Bertaraf ne demek anlami?
Bertaraf Ne Demek ve Anlamı
Bertaraf kelimesini aslında hayatımızın birçok alanında duyuyoruz, farkında olmasak bile. En basitinden, bir çöpten kurtulduğumuzda, onu bir şekilde "bertaraf etmiş" oluyoruz. Ama işin aslı biraz daha derinde. Kısaca bertaraf etmek, bir şeyi ortadan kaldırmak, yok etmek, giderilmesi gereken bir durumdan kurtulmak anlamlarına geliyor. Bu illa fiziksel bir yok oluş olmak zorunda değil.
Peki, bu kelimeyi en çok nerede görüyoruz ve ne anlama geliyor?
- Çevre ve Atık Yönetimi Açısından Bertaraf
Çevre temizliği ve atık yönetimi konusunda "bertaraf" kelimesi kritik bir yere sahip. Bir belediye düşün, yılda ortalama 2 milyon ton atık topluyor. Bu atıkların büyük bir kısmı, vahşi depolama alanlarına götürülerek basitçe gömülür. Ancak modern çevre anlayışında bu yöntemler artık yeterli değil.
* Geri Dönüşüm: Plastik şişeler, cam kavanozlar, kağıtlar gibi geri dönüştürülebilir malzemeler toplama noktalarına ayrılarak yeniden üretime kazandırılır. Bu, atığın bertarafının en çevreci yolu. Örneğin, bir ton kullanılmış kağıdı geri dönüştürerek 17 ağacın kesilmesini önleyebilirsin.
* Yakma (İnsinerasyon): Bazı atıklar, enerji geri kazanımıyla birlikte yakılarak bertaraf edilebilir. Modern yakma tesisleri, çıkan gazları filtreleyerek çevreye verilen zararı en aza indirmeyi hedefler. Birkaç yüz megavatlık enerji üreten tesisler bu şekilde çalışır.
* Düzenli Depolama: Geri dönüştürülemeyen veya yakılamayan atıklar, sıkıştırılıp üzerine toprak örtülerek özel olarak tasarlanmış düzenli depolama alanlarına gönderilir. Bu alanlar, sızdırmaz tabakalarla kaplıdır ve sızıntı suyu arıtılır. Bu tür bir depolama, atığın çevreye vereceği zararı kontrol altında tutmayı amaçlar.
* Tehlikeli Atıkların Bertarafı: Piller, elektronik atıklar, kimyasal maddeler gibi özel işlem gerektiren atıklar için çok daha sıkı bertaraf yöntemleri uygulanır. Bu atıklar, özel tesislerde işlemden geçirilerek zararsız hale getirilir veya kontrollü bir şekilde depolanır. Örneğin, bir pilin içindeki ağır metaller, doğru şekilde bertaraf edilmezse toprağa ve suya karışabilir.
Deneyimlerime göre, bu konularda bireysel olarak yapabileceğimiz en önemli şey, atıklarımızı ayrıştırmaktır. Çöp kutusuna attığın bir plastik şişe, geri dönüşüm kutusuna attığında yeni bir ürüne dönüşebilir. Bu basit bir fark, ama doğa için büyük bir kazanım.
- Hukuki ve İdari Süreçlerde Bertaraf
Hukuki ve idari metinlerde de "bertaraf" kelimesi sıkça karşımıza çıkar. Burada anlamı biraz daha soyutlaşır.
* Kanuni Hükümlerin Bertaraf Edilmesi: Bir kanun maddesinin yürürlükten kaldırılması, yani artık geçerli olmaması durumu. Örneğin, geçmişte çok sık kullanılan ama şimdi gereksiz görülen bir vergi kanununun veya düzenlemenin yeni bir kanunla iptal edilmesi gibi.
* İdari Kararların Bertaraf Edilmesi: Bir idari makamın aldığı kararın geçersiz sayılması veya iptal edilmesi. Örneğin, bir ruhsat başvurusunun reddedilmesi ve bu karara yapılan itiraz sonucunda ret kararının ortadan kaldırılması.
* Davalarda Bertaraf: Bir davanın esasına girilmeden, usuli nedenlerle sona erdirilmesi durumu. Örneğin, dava şartlarından birinin eksik olması veya zaman aşımına uğraması gibi nedenlerle dosyanın "bertaraf" edilmesi, yani davanın sonuçlanmaması anlamına gelir. Bir trafik kazası sonrası tazminat davasında, eğer davacı gerekli belgeleri sunamazsa, dava usulden bertaraf edilebilir.
Bu tür durumlarda bertaraf, bir sorunun ya da konunun geçerliliğini yitirmesi, ortadan kalkması anlamına gelir.
- Kişisel ve Psikolojik Açılardan Bertaraf
Hayatımızda bazen çözmemiz gereken problemler, unutmamız gereken şeyler veya kurtulmamız gereken alışkanlıklar olur. Bunları da bir nevi "bertaraf" ederiz.
* Sorunların Bertaraf Edilmesi: Karşılaştığımız bir zorluğun üstesinden gelmek, onu çözmek. Bu, bir projeyi tamamlamak veya bir anlaşmazlığı çözmek olabilir.
* Kötü Alışkanlıkların Bertaraf Edilmesi: Sigarayı bırakmak, sağlıksız beslenmeyi değiştirmek gibi. Bu, aslında kişinin kendi zihinsel ve fiziksel sağlığını korumak için bir çabasıdır. Deneyimlerime göre, kötü bir alışkanlığı bertaraf etmek, başlangıçta zor olsa da uzun vadede büyük bir rahatlama ve özgürlük hissi verir. Günde bir paket sigara içen biri, bu alışkanlığı bertaraf ettiğinde yılda yaklaşık 3000-4000 TL tasarruf edebilir ve sağlığına büyük yatırım yapmış olur.
* Olumsuz Duyguların Bertaraf Edilmesi: Öfke, üzüntü gibi olumsuz duygularla başa çıkmayı öğrenmek. Bu, terapi, meditasyon veya spor gibi farklı yollarla başarılabilir.
Özetle, bertaraf etmek; bir şeyi ortadan kaldırmak, gidermek, yok etmek veya geçersiz kılmak anlamına gelir. Kullanıldığı yere göre bu anlam biraz şekil değiştirse de temelinde bir "sonlandırma" eylemi yatar. Kendi hayatında da olumsuz ne varsa onu bertaraf etmek için adımlar atmak, daha iyi bir yaşam sürmenin anahtarıdır.