Makaleye nasıl atıf yapılır?
Makaleye Nasıl Atıf Yapılır?
Bir makaleye doğru atıf yapmak, hem intihali önlemenin hem de çalışmanın güvenilirliğini artırmanın temel taşıdır. Elbette, hangi atıf stilini kullanacağın, ödevin, derginin veya akademik kurumun gerekliliklerine göre değişir. En yaygın kullanılanlardan bazıları APA, MLA, Chicago ve Harvard stilleridir. Bu stiller arasındaki temel farklar, kaynakların metin içinde nasıl gösterildiği ve kaynakçada nasıl listelendiğiyle ilgilidir.
Metin İçi Atıf: Kim Demiş, Nerede Demiş?
Metin içinde bir fikri, veriyi veya alıntıyı kullandığında, kaynağını hemen belirtmelisin. Bu, okuyucunun bilgiyi nereden aldığını anlamasını sağlar ve merak edenlerin kolayca orijinal kaynağa ulaşmasına imkan tanır. Deneyimlerime göre, en çok kafa karıştıran kısım burası oluyor.
- Parantez İçi Atıf (APA ve Harvard gibi): Yazarın soyadını ve eserin yayınlandığı yılı parantez içine alırsın. Eğer doğrudan bir alıntı yapıyorsan, sayfa numarasını da eklemen gerekir. Örneğin: (Smith, 2020) veya (Smith, 2020, s. 45).
- Yazarın Adını Cümleye Dahil Etme (MLA gibi): Yazarın adını cümlenin içine alıp sadece yayın yılını veya sayfa numarasını parantez içine alabilirsin. Örneğin: Smith'e (2020) göre, sonuçlar şöyleydi. Veya Smith (2020) şunu belirtmiştir: "…” (s. 45).
- Dipnot veya Sonnot (Chicago stili): Bu stilde, metin içinde ilgili yere bir numara koyarsın. Bu numara, sayfanın altında (dipnot) veya yazının sonunda (sonnot) detaylı bir şekilde açıklanır. İlk atıfta genellikle yazar adı, eserin adı, yayın yeri, yayıncı ve yıl gibi bilgiler yer alırken, sonraki atıflarda kısaltılmış bilgiler kullanılır.
Pratik İpucu: Metin içinde bir yazarın birden fazla eseri varsa, aynı yıl içinde yayınlanmışlarsa ayırt etmek için harf kullanabilirsin. Örneğin: (Jones, 2019a) ve (Jones, 2019b).
Kaynakça / Kaynaklar Listesi: Bütün Hikaye Burada
Yazının sonunda, metin içinde atıf yaptığın tüm kaynakları eksiksiz bir şekilde listelemen gerekir. Bu liste, alfabik sıraya göre düzenlenir ve her bir kaynak için belirli bilgiler içermelidir. Bu liste, senin araştırma becerini ve dürüstlüğünü gösterir.
- Kitap Atıfı Örneği (APA): Yazar Soyadı, A. A. (Yıl). Eserin Adı. Yayınevi.
- Makale Atıfı Örneği (APA): Yazar Soyadı, A. A., & Yazar Soyadı, B. B. (Yıl). Makalenin başlığı. Derginin Adı, Cilt(Sayı), Sayfa Aralığı. DOI
- Web Sitesi Atıfı Örneği (APA): Yazar Soyadı, A. A. (Yıl, Ay Gün). Sayfanın Adı. Alındığı site adı. URL
Deneyimlerime göre: Web sitelerinden veya genel internet kaynaklarından alıntı yaparken dikkatli ol. Güvenilir kaynakları tercih et. Bir web sitesinin yazarını veya yayın tarihini bulamıyorsan, bunu atıf stilinin kurallarına göre belirtmen gerekebilir. Örneğin, APA stili için "(t.y.)" (tarih yok) veya "(n.d.)" (no date) kullanılabilir.
Doğrudan Alıntı ve Özetleme/Paraphrase Arasındaki Fark
Bir makaleden bilgi alırken iki temel yöntem vardır: doğrudan alıntı yapmak veya yazarın fikrini kendi cümlelerinle özetlemek (paraphrase). Her ikisi de atıf gerektirir.
- Doğrudan Alıntı: Yazarın kelimesini kelimesine aynı şekilde kullandığında, tırnak işareti içine alıp sayfa numarasıyla belirtmelisin. Örneğin: "Araştırmanın bulguları, katılımcıların %75'inin yeni yöntemi tercih ettiğini gösterdi" (Smith, 2020, s. 102).
- Özetleme/Paraphrase: Yazarın fikrini kendi kelimelerinle ifade ettiğinde, sayfa numarası verme zorunluluğu genellikle olmaz (ancak bazı stillerde veya özel durumlarda istenebilir). Önemli olan, fikrin kime ait olduğunu belirtmektir. Örneğin: Smith (2020), çalışmanın sonuçlarının çoğunluğun yeni yaklaşıma daha yatkın olduğunu gösterdiğini ortaya koymuştur.
Pratik İpucu: Doğrudan alıntıları çok sık kullanmaktan kaçın. Kendi yorumlarını ve analizlerini katmak için özetleme ve paraphrase yöntemlerini daha çok kullanmaya çalış. Bu, senin konuya hakimiyetini daha iyi gösterir.
DOİ Nedir ve Neden Önemlidir?
DOI, Digital Object Identifier (Dijital Nesne Tanımlayıcı) anlamına gelir ve özellikle akademik makaleler için bir dijital parmak izi gibidir. Bir makalenin kalıcı bir bağlantısını sağlar. Eğer bir makalenin DOI numarasını biliyorsan, bunu kaynakçada eklemen, okuyucunun makaleye ulaşmasını çok daha kolaylaştırır.
Örnek: https://doi.org/10.1037/a0022595 gibi bir numara gördüğünde, bunu kaynakçanda belirtmelisin. APA stilinde genellikle makale atıfının sonuna eklenir.
Pratik İpucu: Makalelerin DOI numaralarını genellikle makalenin ilk sayfasında veya yayıncının web sitesinde bulabilirsin. Bu numarayı kaybetme, çünkü makalelerin yerleri değişebilir veya web sitesi adresleri güncellenebilir.