Çene çıkması tedavisi nasıl yapılır?

Çene Çıkması Tedavisi: Adım Adım Ne Yapmalı?

Çene ekleminin normal pozisyonundan ayrılması durumunda çene çıkması yaşanır. Genellikle bir travma, ani bir hareket veya bazı durumlarda genetik yatkınlık neden olabilir. Peki, böyle bir durumda ilk yapılması gerekenler ve tedavi süreci nasıl işliyor? Gelin, bu konuyu derinlemesine inceleyelim.

İlk Müdahale ve Kendiliğinden Yerine Oturma

Çenenizin çıktığını hissettiğiniz an panik yapmak yerine sakin kalmak en önemlisi. Eğer çeneniz çok hafif bir şekilde çıktıysa ve ağrı çok şiddetli değilse, bazen kendiliğinden yerine oturabilir. Bu tür durumlarda:

• Ağzını çok fazla açmamaya çalış.
• Sert ve çiğnemesi zor yiyeceklerden kaçın.
• Eğer çenenin hafifçe yerinden oynadığını düşünüyorsan, iki başparmağını alt dişlerinin arkasına koyup, çene kemiğinin alt kısmına hafifçe bastırarak yukarı doğru ittirme hareketi denenebilir. Bu, deneyimlerime göre bazen işe yarayabilir ama acı vericiyse veya emin değilsen asla zorlama.

Önemli Not: Bu kendi kendine deneme yöntemi sadece çok hafif durumlarda ve doktor tavsiyesi olmadan denenmemelidir. Yanlış bir hareketle durumu daha da kötüleştirebilirsin.

Profesyonel Yardım: Ne Zaman ve Nasıl?

Çoğu çene çıkması vakasında profesyonel yardım almak şarttır. Eğer çeneniz ağrıyorsa, şişlik varsa, konuşmakta veya yutkunmakta zorlanıyorsan, bir an önce bir sağlık kuruluşuna başvurmalısın. Özellikle acil servisler veya kulak burun boğaz uzmanları bu konuda sana yardımcı olacaktır.

Tedavi Süreci: Redüksiyon (Yerine Oturtma)

Doktorlar, çene eklemini tekrar yerine oturtmak için çeşitli yöntemler kullanırlar. Bu işleme redüksiyon denir. En yaygın yöntemlerden biri şunlardır:

• Elle Yapılan Redüksiyon: Doktor, hastanın çenesini hafifçe aşağı doğru çekerken, aynı anda baş ve işaret parmaklarını alt dişlerin arasına yerleştirerek çeneyi yukarı ve arkaya doğru nazikçe ittirir. Bu işlem genellikle birkaç saniye sürer ve bazen bir "klik" sesi duyulur. Bu ses, çenenin yerine oturduğunun işaretidir. Ağrıyı azaltmak için lokal anestezi veya sakinleştirici ilaçlar kullanılabilir.
• Aletli Redüksiyon: Nadiren de olsa, doktorlar çeneyi yerine oturtmak için özel aletler de kullanabilirler.

Redüksiyon Sonrası Bakım

Çene yerine oturtulduktan sonra iyileşme süreci başlar. Bu süreçte dikkat etmen gerekenler:

• Sıvı ve Yumuşak Gıdalar: İlk birkaç gün, hatta bir hafta boyunca sadece çorba, yoğurt, püre haline getirilmiş meyve ve sebzeler gibi yumuşak ve sıvı gıdalar tüketmelisin. Sert gıdalar çiğnemek ekleme zarar verebilir.
• Konuşma ve Hareketler: Çeneni çok fazla zorlamamaya çalış. Aşırı konuşmaktan veya geniş ağız hareketlerinden kaçın.
• Buz Uygulaması: Şişlik ve ağrıyı azaltmak için, etkilenen bölgeye düzenli olarak buz paketi uygulayabilirsin. Her seferinde 15-20 dakika uygulayıp, aralarda mola vermelisin.
• Ağrı Kesiciler: Doktorunun önerdiği ağrı kesicileri düzenli olarak kullanmak, rahat etmene yardımcı olacaktır.

Tekrarlayan Çıkıklar ve Diğer Tedavi Yöntemleri

Bazı kişilerde çene çıkması tekrarlayabilir. Bu durum habitüel çene çıkığı olarak adlandırılır. Eğer çeneniz sık sık çıkıyorsa, altta yatan nedenlerin araştırılması ve uzun vadeli bir tedavi planının oluşturulması gerekir.

Tekrarlayan Çıkıklarda Uygulanabilecek Yöntemler:

• Fizik Tedavi ve Egzersizler: Çene kaslarını güçlendirmeye yönelik özel egzersizler, eklemin stabilitesini artırabilir. Bir fizyoterapist sana bu egzersizleri doğru şekilde yaptırmayı öğretecektir.
• Splint veya Aparey Kullanımı: Diş hekimleri, çenenin pozisyonunu düzeltmeye veya gece diş sıkmayı engellemeye yardımcı olacak özel apareyler (çiğneme plakları gibi) önerebilir. Bu apareyler, çene eklemini koruyucu bir pozisyonda tutmaya yardımcı olur.
• Cerrahi Müdahale: Eğer diğer tüm yöntemler başarısız olursa ve çene çıkıkları hayat kaliteni ciddi şekilde etkiliyorsa, cerrahi müdahale düşünülebilir. Ameliyatla eklemin stabilitesini artıracak veya çıkığa neden olan yapısal sorunlar düzeltilecektir. Bu tür ameliyatlar genellikle eklemin kapsülünü daraltmayı veya bağları güçlendirmeyi hedefler.

Unutma, çene çıkması ilk başta korkutucu görünebilir ama doğru müdahale ve tedavi ile kısa sürede iyileşebilirsin. Önemli olan doğru zamanda doğru adımı atmak.