Yağ kaçağı neden olur?
Yağ Kaçağı Neden Olur?
Aracından, makineni ya da evin herhangi bir köşesinden bir yağ lekesi fark ettiğinde canın sıkılır. Yağ kaçağı, hem can sıkıcı hem de potansiyel olarak maliyetli bir sorun olabilir. Gelin, deneyimlerime göre bu işin temeline inelim ve nedenlerine bakalım.
En Sık Karşılaşılan Nedenler: Sızdıran Contalar ve Keçeler
Yağ kaçağının en başat nedenlerinden biri, parçaların birleştiği yerlerde kullanılan contaların ve özellikle dönen millerin etrafındaki keçelerin zamanla yıpranmasıdır. Bu parçalar, yüksek sıcaklık, basınç ve kimyasallara maruz kaldığı için esnekliğini kaybedebilir, sertleşebilir veya çatlayabilir.
Örneğin, bir aracın motorunda krank mili veya kam mili gibi dönen millerin etrafında kullanılan mil keçeleri, motor yağının dışarı sızmasını engeller. Zamanla bu keçeler kuruyup çatlayınca, mil döndükçe yağ dışarı fışkırabilir. Aynı şekilde, motorun farklı parçalarını bir arada tutan kapaklardaki contalar da (örneğin, yağ karteri contası, subap kapağı contası) sertleşip özelliklerini yitirdiğinde yağ sızıntısına yol açar. Bu tür sızıntılar genellikle motorun alt kısımlarında, çevresinde veya yağın biriktiği yerlerde gözlemlenir.
Pratik Öneri: Aracının altına, özellikle park ettiğin yerlere bak. Eğer düzenli olarak yağ lekeleri görüyorsan, bir tamirciye danışmakta fayda var. Contaların erken değişimi, daha büyük hasarların önüne geçebilir. Örneğin, bir mil keçesinin fiyatı, o kaçaktan dolayı oluşabilecek motor hasarının yanında devede kulak kalır.
Hasarlı veya Gevşek Bağlantılar
Yağ hatları, hortumları ve bağlantı elemanları da yağ sızıntısının önemli bir kaynağıdır. Bu hatlar, yüksek basınca maruz kaldığı için bağlantı noktalarında gevşeme veya titreşimden dolayı hasar görebilir.
Örneğin, bir hidrolik sistemdeki hortumun metal bağlantı noktasında çatlak oluşması veya hortumun kendisinde ezilme, delinme olması durumunda yağ sızıntısı kaçınılmazdır. Araçlarda direksiyon sisteminde veya şanzımanda kullanılan hidrolik hatları buna iyi bir örnektir. Aynı şekilde, yağ soğutucu hatları da titreşim ve yol koşulları nedeniyle gevşeyebilir veya çatlayabilir.
Bazı durumlarda, yağ filtresi gibi parçaların sıkma torkunun yanlış ayarlanması veya yeni filtrenin contasına yanlış takılması da sızıntıya neden olabilir. Örneğin, yağ filtresi elle yeterince sıkılmazsa, motor çalışırken basınç altında yağ dışarı sızabilir. Ya da filtre contası katlanmışsa, yine sızıntı meydana gelir.
Pratik Öneri: Eğer bir hortumda gözle görülür bir hasar (çatlak, ezilme, aşınma) fark edersen, o hortumu derhal değiştirmelisin. Gevşek bağlantıları ise uygun aletle nazikçe sıkmayı deneyebilirsin, ancak aşırı sıkmaktan kaçınmalısın. Özellikle hassas sistemlerde, bir uzmana danışmak en iyisidir.
Sıcaklık ve Basınç Değişimlerinin Etkisi
Yağ, çalışma sırasında hem yüksek sıcaklıklara hem de değişken basınca maruz kalır. Bu durumlar, yağın ve onu tutan malzemelerin fiziksel özelliklerini etkileyerek zamanla yıpranmasına neden olabilir.
Özellikle turboşarjlı sistemlerde veya yüksek performanslı motorlarda, yağın maruz kaldığı sıcaklıklar 150°C'yi aşabilir. Bu sürekli yüksek sıcaklık, contaların ve keçelerin ömrünü kısaltır, sertleşmelerine ve çatlamalarına neden olur. Yağ basıncındaki ani yükselişler veya düşüşler de sistemdeki zayıf noktalardan sızıntıya yol açabilir.
Ayrıca, uzun süre kullanılmayan veya bakımı aksatılan makinelerde de benzer sorunlar görülebilir. Yağlama sistemindeki birikmiş tortular veya oluşan kimyasal reaksiyonlar, contaların yapısını bozabilir. Örneğin, araç yağının belirli aralıklarla değiştirilmemesi, yağın içindeki katkı maddelerinin özelliklerini yitirmesine ve yağın daha aşındırıcı hale gelmesine neden olabilir. Bu da sonuç olarak contalara zarar verir.
Pratik Öneri: Aracının veya makinenin kullanım kılavuzunda belirtilen yağ değişim ve bakım aralıklarına mutlaka uymalısın. Yüksek sıcaklıkta çalışan sistemler için uygun türde ve özellikte yağ kullanmak, sorunun önüne geçmekte büyük rol oynar. Kaliteli yağ kullanmak, sadece sızıntıyı önlemekle kalmaz, aynı zamanda mekanik parçaların ömrünü de uzatır. Örneğin, aracına uygun olmayan bir sentetik yağ kullanmak, belirtilen sıcaklık değerlerinde farklı genleşme oranları nedeniyle sızıntılara yol açabilir.