Bilgisayarda saat nasıl düzeltilir?
Bilgisayarında Saat Neden Geri Kalıyor ve Nasıl Düzeltilir?
Bilgisayarının saati güncel değilse, bu durum internete bağlanma sorunlarından randevu kaçırmaya kadar pek çok probleme yol açabilir. Bu sorun genellikle basit bir ayardan kaynaklanır ve birkaç adımda çözülebilir. Deneyimlerime göre, saatin yanlış olmasının temel nedenleri genellikle iki tanedir: Windows'un otomatik senkronizasyon ayarlarının devre dışı kalması ya da bilgisayarın CMOS pilinin zayıflamış olması.
Otomatik Saat Senkronizasyonunu Kontrol Etme ve Ayarlama
Windows işletim sistemlerinde saat ve tarih ayarları genellikle otomatik olarak güncellenir. Bu özellik, bilgisayarını internetteki bir zaman sunucusuyla senkronize ederek saatinin her zaman doğru olmasını sağlar. Ancak bazen bu ayar yanlışlıkla kapatılabilir.
- Ayarlar'a Git: Başlat menüsüne tıkla ve dişli çark simgesine (Ayarlar) bas.
- "Zaman ve Dil" Bölümünü Bul: Ayarlar penceresinde "Zaman ve Dil" seçeneğini bulup tıkla.
- "Tarih ve Saat" Sekmesini Aç: Sol menüden "Tarih ve Saat" seçeneğine gel.
- Otomatik Saat Ayarını Aç: "Saati otomatik olarak ayarla" seçeneğinin açık olduğundan emin ol. Eğer kapalıysa, yanındaki anahtarı aç.
- Zaman Sunucusunu Değiştir: Eğer otomatik ayar açıksa ama saat hala yanlışsa, "Saat dilimini otomatik olarak ayarla" ayarını kapatıp, doğru saat dilimini seçtiğinden emin ol. Ayrıca, "Şimdi eşleştir" düğmesine basarak saati manuel olarak da senkronize edebilirsin. Bu, genellikle 10-15 saniye içinde saati güncelleyecektir.
Birçok zaman sunucusu mevcuttur. Varsayılan olarak "time.windows.com" kullanılır. Eğer bu sunucuyla ilgili bir sorun yaşıyorsan, farklı bir sunucu deneyebilirsin. Örneğin, NIST (National Institute of Standards and Technology) sunucuları da oldukça güvenilirdir. time.nist.gov veya time.nist.time.gov gibi adresleri kullanabilirsin. Bunu yapmak için "Saati otomatik olarak ayarla" seçeneğinin altındaki "Zaman sunucusunu değiştir" düğmesine tıklayarak girebilirsin.
CMOS Pilinin Rolü ve Değişimi
Bilgisayarının anakartında küçük, yuvarlak bir pil bulunur. Bu pil, bilgisayar kapalıyken bile BIOS/UEFI ayarlarını ve sistem saatini güçlendiren CMOS pilidir. Zamanla bu pilin ömrü tükenir (genellikle 3-5 yıl kadar dayanır) ve saatin sürekli geri kalmasına neden olabilir. Eğer bilgisayarını uzun süre kapalı tuttuğunda saat ciddi şekilde geri gidiyorsa, bu pilin zayıfladığının bir işaretidir.
CMOS pilini değiştirmek biraz teknik bilgi gerektirebilir. Eğer bu konuda rahat değilsen, bir bilgisayar teknisyeninden yardım alman en iyisidir. Ancak kendin yapmak istersen, izlemen gereken adımlar şunlardır:
- Bilgisayarı Tamamen Kapat ve Fişten Çek: İşleme başlamadan önce bilgisayarının tamamen kapalı olduğundan ve güç kablosunun prizden çekili olduğundan emin ol.
- Kasa Kapağını Aç: Masaüstü bilgisayarlar için kasanın yan panelini sökmen gerekir. Dizüstü bilgisayarlarda bu işlem daha karmaşık olabilir ve alt kapağın çıkarılmasını gerektirebilir.
- CMOS Pili Bul: Anakart üzerinde genellikle gümüş renginde, madeni para büyüklüğünde bir pil göreceksin. Üzerinde genellikle "CR2032" gibi bir model numarası yazar.
- Pili Çıkar: Pili çıkarmak için genellikle bir mandal veya klips bulunur. Bu klipsi hafifçe iterek pili yuvasından çıkarabilirsin.
- Yeni Pili Tak: Aldığın yeni CR2032 pili, pilin üzerindeki artı (+) kutbu yukarı gelecek şekilde yuvaya yerleştir ve yerine oturduğundan emin ol.
- Kasa Kapağını Kapat ve Bilgisayarı Aç: Her şeyi yerine taktıktan sonra bilgisayarını açabilirsin.
Yeni pili taktıktan sonra bilgisayarı ilk açtığında BIOS/UEFI ayarlarının sıfırlandığına dair bir uyarı alabilirsin. Bu durumda, yeniden BIOS'a girerek önyükleme sırasını (boot order) doğru ayarlaman ve saati manuel olarak girmen gerekebilir. Ardından tekrar otomatik senkronizasyonu aktif edebilirsin.
Zaman Dilimi ve Yaz Saati Uygulaması Ayarları
Yanlış zaman dilimi ayarı da saatlerin yanlış görünmesine neden olabilir. Özellikle yaz saati uygulamasına geçişlerde (Türkiye'de şu an direkt olarak uygulanmıyor olsa da, global sistemlerde bu hala önemli bir faktördür) veya uluslararası seyahatlerde bu ayarların doğru olması gerekir.
- Doğru Saat Dilimini Seç: "Zaman ve Dil" ayarları içinde, bulunduğun coğrafi bölgeye uygun doğru saat dilimini seçtiğinden emin ol. Örneğin, Türkiye için "+3.00 İstanbul" veya benzeri bir seçenek olmalıdır.
- Yaz Saati Uygulaması: Eğer sisteminde yaz saati uygulaması otomatik olarak ayarlanıyorsa ve ülkenizde uygulanmıyorsa, bu ayarı kapatman gerekebilir. Bu seçenek genellikle saat dilimi ayarlarının yanında bulunur.
Bu adımları takip ederek bilgisayarının saatini doğru bir şekilde ayarlayabilir ve olası sorunların önüne geçebilirsin. Eğer bu adımlardan sonra da sorun devam ederse, anakartında veya donanımında daha ciddi bir sorun olabilir ve bir uzmandan destek almanız önerilir.