Çek de keşideci ne demek?

Çek ve Keşideci: İşlemlerinizi Kolaylaştıracak Bilgiler

Finansal işlemlerde sıkça karşımıza çıkan "çek" ve "keşideci" kavramlarını netleştirelim. Deneyimlerime göre, bu terimleri anlamak, nakit akışını yönetmek ve olası riskleri minimize etmek açısından oldukça önemli.

Çek Nedir ve Nasıl İşler?

En temel tanımıyla çek, bir bankada hesabı bulunan kişinin (muhatap banka), belirli bir miktar parayı, üzerinde adı yazan kişiye (lehtar) veya hamiline ödemesi için verdiği yazılı bir talimattır. Çek, bir ödeme aracı olmasının yanı sıra, vadesi geldiğinde paranın alınacağı bir vaattir. Banka, çeki elinde bulunduran lehtara, keşidecinin hesabında yeterli bakiye bulunması durumunda ödeme yapmakla yükümlüdür.

Çekin üzerinde bulunması gereken temel bilgiler şunlardır:

• "Emir bonosudur" veya "çek" ibaresi
• Ödenecek net tutar (rakamla ve yazıyla)
• Ödeme yeri
• Keşidecinin (çek hesabı sahibinin) adı, soyadı ve imzası
• Keşidecinin banka ve şube adı
• Keşide tarihi ve yeri

Deneyimlerime göre, çeki doldururken özellikle tutarın rakamla ve yazıyla tutarlı olmasına dikkat etmek gerekir. Aksi takdirde çek geçersiz sayılabilir.

Keşideci Kimdir?

Keşideci, çek düzenleyen ve üzerinde adı yazan kişidir. Kısacası, çekin ödenmesini bankaya emreden kişidir. Keşideci, çeki düzenlediği tarihte bankada yeterli bakiyeye sahip olmalıdır. Aksi takdirde, çek karşılıksız çıkabilir ve keşideci hakkında hukuki süreçler başlayabilir.

Keşideci olarak dikkat etmeniz gerekenler:

• Hesabınızdaki bakiyeyi sürekli kontrol edin. Çeki verdiğiniz tarihte çek bedelinin karşılığının hesabınızda olduğundan emin olun.
• Çeki düzenlerken tarih ve diğer bilgilerin doğru ve eksiksiz olduğundan emin olun. Yanlış veya eksik bilgiler, çeki geçersiz kılabilir.
• Çek karnenizi güvenli bir yerde saklayın. Kaybolan veya çalınan çek karneleri, kötü niyetli kişiler tarafından kullanılabilir.

Deneyimlerime göre, özellikle önemli bir ödeme yaparken, çeki keşide etmeden önce bankanızla görüşerek olası riskler hakkında bilgi almak faydalı olabilir. Örneğin, çekin ibraz süresi içinde tahsil edilememesi gibi durumlar keşideciyi de etkileyebilir.

Çekin Hukuki Boyutu ve Karşılıksız Çek

Türkiye'de çekler, Türk Ticaret Kanunu (TTK) tarafından düzenlenir. Keşidecinin çeki karşılıksız çıkarması durumunda, hem hukuki hem de cezai sorumluluğu doğar. Karşılıksız çek düzenlemek, bir suç teşkil eder ve ilgili kanunlarda belirtilen yaptırımları (hapis cezası, para cezası, çek yasağı gibi) beraberinde getirir.

Örneğin, TTK'nın ilgili maddeleri uyarınca, karşılıksız çek keşide eden kişi hakkında TCK'nın dolandırıcılık suçuyla ilgili hükümleri de uygulanabilir. Ayrıca, belirli bir süre boyunca çek düzenleme ve bankacılık işlemleri yapma hakkı da kısıtlanabilir.

Pratik bir öneri: Eğer bir çeki tahsil etmeniz gerekiyorsa, çekin üzerinde yazılı olan keşide tarihinden sonraki yasal ibraz süresi içinde bankanıza başvurmanız önemlidir. Bu süre genellikle çekin keşide edildiği yerle muhatap bankanın bulunduğu yer farklıysa 10 gün, aynı yerdeyse 1 gündür. Ancak, bu süreler bankadan bankaya ve duruma göre değişiklik gösterebilir, bu yüzden bankanızla teyit etmek her zaman en iyisidir.

Deneyimlerime göre, çeki elden alırken hemen bankaya gitmek yerine, çeki aldığınız kişinin güvenilirliğini ve hesabındaki bakiye durumunu da göz önünde bulundurmak, ileride yaşanabilecek olası sorunları önleyebilir.