Araç hasar tespiti nasıl yapılır?

Araç Hasar Tespiti: Neye Bakmalısın?

Bir aracın hasarını tespit etmek, sanıldığı kadar karmaşık değil. Özellikle ikinci el araç alırken ya da kaza sonrası durumun ne olduğunu anlamak istediğinde, birkaç temel noktaya dikkat ederek işini çok kolaylaştırabilirsin. Deneyimlerime göre, bu süreçte gözden kaçmaması gereken en önemli üç ana unsur var: Kaporta, Mekanik Aksam ve İç Mekan.

Kaporta Kontrolü: İlk İzlenim Çok Önemli

Aracın dış görünüşü, en çabuk fark edilen ve genellikle hasarın ilk belirtilerini gösteren yerdir. Bir aracın kaportasını incelerken şu noktalara odaklan:

• Boya Farklılıkları: Aracın her köşesini güneş ışığında veya güçlü bir ışık kaynağıyla kontrol et. Farklı renk tonları veya dokular, o bölgenin boyandığının işareti olabilir. Özellikle direkler (A, B, C direkleri), kapı içleri ve bagaj kapağı içleri gibi yerlerde boya olup olmadığını kontrol etmek önemlidir. Boya kalınlığı ölçüm cihazları bu konuda sana yardımcı olabilir, bu cihazlarla yapılan ölçümlerde 100 mikronun üzerindeki değerler genellikle rötuş veya lokal boya anlamına gelir. 200 mikron üzeri ise daha büyük bir işlem veya macun olabileceğini düşündürür.
• Düzgünlük ve Çizikler: Kaportanın yüzeyindeki dalgalanmalar, gamzeler veya derin çizikler gözle görülür hasarlardır. Özellikle kapı kenarları, tampon köşeleri ve çamurluk ağızları sürtmelere daha yatkındır. Kapıların ve kaputun kapanma boşluklarının eşit olup olmadığını kontrol et. Boşluklardaki dengesizlikler, aracın ön veya arka kısmında bir işlem gördüğüne işaret edebilir.
• Değişen Parçalar: Şasi numarasıyla uyumlu olup olmadığını sorgulayabileceğin servis kayıtlarına ek olarak, kaputun altındaki bağlantı civatalarına bak. Eğer bu civatalarda tornavida izleri varsa, o parçanın sökülüp takıldığı anlamına gelir. Ön çamurluklar, kaput ve tamponlar gibi dış parçalar, aracın ön kısmındaki bir kazada genellikle ilk etkilenenlerdir.
• Paslanma: Özellikle aracın alt kısımları, çamurluk içleri ve marşpiyeller paslanmaya meyillidir. Görünmeyen yerlerdeki pas, ilerleyen zamanlarda daha büyük sorunlara yol açabilir. El feneriyle aracın altını kontrol etmek faydalı olacaktır.

Mekanik Aksam: Motor ve Alt Takım Hayati Önem Taşır

Kaportanın ardından aracın can damarı olan motor ve alt takıma odaklanmak gerekir. Bu kısımda yaşanacak sorunlar, hem sürüş güvenliğini hem de cebini doğrudan etkiler.

• Motor Bölümü: Kaputu açtıktan sonra motorun genel görünümünü incele. Yağ kaçağı, antifriz sızıntısı veya herhangi bir gevşek kablo olup olmadığına bak. Motorun çalışma sesini dinlemek de önemlidir; anormal sesler, motorun sağlığının bozuk olduğuna işaret edebilir. Özellikle triger kayışı gibi belirli kilometrelerde değişmesi gereken parçaların durumunu kontrol etmek veya servis kayıtlarından teyit etmek faydalıdır. Triger kayışının kopması, motorda çok daha büyük ve pahalı hasarlara neden olabilir.
• Şanzıman ve Aktarma Organları: Vites geçişlerinin yumuşak olup olmadığını test sürüşü sırasında kontrol et. Otomatik şanzımanlarda vuruntu veya gecikme olmamalıdır. Manuel şanzımanlarda ise debriyajın kavrama noktasının aşırı yüksekte veya alçakta olmamasına dikkat et. Diferansiyel ve akslar gibi yerlerde yağ kaçağı olup olmadığını da gözden kaçırma.
• Fren ve Süspansiyon: Test sürüşü sırasında frenlerin tepkisini kontrol et. Fren yaparken titreme veya ses gelmesi balataların veya disklerin aşınmış olabileceğini gösterir. Süspansiyon sistemini anlamak için bozuk yollarda sürüş yap. Amortisörlerden ses gelmesi veya aracın savrulması süspansiyon sisteminde bir problem olduğunu belirtir. Aracın yanal olarak duruşunda bir eğim varsa, bu da süspansiyonla ilgili bir sorunun işareti olabilir.

İç Mekan Kontrolü: Konfor ve Elektronik Aksama Bakış

Aracın iç kısmı da en az dışı kadar önemlidir. Hem konfor hem de elektronik aksamın sorunsuz çalışması, aracın genel durumunu yansıtır.

• Koltuklar ve Döşemeler: Koltukların yırtık, leke veya deformasyon olup olmadığını kontrol et. Tavan döşemesindeki sarkmalar veya lekeler de hoş olmayan durumların habercisidir. Özellikle sigara yanığı gibi izler, aracın kullanıldığı ortam hakkında fikir verebilir.
• Elektronik Aksan: Klimanın çalışıp çalışmadığını, tüm camların otomatik olarak inip kalktığını, aydınlatma sistemlerinin (farlar, stoplar, iç aydınlatmalar) çalıştığını kontrol et. Multimedya sistemi, navigasyon, ses sistemi gibi özelliklerin sorunsuz çalışıp çalışmadığına bak. Elektrik sistemindeki arızalar genellikle daha maliyetli onarımlar gerektirir.
• Pedallar ve Direksiyon: Pedal lastiklerinin aşınma derecesi, aracın ne kadar kullanıldığı hakkında bir fikir verebilir. Direksiyonun tur sayısını tam çevirerek ve boşluğunu kontrol ederek aşınma veya hasar olup olmadığını anlayabilirsin. Direksiyonun çevrildiğinde gelen sesler de kontrol edilmelidir.
• Kokpit ve Göstergeler: Gösterge panelindeki uyarı ışıklarının araç çalıştırıldıktan sonra sönüp sönmediğini kontrol et. Eğer herhangi bir uyarı ışığı yanık kalıyorsa, bu ilgili sistemde bir arıza olduğunu gösterir. Kilometre saatinin gerçek olup olmadığını, boya veya döşeme aşınmasıyla uyumlu olup olmadığını da gözlemleyebilirsin.