (jandarma veya polis) suç duyurusunda bulunmayı ve bu tutanağı ÇMKP'ye sunmayı unutma. Yangın veya doğal afet durumlarında da yetkililerden (itfaiye, tarım il müdürlüğü vb.) hasar tespit raporu alarak süreci hızlandırabilirsin. Zararın boyutu, fotoğraflarla veya video kayıtlarıyla desteklenirse, ilerleyen süreçlerde işlerin daha kolay ilerlemesine yardımcı olur.

Aidatlar ve Tazminat Miktarları Ne Durumda?

ÇMKP'nin belirlediği yıllık aidatlar, bölgenin sosyo-ekonomik yapısı, tarımsal üretim potansiyeli ve risk faktörlerine göre farklılık gösterebilir. Bu aidatlar genellikle çok yüksek rakamlar olmaz ve çiftçinin bütçesini zorlamayacak seviyede tutulmaya çalışılır. Örneğin, küçük bir arazi sahibiyseniz ve sadece birkaç dönüm hububat ekiyorsanız, yıllık aidatınız belki de birkaç yüz lirayı geçmeyebilir. Ancak daha büyük arazilere sahipseniz, seracılık yapıyorsanız veya birden fazla makine kullanıyorsanız bu miktar artacaktır.

Tazminat miktarları ise zarar gören malın türüne, zararının boyutuna ve ÇMKP'nin o yıl için belirlediği birim fiyatlara göre hesaplanır. Bu fiyatlar her yıl güncellenir ve piyasa koşulları göz önünde bulundurulur. Unutma ki ÇMKP’den alacağın tazminat, doğrudan piyasa değeriyle birebir aynı olmayabilir. Kurumun belirlediği standartlar ve limitler dahilinde bir ödeme yapılır. Bu nedenle, gerçekten büyük riskler taşıdığını düşündüğün, maddi değeri yüksek makinelerin veya ürünlerin varsa, ek olarak özel tarım sigortası seçeneklerini de değerlendirmeni tavsiye ederim. Bu, sana ekstra bir güvence sağlar.