🗞️ Manisa Haber

Nötr cinsiyet nedir?

13 Haziran 2025 Manisa Haber

Nötr Cinsiyet: Anlamak ve Uygulamak

Nötr cinsiyet, bir kişinin kendisini erkek veya kadın olarak tanımlamadığı bir kimlik durumudur. Bu, her iki cinsiyete ait olmayan, ikisinin arasında bir yerde konumlanan veya hiçbiriyle tanımlanmayan bir kimlik olabilir. Toplumda cinsiyetin genellikle ikili bir sistem (erkek ve kadın) olarak algılanması nedeniyle, nötr cinsiyet kimliğini anlamak ve saygı göstermek herkes için önemli.

Nötr Cinsiyet Kimliğinin Farklı Boyutları

Nötr cinsiyet, tek bir sabit kategori değildir. Kişiler bu kimliği farklı şekillerde deneyimleyebilirler. Bazıları kendilerini non-binary olarak tanımlayabilir. Bu geniş bir şemsiye terimdir ve agender (cinsiyetsiz), bigender (iki cinsiyetli), genderfluid (akışkan cinsiyetli) gibi farklı kimlikleri kapsar. Örneğin, genderfluid bir kişi zaman zaman kendini kadın, zaman zaman erkek, zaman zaman da her ikisi veya hiçbiri gibi hissedebilir.

Deneyimlerime göre, bu kimliğe sahip kişiler genellikle kendilerini tanımlamak için "on" zamirini kullanırlar. Bu, İngilizce'deki "they/them" zamirlerinin Türkçe'deki karşılığı olarak düşünülebilir. Kendinizi tanıtacağınız zaman veya yeni tanıştığınız birine hitap ederken, karşıdaki kişinin hangi zamirleri kullandığını sormak en doğru ve saygılı yoldur. Örneğin, "Ben [adınız], zamirlerim [zamirleriniz]" gibi bir ifade kullanmak iletişimi kolaylaştırır.

Bir araştırmaya göre, ABD'de yapılan bir ankette genç yetişkinlerin (18-29 yaş arası) yaklaşık %1.4'ü kendisini non-binary olarak tanımlamıştır. Bu rakam, toplumun farklı cinsiyet kimliklerine sahip bireyler barındırdığının somut bir göstergesidir.

Nötr Cinsiyet Kimliğine Saygı Duymak İçin Neler Yapabiliriz?

Nötr cinsiyet kimliğine sahip bireylere saygı duymak, öncelikle dil kullanımından geçer. Karşıdaki kişiyi kendisi gibi tanımlamak ve kullandığı zamirlere dikkat etmek çok önemlidir. Eğer birinin zamirlerini bilmiyorsanız, kibarca sorabilirsiniz. Yanlış zamir kullanırsanız, özür dileyip düzeltmeniz yeterlidir. Kendinizi suçlu hissetmenize veya karşıdaki kişiyi rahatsız etmenize gerek yok; önemli olan niyet ve çaba.

Sosyal ortamlarda, özellikle toplu alanlarda veya form doldururken, cinsiyet seçeneğinin yalnızca "erkek" ve "kadın" ile sınırlı olmaması gerektiğini hatırlamak önemlidir. Mümkün olduğunca "belirtmek istemiyorum" veya "diğer" gibi seçeneklerin sunulması, nötr cinsiyet kimliğine sahip bireylerin de kapsanmasını sağlar. Örneğin, bazı online platformlar veya resmi belgeler artık bu ek seçenekleri sunmaya başlamıştır.

Günlük Hayatta Nötr Cinsiyet Kimliğine Yaklaşım

Deneyimlerime göre, en sık karşılaşılan zorluklardan biri, bu kimliğin anlaşılmaması veya önemsenmemesidir. Ancak, bu kimliğe sahip bireylerle etkileşim kurarken aşağıdaki pratik öneriler işe yarayabilir:

  • Doğru Zamirleri Kullanın: Birisiyle tanıştığınızda, kendisini nasıl tanımladığını öğrenmeye çalışın. Eğer emin değilseniz, "Sana nasıl hitap etmeliyim?" veya "Hangi zamirleri kullanıyorsun?" gibi sorular sormak yerine, kendi zamirlerinizi belirterek bir başlangıç yapabilirsiniz. Örneğin, "Ben Ayşe, zamirlerim 'o'. Senin zamirlerin neler?"
  • Empati Kurun: Kendinizi karşıdaki kişinin yerine koymaya çalışın. Cinsiyet kimliğinizin toplum tarafından sürekli sorgulanması veya yanlış anlaşılması nasıl hisssettirirdi?
  • Bilgi Edinin: Nötr cinsiyet kimliği hakkında daha fazla bilgi edinmek için güvenilir kaynakları (LGBTQ+ örgütleri, akademik makaleler vb.) araştırabilirsiniz. Bu, önyargılarınızı kırmanıza ve daha anlayışlı olmanıza yardımcı olur.
  • Destek Olun: Eğer nötr cinsiyet kimliğine sahip bir arkadaşınız veya yakınınız varsa, onlara destek olduğunuzu hissettirin. Onların kimliklerini savunmak, yanlış bilgilere karşı durmak bu desteğin bir parçası olabilir.

Unutmayın ki herkesin kendi kimliğini belirleme hakkı vardır ve bu kimliklere saygı duymak, daha kapsayıcı ve adil bir toplum inşa etmenin temel adımlarından biridir.