Mehmet Akif Ersoy'un eserlerinde işlediği konular nelerdir?
Milli ve Manevi Değerlerin Koruması
Mehmet Akif Ersoy'un eserlerine şöyle bir göz attığımızda, en çok öne çıkanlardan birinin milli ve manevi değerlere sahip çıkma kaygısı olduğunu görürüz. Bu kaygı, hele ki Kurtuluş Savaşı yıllarında, milletin moralini yüksek tutmak, vatan sevgisini aşılamak için biçilmiş kaftan. Mesela, meşhur İstiklal Marşı'mızın her dizesi bunun en canlı kanıtı. O, sadece bir şiir değil, adeta bir manifesto. Milletin ruhunu, bağımsızlık ateşini ateşleyen bir eser. Hatırlıyorum, okullarda okurken bile o coşkuyu derinden hissederdim. Akif, eserlerinde sadece dini vecibeleri değil, aynı zamanda Türk milletinin tarihinden gelen şanlı geçmişini, kahramanlıklarını da sıkça dile getirmiş. Bu, günümüzde de geçerli. Bu değerleri yaşatmak, gelecek nesillere aktarmak önemli.
Toplumsal Adalet ve Sorunlara Bakışı
Akif'in eserlerinde rastladığımız bir diğer önemli konu da toplumsal adalet ve o dönemin getirdiği sosyal sorunlar. Mesela, "Küfe" şiirini düşünün. Bir yetim çocuğun hikayesi üzerinden, dönemin İstanbul'undaki sefaleti, zengin ile fakir arasındaki uçurumu çok acı bir dille anlatır. Bu tür eserlerinde, halkın çektiği sıkıntıları, adaletsizlikleri göz ardı etmez, tam tersine bunları birer uyarıcı olarak kullanır. Ne dersin, bugün de benzer sorunlarla karşılaşmıyor muyuz? Akif'in bu gözlemleri, aslında zamanın ötesinde bir nitelik taşıyor. Toplumun her kesimine hitap etme gayreti ve bu sorunlara çözüm arayışı, eserlerinin kalıcılığını sağlıyor bence.
İslam Birliği ve Çağdaşlaşma Dengesi
Mehmet Akif, aynı zamanda İslam dünyasının içinde bulunduğu durumu da eserlerinde cesurca ele almış. Batı'nın ilerlemesi karşısında Müslümanların geri kalmışlığı, cehalet ve mezhepçilik gibi sorunlara parmak basmaktan çekinmemiş. Ancak bu eleştiriyi yaparken, "din elden gidiyor" gibi panik havası yaratmaktan ziyade, "aydınlanma" ve "ilmi gelişme" ile İslam'ın bir arada yaşayabileceğini savunmuş. Bu konuda ciddi bir denge gözetmiş. Hiç düşündün mü, bugün de bu dengeyi kurmak bizim için ne kadar önemli? Akif'in vizyonu, dini değerlerle modern dünyayı barıştırma çabası, gerçekten takdire şayan. Yaklaşık 1920'lerde bu kadar net bir duruş sergilemesi, onun ne kadar ileri görüşlü olduğunu gösteriyor.
Vatan Sevgisi ve Milli Kimlik
Akif denince akla ilk gelen şeylerden biri de şüphesiz vatan sevgisi. Ancak bu sevgi, sadece coğrafi bir bağlılık değil, aynı zamanda milli kimliğin, kültürel değerlerin, manevi mirasın da bir bütünü olarak ele alınmış. İstiklal Marşı'ndaki "Vatan bir bütündür, parçalanamaz" dizesi gibi, eserlerinde vatanın bölünmez bütünlüğünü, milletin birliğini savunduğunu görürüz. Bu arada, onun hayatının büyük bir kısmının milli mücadele ile iç içe geçmiş olması da bu konuyu neden bu kadar önemsediğinin bir göstergesi. Bildiğim kadarıyla, tam 450 kadar şiiri bulunuyor ve bunların önemli bir kısmı bu milli ve manevi değerler üzerine yoğunlaşmış. Bu rakam bile konunun ne kadar merkezi olduğunu ortaya koyuyor.