Yumurta yiyen tavuk için ne yapmalı?
Tavuğunuz Yumurtasını Yiyorsa Ne Yapmalı?
Tavukların kendi yumurtalarını yeme huyu, birçok kümes hayvanı sahibinin karşılaştığı can sıkıcı bir durumdur. Bu davranışın altında yatan nedenleri anlamak ve çözümler üretmek gerekiyor. Deneyimlerime göre, bu sorun genellikle birkaç temel nedene dayanır ve doğru yaklaşımla ortadan kaldırılabilir.
Yetersiz Beslenme ve Mineral Eksikliği
Tavukların yumurta kabuğu oluşturmak için bol miktarda kalsiyuma ihtiyacı vardır. Eğer verdiğiniz yem yeterince kalsiyum içermiyorsa, tavuklar yumurta kabuğunun besleyici değerini fark edip onu yemeye yönelebilirler. Bu durum, özellikle kalsiyum ve diğer minerallerden (fosfor, sodyum) fakir yemlerle beslenen tavuklarda sıkça görülür. Örneğin, sadece tahıl bazlı yemlerle beslenen bir sürpriz, yumurta kabuğu üretiminde zorlanabilir.
Çözüm Önerileri:
- Kaliteli Yem Kullanımı: Tavuklarınızın yaşına ve türüne uygun, dengeli bir yem kullandığınızdan emin olun. Yemin içeriğinde yeterli miktarda kalsiyum, fosfor ve diğer minerallerin bulunduğunu kontrol edin. Ticari tavuk yemleri genellikle bu dengeyi sağlar.
- Ek Kalsiyum Kaynakları: Yeme ek olarak, öğütülmüş istiridye kabukları (grit) veya kalsiyum karbonat takviyeleri verebilirsiniz. Bunları ayrı bir kapta bulundurarak tavukların ihtiyaç duydukça almasını sağlayın. Genellikle bir tavuk için günde 5-6 gram kalsiyum yeterlidir, ancak bu oran tavuğun yumurtlama dönemine göre değişebilir.
- Taze Sebzeler: Yeşil yapraklı sebzeler de tavukların alması gereken vitamin ve mineralleri sağlar. Pazı, ıspanak gibi sebzeleri haftada birkaç kez verebilirsiniz.
Stres ve Çevresel Faktörler
Tavuklar hassas canlılardır ve stresli ortamlarda bu tür davranışlar sergileyebilirler. Sıkışık kümesler, yetersiz havalandırma, yırtıcı hayvan korkusu, ani sesler veya kümes içi rekabet gibi faktörler tavukları strese sokabilir. Eğer tavuklar stres altındaysa, bu durum onları daha agresif hale getirebilir ve yumurta yeme davranışını tetikleyebilir.
Çözüm Önerileri:
- Yeterli Alan Sağlama: Her tavuk için en az 0.5 metrekare kümes içi ve 2 metrekare kümes dışı alan sağlamaya çalışın. Bu, onların rahat hareket etmelerini ve kendi alanlarına sahip olmalarını sağlar.
- Sakin Ortam Yaratma: Kümes çevresindeki gürültüyü azaltın. Yırtıcı hayvanlardan (kedi, köpek, tilki) korunmak için güvenli bir kümes ve çevresi oluşturun. Ani değişikliklerden kaçının.
- Yeterli Yemlik ve Suluk: Her zaman yeterli miktarda yem ve temiz su bulundurun. Yemlik ve sulukların yeterli sayıda olması, tavuklar arasındaki rekabeti azaltır.
Yumurtlama Ortamının İyileştirilmesi
Tavukların yumurtalarını daha rahat ve güvende hissedecekleri yumurtlama kutuları olmalıdır. Eğer yumurtlama kutuları rahatsız edici, pis veya yeterli sayıda değilse, tavuklar yumurtalarını daha kolay fark edip yiyebilirler. Özellikle yumurtlama kutusunun yeterince karanlık ve sakin olmaması, tavukların yumurtadan ayrılmasını geciktirebilir.
Çözüm Önerileri:
- Uygun Yumurtlama Kutuları: Her 4-5 tavuk için en az bir yumurtlama kutusu bulundurun. Bu kutuları saman veya talaş gibi yumuşak bir malzeme ile döşeyin. Kutu boyutları tavukların rahatça içine girip çıkabileceği şekilde olmalıdır.
- Yumurtaları Erken Toplama: Gün içinde yumurtaları düzenli olarak toplayın. Sabah ve öğleden sonra olmak üzere günde en az iki kez toplamak, tavukların yumurtalarını fark etme ve yeme olasılığını azaltır.
- Yumurtlama Kutularını Temiz Tutma: Yumurtlama kutularını düzenli olarak temizleyin ve havalandırın. Temiz ve konforlu bir ortam, tavukların yumurtlama alışkanlıklarını olumlu etkiler.
Davranışsal Nedenler ve Müdahale
Bazen bir veya iki tavukta başlayan yumurta yeme alışkanlığı, sürünün geneline yayılabilir. Bu genellikle bir "öğrenilmiş davranış" halini alır. Eğer sorunun temel nedenlerini ortadan kaldırdıysanız ancak davranış devam ediyorsa, bu alışkanlığı kırmak için bazı yöntemler deneyebilirsiniz.
Çözüm Önerileri:
- Yalancı Yumurtalar Kullanma: Yumurtlama kutularına gerçek yumurtalar yerine seramik veya tahta yumurtalar koyabilirsiniz. Tavuklar bunları yemeye çalıştığında hayal kırıklığına uğrayacaklar ve bu alışkanlıktan vazgeçebilirler.
- Yumurtaları Boşaltma veya Boyama: Eğer bir tavuğun yumurta yediğini fark ederseniz, hemen müdahale edin. Yumurtayı elinize alıp ağzını hafifçe boşaltabilir veya dışını acı bir maddeyle (örneğin acı biber sosu) boyayabilirsiniz. Ancak bu yöntemi dikkatli kullanmak gerekir.
- Sorunlu Tavuğu Ayırma: Eğer belirli bir tavuk sürekli olarak yumurta yiyorsa, onu bir süreliğine sürünün geri kalanından ayırmak faydalı olabilir. Bu, alışkanlığın yayılmasını önler.