Göz akında sararma için hangi doktora gidilir?

Göz Akında Sararma: Hangi Doktoru Görmelisin?

Göz akında meydana gelen sararma dediğimiz şey, yani tıp dilindeki adıyla sclera ikterusu, genellikle gözünün beyaz kısmında (sklera) oluşan bir renk değişikliğidir. Bu durum, çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir ve aslında vücudunun bize gönderdiği bir sinyaldir. Kendiliğinden geçmesini beklemek yerine, bu değişikliğin ardında yatan nedeni anlamak için doğru uzmana başvurmak en sağlıklısı.

Deneyimlerime göre, göz akındaki sararmayı ilk fark ettiğinde aklına gelen ilk soru "Hangi doktora gitmeliyim?" oluyor. Bu noktada en doğru adres, göz sağlığı konusunda uzmanlaşmış olan Göz Hastalıkları Doktoru (Oftalmolog) olacaktır. Neden mi? Çünkü göz akındaki sararmanın en temel ve doğrudan nedenleri gözle doğrudan ilişkilidir.

Göz Akında Sararmanın Nedenleri ve Doktorun Yaklaşımı

Göz akındaki sararmanın en sık rastlanan nedenlerinden biri, vücuttaki bilirubin seviyesinin yükselmesidir. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin yıkımı sonucu ortaya çıkan bir maddedir. Karaciğer bu bilirubini işleyerek safra yoluyla vücuttan atar. Eğer karaciğerde veya safra yollarında bir sorun varsa, bilirubin kanda birikir ve göz akında sararmaya neden olur.

• Sarılık (Jaundice): Bu durum, özellikle yenidoğanlarda sık görülürken, yetişkinlerde de karaciğer veya safra kesesi problemlerinin bir belirtisi olabilir. Hepatit, siroz gibi karaciğer hastalıkları veya safra taşları, safra kanallarının tıkanması gibi durumlar bilirubin seviyelerini artırarak gözlerde sararmaya yol açabilir.
• Göz İçi Sorunlar: Bazen gözün kendisiyle ilgili sorunlar da sararmaya neden olabilir. Örneğin, göz küresinin iltihaplanması (sklerit) veya bazı nadir göz hastalıkları skleranın görünümünü değiştirebilir.
• Göz Yüzeyindeki Değişiklikler: Özellikle uzun süre güneşe maruz kalmak veya bazı çevresel faktörler (örneğin, korozyon, toz, rüzgar) pterjiyum adı verilen, göz akında oluşan et beni benzeri büyümeleri tetikleyebilir. Bu büyümeler zamanla göz akını örterek sarımsı bir görünüm verebilir. Pterjiyum genellikle zararsız olsa da, göz konforunu etkileyebilir ve görmeyi bozabilir.

Bir göz doktoru, muayenesi sırasında öncelikle bu doğrudan gözle ilgili olası nedenleri değerlendirecektir. Göz tansiyonunu ölçecek, göz bebeğini genişleterek gözün iç yapısını inceleyecek ve sararmanın gözün hangi kısmında daha belirgin olduğunu analiz edecektir. Eğer göz doktoru, sararmanın nedeninin karaciğer veya sistemik bir sorun olduğunu düşünürse, seni bir Dahiliye Uzmanı (İç Hastalıkları Doktoru) veya doğrudan bir Gastroenterolog (Mide-Bağırsak Hastalıkları Uzmanı) gibi ilgili branşlara yönlendirecektir. Bu uzmanlar, kan tahlilleri, ultrason gibi ek tetkiklerle sararmanın altında yatan temel nedeni belirleyecektir.

Ne Zaman Panik Yapmamalı, Ne Zaman Harekete Geçmeli?

Eğer göz akındaki sararma hafif ve sadece gözün bir veya iki tarafında, özellikle göz bebeğinin dışına doğru hafif bir renk değişikliği şeklindese ve bunun pterjiyum gibi bir durumdan kaynaklandığını düşünüyorsan, öncelikle bir göz doktoruna görünmek yeterli olacaktır. Ancak sararma gözün tamamına yayılmışsa, ani başlamışsa ve özellikle aşağıdaki belirtilerle birlikteyse, daha acil tıbbi yardım alman gerekebilir:

• Koyu renk idrar
• Açık renkli dışkı
• Karın ağrısı
• İştahsızlık
• Bulantı ve kusma
• Aşırı halsizlik ve yorgunluk
• Ateş

Bu belirtiler, daha ciddi karaciğer veya safra yolu hastalıklarının işareti olabilir. Bu tür durumlarda beklemeden bir acil servise başvurmak veya doğrudan bir iç hastalıkları uzmanına görünmek hayat kurtarıcı olabilir.

Pratik Tavsiyeler ve Ek Bilgiler

Göz akındaki sararmayı fark ettiğinde yapabileceğin ilk şey, kendine bir randevu ayarlamak olmalı. Göz doktorunun isteyebileceği bazı ek bilgiler şunlar olabilir:

• Yaşın: Yenidoğanlarda sarılıkla daha sık karşılaşılırken, yetişkinlerdeki sararma farklı anlamlar taşıyabilir.
• Varsa Kullandığın İlaçlar: Bazı ilaçlar karaciğeri etkileyerek sararmaya neden olabilir.
• Kronik Hastalıkların: Diyabet, karaciğer hastalığı gibi mevcut bir rahatsızlığın varsa bunu mutlaka belirtmelisin.
• Beslenme Alışkanlıkların: Alkol tüketimi, özellikle yoğun ve düzenli ise karaciğer sağlığını doğrudan etkiler.

Unutma, vücudunun verdiği her sinyali ciddiye almak önemlidir. Göz akındaki sararma da ihmal edilmemesi gereken bir belirtidir. Doğru uzmana başvurarak hem göz sağlığını hem de genel vücut sağlığını güvence altına alabilirsin.