Akdeniz anemisi testi sağlık ocaklarında yapılır mı?

Akdeniz Anemisi Testi Sağlık Ocaklarında Yapılır mı?

Eğer aklında "Acaba sağlık ocağında Akdeniz anemisi testi yaptırabilir miyim?" sorusu varsa, evet, bu testlere sağlık ocaklarında ulaşabilirsin. Hem de oldukça pratik bir şekilde.

Sağlık Ocaklarında Hangi Testler Yapılıyor?

Akdeniz anemisi dediğimiz şey aslında talasemi. Bu hastalıklar kan hücrelerinin üretiminde yaşanan bir sorun. Sağlık ocaklarında talasemi taşıyıcılığını anlamak için yapılan en temel testler şunlardır:

• Tam Kan Sayımı (Hemogram): Bu testte genel kan değerlerine bakılır. Hemoglobin (alyuvarlardaki oksijen taşıyan protein) seviyesi, alyuvar sayısı, ortalama alyuvar hacmi (MCV) gibi değerler talasemi hakkında ilk ipuçlarını verir. Talasemi taşıyıcılarında MCV değeri genellikle düşüktür (ortalama 75-85 fl civarı beklenirken, talasemi taşıyıcılarında 60-75 fl aralığında görülebilir).
• Kan Gruplaması ve Rh Faktörü: Bu test de talasemi taramasının bir parçası olarak istenir çünkü kan gruplamasını bilmek de genel sağlık takibi için önemli.
• Demir ve Demir Bağlama Kapasitesi Testleri: Bu testler, kansızlığın (anemi) nedenini anlamak için yapılır. Talasemi taşıyıcılarında demir eksikliği anemisiyle karışabilen durumlar olduğu için bu testler de istenir.

Deneyimlerime göre, bu temel testler sağlık ocaklarında rutin olarak yapılabilen testlerdir. Yani özel bir talep veya durum belirtmene gerek kalmadan, doktorun şüphelendiği durumlarda veya genel sağlık kontrolünde bu testler istenebilir.

Test Süreci Nasıl İşliyor?

Sağlık ocağına gittiğinde yapman gereken şey oldukça basit. Önce aile hekimine başvuruyorsun. Durumunu (örneğin ailede talasemi öyküsü varsa veya gebelik planlıyorsan) anlatırsan, doktorun gerekli görürse bu testleri isteyecektir. Kan örneğin alınır ve laboratuvara gönderilir. Sonuçlar genellikle birkaç gün içinde çıkar ve aile hekimin tarafından sana bildirilir.

Burada önemli olan nokta, sağlık ocağında yapılan bu testlerin genellikle tarama amaçlı olduğudur. Eğer bu tarama testleri sonucu bir anormallik saptanırsa, ileri tetkikler için seni bir hastaneye veya uzman doktora yönlendireceklerdir. Örneğin, talasemi taşıyıcılığını kesin olarak belirlemek için hemoglobin elektroforezi gibi daha spesifik testler gerekebilir ve bu testler her sağlık ocağında yapılmayabilir, daha çok hastanelerin hematoloji laboratuvarlarında yapılır.

Ne Zaman Bu Testleri Yaptırmalı?

Şu durumlarda bu testleri yaptırmayı düşünebilirsin:

• Ailede Talasemi Öyküsü Varsa: Yakın akrabalarında, annen, baban veya kardeşlerinde Akdeniz anemisi (talasemi) varsa, taşıyıcı olup olmadığını öğrenmek için mutlaka test yaptırmalısın.
• Gebelik Planlıyorsan veya Hamileysen: Eğer eşinle birlikte talasemi taşıyıcısıysanız, doğacak çocuğunuzun hasta olma riski vardır. Bu nedenle gebelik öncesi veya erken gebelik döneminde eşinle birlikte tarama testlerini yaptırmanız çok önemlidir.
• Açıklanamayan Kansızlık Belirtileri Varsa: Sürekli yorgunluk, solukluk, nefes darlığı gibi belirtilerin varsa ve demir takviyesine rağmen düzelmiyorsa, talasemi taşıyıcılığı bir olasılık olabilir.

Özetle, sağlık ocakları bu testler için iyi bir başlangıç noktasıdır. Hem pratik hem de ekonomik bir çözüm sunar. Aklında bu yönde bir şüphe veya ihtiyaç varsa, çekinmeden aile hekimine başvurabilirsin.