Si bemol 2 do diyez hangi makam?
Si bemol 2 diyez hangi makam?
Şimdi bu konu biraz kafa karıştırıcı olabilir ama aslında mantığı kavrayınca çok da zor değil. Senin sorduğun Si bemol 2 diyez, aslında Türk Müziği'nde çok sık rastladığımız bir ses değil. Nedenine gelince, biz Türk Müziği'nde genellikle komalı sesler kullanırız. Yani bizim dügah perdesi gibi, hicaz perdesi gibi, hüseyni perdesi gibi seslerimiz var. Bu sesler, Batı Müziği'ndeki tam perdelerden (do, re, mi gibi) biraz farklıdır.
Senin bahsettiğin Si bemol 2 diyez, aslında Batı Müziği'ndeki nota sistemine daha yakın bir ifade. Türk Müziği'nde biz sesleri genellikle makamların kendi adlarıyla veya bu seslerin hangi makamda yer aldığını belirten isimlerle anarız. Örneğin, Si bemol sesi bizim hüseyni perdemize çok yakındır. Ama "2 diyez" dediğin şey, bizim kullandığımız komalı sistemde doğrudan bir karşılığı olmayan bir ifade. Eğer sen Batı Müziği'ndeki bir enstrümanla (piyano gibi) çalarken bu sesi kastediyorsan, bu sesin Türk Müziği'ndeki tam karşılığını bulmak için biraz daha açıklayıcı olman gerekebilir.
Türk Müziği'nde Sesler ve Makamlar
Deneyimlerime göre, Türk Müziği'nin en temel farkı koma dediğimiz mikrotonal aralıklarda yatıyor. Bir sesin yarım ses kalınlaştırılması veya inceltilmesiyle elde edilen bu komalı sesler, makamların karakterini oluşturuyor. Batı Müziği'nde genellikle yarım ses ve tam ses aralıkları kullanılırken, Türk Müziği'nde bu aralıklar daha da detaylıdır. Örneğin, bizim "kaba çargah" sesimiz var ki bu, Batı Müziği'ndeki tam bir sesin yaklaşık 3/4'ü kadardır. İşte bu tür aralıklar, makamlara kendine özgü renklerini verir.
Senin sorduğun Si bemol 2 diyez ifadesi, eğer bir makamın içinde bir sesin yerini tarif ediyorsa, bu genellikle o makamın yapısını gösterir. Ama "2 diyez" terimi Türk Müziği'nde standart bir terminoloji değil. Belki de kastettiğin ses, bir makamın içinde belirli bir koma derecesiyle yer alıyordur. Örneğin, şed makamı gibi bazı makamlar, Batı Müziği'ndeki bemol ve diyez kullanımlarını taklit eden veya onlardan esinlenen bir yapıya sahip olabilir.
Pratik Yaklaşım ve Öneriler
Eğer sen bir müzik aletiyle Türk Müziği çalmaya çalışıyorsan ve bu Si bemol 2 diyez sesini bir yerde gördüysen, öncelikle o makamın notasyona nasıl geçirildiğini incelemen önemli. Bazı modern Türk Müziği bestecileri, Batı Müziği terminolojisini kullanarak da yazabiliyorlar. Bu durumda, o "2 diyez"in ne kadar bir komalık bir yükseltme olduğunu anlamak için makamın genel yapısına bakmak en doğrusu.
Eğer bir makamda Si bemol perdesi varsa ve sen bunu hüseyni perdesi olarak düşünüyorsan, bu sesin bir de "2 diyez" alması, yani daha da tizleşmesi durumu söz konusu. Ancak bu, Türk Müziği'nin temel makamlarında çok sık rastlanan bir durum değil. Belki de bir karışık makam veya daha az bilinen bir makamın ses düzenlemesi olabilir. Deneyimlerime göre, bu tür durumlarda en güvenilir yol, makamın icra edildiği eseri dinlemek ve o sesin hangi perdeye denk geldiğini kulakla ayırt etmeye çalışmaktır.
Hangi Makamlarda Benzer Sesler Bulunabilir?
Türk Müziği'nde Si bemol perdesine yakın sesler genellikle hüseyni makamında veya şed makamında karşımıza çıkar. Örneğin, hüseyni makamı genellikle "Do Majör" tonuna yakındır ama Türk Müziği'ne özgü komalarıyla farklılaşır. Si bemol 2 diyez dediğin ses, eğer bu bir makamın içinde bir sesin pozisyonunu tanımlıyorsa, bu sesi barındıran makamın o anki melodik çizgisini takip etmek en mantıklısı.
Bir örnek vermek gerekirse, şed makamı bazen "Re Majör" tonuna yakın bir yapıya sahip olabilir ve içinde Si bemol gibi sesleri barındırabilir. Ancak "2 diyez" terimi, genellikle bir sesin iki yarım ses tizleştirilmesi anlamına geldiği için, bu durum Türk Müziği'nin kendi içindeki komalı seslerle doğrudan eşleşmeyebilir. Eğer sen bir nota yazımında bu ifadeyi gördüysen, o notanın hangi makamın içinde yer aldığını ve makamın genel özelliklerini incelemen, bu sesin ne anlama geldiğini anlamana yardımcı olacaktır.