Dalak ağrısı neden olur?

Dalak Ağrısı Neden Olur?

Dalak ağrısı, bazı zamanlar sağ kaburgaların hemen altında, sırta doğru yayılan rahatsız edici bir sızı şeklinde kendini gösterebilir. Çoğu zaman dalak sorunları belirti vermese de, bir sorun olduğunda bu ağrı kendini belli eder. Deneyimlerime göre, dalak ağrısının temelinde birkaç ana sebep yatıyor.

Dalakta Travma ve Yaralanmalar

Dalak, sol üst karın boşluğunda, mide ve diyaframın arkasında yer alan hassas bir organdır. Bu konumu nedeniyle, özellikle kaba kuvvet uygulamaları veya ani darbeler sonucunda kolayca zarar görebilir. Bir trafik kazası, düşme, spor yaralanması (özellikle temas sporlarında karın bölgesine alınan darbeler) dalağın yırtılmasına veya ezilmesine neden olabilir. Bu tür travmalarda ağrı, genellikle ani ve şiddetli olur. Bazı durumlarda, dalağın ani bir darbe almadan da, örneğin şiddetli öksürük veya kusma sırasında bile yırtılabileceği vakalar görülmüştür, ancak bu durum oldukça nadirdir.

Dalakta Büyüme (Splenomegali)

Dalak normalde ele gelmez, ancak çeşitli nedenlerle büyüyebilir. Bu büyümeye splenomegali denir. Dalak büyüdüğünde, karın boşluğunda diğer organlara baskı yapmaya başlar ve bu da ağrıya yol açabilir. Splenomegaliye yol açan pek çok farklı durum var:

• Enfeksiyonlar: Mononükleoz (öpücük hastalığı) gibi viral enfeksiyonlar, sıtma gibi paraziter enfeksiyonlar dalağın geçici olarak büyümesine neden olabilir. Vücut enfeksiyonla savaşırken dalak daha aktif çalışır ve bu da büyümeye yol açar.
• Kan Hastalıkları: Lösemi, lenfoma gibi kan kanserleri veya hemolitik anemiler (kırmızı kan hücrelerinin erken parçalandığı durumlar) dalağın sürekli olarak daha fazla çalışmasına ve büyümesine neden olur. Örneğin, bazı talasemi hastalarında dalak o kadar büyüyebilir ki ele gelir.
• Karaciğer Hastalıkları: Siroza bağlı portal hipertansiyon gibi durumlarda, karaciğerdeki kan akışı engellendiği için dalakta kan birikimi olur ve bu da dalağın büyümesine yol açar.
• Bağışıklık Sistemi Bozuklukları: Romatoid artrit, lupus gibi otoimmün hastalıklar da dalağın büyümesine neden olabilir.

Büyüyen dalak, genellikle sol kaburga altında dolgunluk hissi ve künt bir ağrıya neden olur. Bazı durumlarda, bu ağrı sırtınıza doğru yayılabilir.

Dalakta Enfeksiyon veya İltihap

Nadiren de olsa dalakta doğrudan bir enfeksiyon veya iltihaplanma (örneğin apse) da ağrıya sebep olabilir. Bu durumlar genellikle dalakla ilgili başka bir sorunun (örneğin travma veya enfarktüs) bir komplikasyonu olarak ortaya çıkar. Yüksek ateş, titreme ve şiddetli ağrı gibi belirtilerle birlikte görülebilir.

Pratik Öneriler

Eğer sol üst karın bölgenizde sürekli veya şiddetli bir ağrı hissediyorsanız, öncelikle bir doktora başvurmanız çok önemlidir. Kendi başınıza teşhis koymaya çalışmak yerine, bir uzmandan yardım almak en doğrusudur. Doktorunuz:

• Fizik muayene ile dalağınızın büyüklüğünü kontrol edebilir.
• Kan tahlilleri isteyerek enfeksiyon, kan hastalığı veya karaciğer fonksiyonlarınız hakkında bilgi edinebilir.
• Ultrason veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleriyle dalağınızın durumunu detaylı olarak inceleyebilir.

Doktora giderken ağrının ne zaman başladığı, ne kadar sürdüğü, şiddeti, hangi hareketlerle arttığı veya azaldığı gibi bilgileri hazırlamanız, teşhis sürecini hızlandıracaktır.