Mediokrasi ne demek?

Mediokrasi: Neden Ortalama Yeterli Değil?

Mediokrasi kelimesini duymuşsundur. Kısaca özetlemek gerekirse, vasatlığın ödüllendirildiği ve hatta tercih edildiği bir sistem veya ortamdır. Bu sadece siyasetle sınırlı değil; iş hayatında, sanatta, eğitimde ve hatta günlük ilişkilerimizde bile karşımıza çıkabilir. Neden ortalama halimizle yetinmememiz gerektiği, aslında bu kavramın neden bu kadar can sıkıcı olduğunu anlamakla başlıyor.

Mediokrasi Nasıl Oluşur ve Neden Zararlıdır?

Mediokrasinin en belirgin özelliği, yetkinliğin değil, uyumluluğun ön plana çıkmasıdır. Bir ortamda herkesin memnun olacağı, kimseyi rahatsız etmeyecek, "güvenli" fikirler ve yaklaşımlar benimsenir. Bu durum, özellikle inovasyonun ve gelişimin önündeki en büyük engeldir. Deneyimlerime göre, mediokrasi birkaç şekilde kendini gösterir:

• Riskten Kaçınma Kültürü: Yeni fikirler veya sıra dışı yaklaşımlar, mevcut düzeni bozma potansiyeli taşıdığı için bastırılır. "Biz böyle geldik, böyle devam ederiz" zihniyeti hakim olur. Bu, örneğin bir şirkette daha verimli bir yöntem öneren bir çalışanın, "eski düzeni bozacağı" gerekçesiyle geri çevrilmesi gibi görülebilir.
• Ortalamayı Yüceltme: Sıradan olan, sıradan başarılar ve sıradan insan davranışları teşvik edilir. Gerçekten üstün olanlar ise "farklı" oldukları veya "uyumsuz" oldukları gerekçesiyle dışlanabilir. Bu, okullarda üstün zekalı öğrencilerin, sınıfın genel seviyesini düşürmemek adına daha yavaş ilerlemeye zorlanması şeklinde bir örneğe benzeyebilir.
• Yetkinlik Yerine Sadakat ve Bağlılık: Karar alma mekanizmalarında, kişinin işine ne kadar sadık olduğundan çok, kime ne kadar bağlı olduğu öne çıkar. Bu da liyakatin göz ardı edilmesine yol açar. Bir terfi durumunda, en iyi performansı gösteren yerine, yöneticisinin en çok güvendiği kişinin seçilmesi bu duruma bir örnektir.

Mediokrasi, bireyin potansiyelini gerçekleştirmesini engellediği gibi, toplumsal ve kurumsal gelişimi de sekteye uğratır. Sürekli ortalamanın peşinden gitmek, en iyiye ulaşma şansımızı elimizden alır.

Mediokrasiyi Kendi Hayatından Nasıl Çıkarırsın?

Mediokrasinin seni içine çekmesini engellemek senin elinde. İşte deneyimlerime göre sana yardımcı olabilecek bazı pratik adımlar:

• Kendini Sürekli Geliştir: Öğrenmeyi asla bırakma. Yeni beceriler edin, farklı alanlarda bilgi sahibi ol. Merakını canlı tut. Örneğin, haftada en az birkaç saatini yeni bir dil öğrenmeye, bir kursa katılmaya veya ilgi duyduğun bir konuda araştırma yapmaya ayır.
• Eleştirel Düşünmeyi Benimse: Her duyduğunu veya gördüğünü olduğu gibi kabul etme. Sorgula, analiz et, farklı açılardan bak. Karşılaştığın sorunlara mevcut çözümlerin dışında alternatifler ara.
• Farklı Olmaktan Korkma: Kendi fikirlerini özgürce ifade etmekten çekinme. Eğer bir konuda ortalamadan farklı bir fikrin varsa, bunu saygılı bir şekilde dile getir. Kalabalığın gittiği yöne gitmek yerine, kendi yolunu çizmekten çekinme.
• Destekleyici Çevre Oluştur: Seni motive eden, başarılarını takdir eden ve gelişimine katkıda bulunan insanlarla çevreni kuşat. Seni aşağı çeken veya potansiyelini görmeyen kişilerden uzak durmaya çalış.

Mediokrasi bir hastalık gibidir ve tedavi edilmezse yayılır. Ancak sen, bu yayılmayı durduracak ve kendi hayatında yüksek standartları koruyacak güce sahipsin.