Sembolik Oyun ne zaman başlar?

Sembolik Oyun Ne Zaman Başlar?

Sembolik oyunun ne zaman başladığını merak ediyorsan, aslında bu sorunun net bir "takvim" cevabı yok. Ama gelişimsel dönemlere baktığımızda, yaklaşık 18-24 ay civarında ilk belirgin işaretlerini görmeye başlıyoruz. Bu dönem, bebeğinin çevresindeki nesnelere farklı anlamlar yüklemeye başladığı zamanlardır.

İlk Adımlar: Tek Nesne Kullanımı (Yaklaşık 18-24 Ay)

Deneyimlerime göre, sembolik oyunun ilk filizlendiği dönem budur. Bebeğin eline bir muz aldığında, onu telefon gibi kulağına götürebilir. Ya da bir çubuğu, gemi dümeni gibi kullanabilir. Bu, nesnenin kendi gerçek anlamından sıyrılıp, başka bir şeyin yerini tuttuğu ilk adımdır. Burada önemli olan, bebeğin hayal gücünü kullanmaya başlamasıdır. Birkaç örnekle bu süreci daha iyi anlayabilirsin:

• Elindeki bardağı kaşık gibi sallamak.
• Bir yastığı uyuyan bebek gibi okşamak.
• Bir oyuncak arabayı yemek yapmak için kullanmak (bu, ilerleyen aşamalarda daha belirginleşir).

Bu dönemde, sembolik oyun genellikle tek nesne kullanımı ile sınırlıdır. Yani, bir nesne tek başına başka bir nesnenin yerini tutar.

İki Nesne İlişkisi ve Basit Taklitler (Yaklaşık 2-3 Yaş)

Bu yaşlara geldiğinde, sembolik oyun daha da gelişir. Bebeğin sadece tek nesneleri değil, nesneler arasındaki ilişkileri de taklit etmeye başlar. Örneğin, bir çubuğu arabaya bindirip, sonra başka bir çubuğu iterek arabayı hareket ettirebilir. Ya da bir bebeği beslemek için bir mama sandalyesi ve bir tabak kullanabilir.

Bu dönemde, basit taklit oyunları çok yaygındır. Annesinin veya babasının yaptığı bir davranışı taklit etmesi, sembolik oyunun bir başka yönüdür. Örneğin, süpürgeyi eline alıp evi süpürmeye çalışması, daha önce gördüğü bir eylemi sembolik olarak yeniden canlandırmaktır.

Karmaşık Senaryolar ve Sosyal Oyunlar (3 Yaş ve Sonrası)

3 yaşından itibaren sembolik oyun çok daha karmaşık hale gelir. Çocuklar artık sadece nesneleri taklit etmekle kalmaz, aynı zamanda hikayeler yaratır, roller üstlenir ve kendi oyun kurallarını belirlerler. Arkadaşlarıyla bir araya geldiklerinde bu daha da belirginleşir.

• Doktorculuk oynarken, bir bebeğin kalp atışını dinler gibi yapabilirler.
• Evcilik oynarken, annelik, babalık, doktorluk gibi farklı rolleri üstlenebilirler.
• Hayali bir kahraman gibi davranıp, kendi maceralarını yaratabilirler.

Bu dönemde, sosyal etkileşim de sembolik oyunun önemli bir parçası olur. Çocuklar birbirlerinin fikirlerini alır, oyunun gidişatını birlikte şekillendirirler. Deneyimlerime göre, bu tür karmaşık oyunlar, çocuğun sosyal becerilerini, dil gelişimini ve problem çözme yeteneklerini de ciddi anlamda besler.

Sana Öneriler

Çocuğunun sembolik oyun gelişimini desteklemek için yapabileceğin birkaç şey var:

• Farklı Nesneler Sun: Basit nesneler (kutular, çubuklar, kumaşlar) hayal gücünü harekete geçirmesi için harikadır.
• Oyununa Katıl Ama Yönlendirme: Çocuğun oyununa dahil ol, ancak kendi kurallarını ve senaryolarını yaratmasına izin ver. Sen sadece bir oyuncu ol, yönetmen değil.
• Soru Sor: Çocuğunun ne yaptığını anlamak için basit sorular sor: "Şimdi ne yapıyorsun?", "Bu çubuk ne işe yarıyor?".
• Gözlemle ve Destekle: Çocuğun oyunlarını dikkatlice izle, onun hayal dünyasına ortak ol.

Unutma, her çocuk farklıdır. Bazı çocuklar daha erken sembolik oyun davranışları sergileyebilirken, bazıları için bu süreç biraz daha zaman alabilir. Önemli olan, onun keşfetmesine ve hayal dünyasını özgürce kullanmasına fırsat vermendir.