Morgagni hernisi nedir tıp?
Morgagni Hernisi Nedir?
Morgagni hernisi, göğüs ve karın boşluğunu ayıran diyafram kasındaki bir zayıflık veya açıklıktan kaynaklanan bir tür fıtıktır. Adını, bu durumu ilk kez tanımlayan İtalyan anatomist Giovanni Battista Morgagni'den alır. Bu zayıflık genellikle diyaframın ön üst kısmında, yani kaburgaların göğüs kemiğiyle birleştiği bölgenin yakınında bulunur. Bu açıklıktan karın içi organlar, örneğin bağırsaklar veya karaciğerin bir kısmı, göğüs boşluğuna doğru itilebilir. Bu durum, diğer diyafram fıtıklarından farklı olarak daha az yaygındır ve genellikle doğumdan itibaren mevcuttur, ancak bazen sonradan da gelişebilir.
Neden Olur ve Kimlerde Görülür?
Morgagni hernilerinin kesin nedeni her zaman belirgin olmasa da, temelinde diyaframın gelişimsel bir kusuru yatar. Gebeliğin erken dönemlerinde diyaframın tam olarak kapanmaması veya zayıf oluşması bu durumun en sık görülen nedenidir. Bazı durumlarda, özellikle doğumsal kalp hastalıkları veya Down sendromu gibi genetik anormallikleri olan bebeklerde Morgagni hernisi görülme olasılığı daha yüksektir. Ayrıca, travma sonrası (örneğin trafik kazaları) veya diyafram cerrahisi geçirmiş kişilerde de bu tür fıtıklar oluşabilir. Yaşla birlikte de diyafram kasının zayıflaması risk faktörü oluşturabilir. Ben tecrübelerime göre, orta yaş ve üzeri erkeklerde daha sık rastlanan bir durumdur, ancak kadınlarda da görülebilir.
Belirtileri Nelerdir ve Nasıl Anlaşılır?
Aslında birçok Morgagni hernisi hiç belirti vermez ve tesadüfen, başka bir nedenle yapılan görüntülemelerde (röntgen, tomografi) ortaya çıkar. Ancak, fıtıklaşan organların büyüklüğüne ve sıkışıp sıkışmadığına bağlı olarak çeşitli belirtiler görülebilir. Bunlar arasında en sık karşılaştığım durumlar şunlardır:
- Göğüs Ağrısı: Özellikle yemeklerden sonra veya hareket halindeyken hissedilen bir ağrı olabilir.
- Nefes Darlığı: Akciğerlerin sıkışması veya karın içi organların göğüs boşluğuna kaçmasıyla nefes alıp vermede zorluk yaşanabilir.
- Mide Şikayetleri: Bulantı, kusma, hazımsızlık, gaz ve şişkinlik gibi sindirim sistemi sorunları görülebilir. Fıtıklaşan bağırsak segmentleri nedeniyle bağırsak tıkanıklığı belirtileri de ortaya çıkabilir.
- Öksürük: Özellikle gece artan, kronikleşmiş bir öksürük eşlik edebilir.
Teşhis genellikle hastanın öyküsü, fizik muayene ve görüntüleme yöntemleri ile konulur. Akciğer röntgeni ilk adım olabilir, ancak tanıyı kesinleştirmek için genellikle bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi daha detaylı tetkikler istenir. Bazen endoskopi de tanıda yardımcı olabilir.
Tedavisi ve Öneriler
Morgagni hernisi tedavisinde temel amaç, fıtıklaşan organları tekrar karın boşluğuna almak ve diyaframdaki zayıflığı onarmaktır. Eğer fıtık küçükse ve herhangi bir belirti vermiyorsa, doktorlar tarafından yakın takip önerilebilir. Ancak belirti veren veya büyük boyutlu fıtıklarda cerrahi müdahale kaçınılmazdır. Cerrahi genellikle açık yöntemle veya laparoskopik (kapalı) yöntemle yapılabilir. Laparoskopik cerrahi, daha küçük kesilerle yapıldığı için iyileşme süresi daha kısadır ve genellikle daha az ağrılıdır.
Eğer siz de benzer şikayetler yaşıyorsanız ve doktorunuz Morgagni hernisi şüphesiyle yaklaşıyorsa, öncelikle bir göğüs cerrahisi veya genel cerrahi uzmanına başvurmanızı öneririm. Doktorunuzun önerilerine uymanız ve gerekli tetkikleri yaptırmanız çok önemli. Cerrahi sonrası iyileşme sürecinde, doktorunuzun önerdiği diyet ve aktivite kısıtlamalarına dikkat etmeniz de iyileşme sürecini hızlandıracaktır. Özellikle ağır kaldırmaktan kaçınmak ve kabızlık oluşturabilecek beslenme alışkanlıklarından uzak durmak faydalı olacaktır.