Mide delinmesi ameliyat gerektirir mi?
Mide Delinmesi Ameliyat Gerektirir mi?
Mide delinmesi, ciddi bir durumdur ve genellikle acil cerrahi müdahale gerektirir. Midenin duvarında oluşan bir delik, mide içeriğinin karın boşluğuna sızmasına neden olur. Bu durum, peritonit adı verilen ve hayatı tehdit eden bir enfeksiyona yol açabilir.
Neden Delinme Olur?
Mide delinmesinin en sık rastlanan nedenleri arasında şunlar bulunur:
- Peptik Ülserler: Mide veya on iki parmak bağırsağında oluşan ülserler, zamanla derinleşerek duvarı delebilir. Özellikle Helicobacter pylori enfeksiyonu ve nonsteroid anti-inflamatuar ilaçların (NSAID'ler) uzun süreli kullanımı ülser riskini artırır. Örneğin, aspirin veya ibuprofen gibi ilaçları düzenli kullanan kişilerde bu risk daha yüksektir.
- Mide Kanseri: İleri evre mide kanseri tümörleri, mide duvarını tahrip ederek delinmeye neden olabilir.
- Travma: Karın bölgesine alınan künt veya delici yaralanmalar mideyi delebilir. Trafik kazaları, yüksekten düşmeler veya kesici alet yaralanmaları bu kategoriye girer.
- İskemi: Mideye giden kan akışının bozulması (iskemi) sonucu mide duvarı zayıflayabilir ve delebilir.
- Nadiren Diğer Nedenler: Nadiren de olsa Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları veya belirli enfeksiyonlar da mide delinmesine yol açabilir.
Ameliyat Gerekliliği:
Mide delinmesi teşhisi konulduğunda, durumun ciddiyeti ve hastanın genel sağlık durumu göz önüne alınarak hemen bir karar verilir. Deneyimlerime göre, %90'dan fazla vakada ameliyat kaçınılmazdır. Bunun temel nedeni, delikten sızan mide asidi ve içeriğinin karın boşluğunda yaygın bir iltihaplanmaya (peritonit) neden olmasıdır. Peritonit, sepsis ve organ yetmezliği gibi ölümcül sonuçlara yol açabilir.
Ameliyatın amacı:
- Delinen bölgenin onarılması.
- Karın boşluğunun yıkanarak temizlenmesi (lavaj).
- Peritonit riskini azaltmak için enfekte dokuların uzaklaştırılması.
Ameliyat yöntemleri, delinmenin yerine, büyüklüğüne ve hastanın durumuna göre değişiklik gösterebilir. Laparoskopik (kapalı) yöntemler veya açık cerrahi tercih edilebilir.
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
Eğer aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız:
- Ani başlayan ve şiddetli karın ağrısı.
- Ağrının omuzlara yayılması (özellikle sağ omuza).
- Mide bulantısı ve kusma.
- Hızlı nabız ve düşük tansiyon (şok belirtileri).
- Sertleşmiş ve hassas karın bölgesi.
- Ateş.
Pratik Öneriler:
Eğer mide ülseri geçmişiniz varsa veya NSAID ilaçları düzenli kullanıyorsanız, mide sağlığınıza özen göstermelisiniz. Bu ilaçları doktorunuza danışmadan uzun süreli kullanmaktan kaçının. Helicobacter pylori enfeksiyonu şüphesi varsa test yaptırın ve gerekli tedaviyi alın. Düzenli doktor kontrolleri, olası sorunların erken teşhis edilmesine yardımcı olur.