Barkod numarasi nasil oluşturulur?

Barkod Numarası Nasıl Oluşturulur?

Eğer bir ürünün ya da hizmetin küresel bir kimliğe sahip olmasını istiyorsan, barkod numarası oluşturmanın mantığını bilmen önemli. Bu iş aslında göründüğü kadar karmaşık değil, birkaç temel adımdan oluşuyor.

Temel Yapı: GS1 Sistemi

Dünyada barkodların standardını GS1 (Global Standards One) adı verilen bir organizasyon belirler. Türkiye’de ise GS1 Türkiye (Mersis) bu yetkiye sahiptir. Bir barkod numarası, aslında bir ürünün hangi firmaya ait olduğunu, hangi ürünü temsil ettiğini ve kontrol hanesi adı verilen son bir rakamla doğruluğunu garanti eden bir seri numarasıdır.

1. Firma Ön Eki (Company Prefix) Alma

Her şeyin başlangıcı, kendi firma ön ekinizi almakla olur. Bu, o barkodun size ait olduğunu gösteren ilk birkaç rakamdır. Türkiye'de bu ön eki GS1 Türkiye’den başvuru yaparak alırsınız. Bu ön ek, sizin firmanızın büyüklüğüne ve kaç tane ürüne barkod atayacağınıza göre farklı uzunluklarda olabilir. Örneğin, başlangıçta daha kısa bir ön ek alıp, ürün sayınız arttıkça daha uzun bir ön ek talep edebilirsiniz. Türkiye'de ön ekler genellikle 7 ile 11 haneli arasında değişir.

Örnek olarak, sana ait bir firma ön eki 4712345 gibi bir şey olabilir.

1. Ürün Numarası Atama

Firma ön ekinizi aldıktan sonra sıra gelir kendi ürünlerinizi numaralandırmaya. Bu kısım tamamen sana kalmış. Firma ön ekinizin ardına, kendi belirleyeceğin ve her ürün için benzersiz olacak rakamları eklersin. Ürün sayın ne kadar fazlaysa, bu ürün numarası da o kadar uzun olacaktır. Firma ön ekinin uzunluğu, ürün numarası için sana ne kadar alan bıraktığını belirler. Toplam barkod uzunluğu genellikle 12 veya 13 haneli olur (EAN-13 standardı en yaygın olanıdır).

Örneğin, firma ön ekin 4712345 ve sattığın ilk ürün için 1001 numarayı belirlediysen, bu ürünün temel numarası 47123451001 olur.

1. Kontrol Haneyi Hesaplama

İşte işin "olmazsa olmaz" kısmı burası. Barkod numaralarının son rakamı, kontrol hanesidir ve matematiksel bir işlemle hesaplanır. Bu, barkodun doğru taranmasını sağlar ve hatalı barkodların sisteme girmesini engeller. Bu hesaplama, EAN-13 standardına göre yapılır:

• Barkod numarasındaki rakamları, sağdan sola doğru sırayla 1 ve 3 ile çarpılır (ilk rakam 1, ikinci 3, üçüncü 1, dördüncü 3 gibi).
• Bu çarpımların sonuçları toplanır.
• Toplamın 10'un en yakın büyük katına tamamlanması için gereken rakam, kontrol hanesidir.

Yukarıdaki örneğimiz olan 47123451001 numarası için kontrol hanesini hesaplayalım:

• (41) + (73) + (11) + (23) + (31) + (43) + (51) + (13) + (01) + (03) + (1*1)
• 4 + 21 + 1 + 6 + 3 + 12 + 5 + 3 + 0 + 0 + 1 = 56
• 56'yı 10'un bir sonraki katına tamamlamak için 4 gerekir (60 - 56 = 4).

Dolayısıyla, bu ürünün tam barkod numarası 471234510014 olur.

Deneyimlerime Göre Pratik İpuçları

• Ürünlerini Gruplandır: Eğer aynı özelliklere sahip birçok ürünün varsa (örneğin farklı renklerde aynı tişört), bunları mantıklı bir şekilde gruplandırarak ürün numaralarını daha verimli kullanabilirsin.
• Barkod Üretici Yazılımlar: Online veya indirilebilir birçok barkod üretici yazılım var. Bunlar, kontrol hanesini otomatik hesaplar ve hem sana zaman kazandırır hem de hata yapma olasılığını azaltır.
• Önceden Planla: O anki ürün sayına göre değil, gelecekteki ürün sayını da göz önünde bulundurarak ön ek ve ürün numarası aralığını planlamak işini kolaylaştırır.
• GS1 Türkiye ile İletişimde Kal: GS1 standartları zamanla güncellenebilir. GS1 Türkiye’nin duyurularını takip etmek, ileride yaşanabilecek uyumsuzlukları önler.