Özel güvenlik hangi hallerde kimlik sorabilir?
Özel Güvenlik Kimlik Sormada Yetkili mi? Hangi Durumlarda?
Merhaba! Özel güvenlik görevlileriyle her gün karşılaşıyoruz. Bir AVM'de, bir iş yerinde, bir etkinlikte… Peki, bu arkadaşlarımızın kimlik sorma yetkisi ne zaman başlıyor, hangi durumlarda bu hakkı kullanabiliyorlar? Deneyimlerime göre, bu konunun gerçekten merak edildiğini ve bazen kafa karışıklığı yarattığını biliyorum. Gelin, bu konuyu netleştirelim.
Öncelikle şunu bilmelisin ki, özel güvenlik görevlilerinin kimlik sorma yetkisi, 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ile belirlenmiştir. Bu kanuna göre, özel güvenlik görevlileri, görev alanında ve görevleriyle bağlantılı olarak aşağıdaki durumlarda kimlik sorabilirler:
- Görev ve Yetki Alanında Bulunan Kişileri Tanımlama İhtiyacı
Bu, en temel ve en sık karşılaşılan durumdur. Özel güvenlik görevlisinin sorumluluk alanına giren bir yerde, örneğin bir şirket binasında veya bir alışveriş merkezinde, kimin girip çıktığını bilmek güvenlik açısından hayati önem taşır. Kanun, özel güvenlik görevlilerine bu alanlarda bulunan kişilerin kimliklerini kontrol etme yetkisi verir. Bu, sadece şüpheli görülen durumlarda değil, genel güvenlik tedbiri olarak da yapılabilir.
- Örnek: Bir iş merkezine girerken, her zaman güvenlikten kimlik göstermen istenebilir. Bu, sizin binaya giriş amacınızı ve kimliğinizi doğrulamak içindir.
- Detay: Bu kontrol, içeriye yetkisiz veya zararlı kişilerin girişini engellemeyi amaçlar. Bir şirketin gizli bölümlerine izinsiz girişin önüne geçmek gibi.
- Suç İşlenmesini Önleme veya Devam Eden Bir Suçu Durdurma
Eğer özel güvenlik görevlisi, görev alanı içerisinde bir suç işlendiğine dair somut bir emare görürse veya bir suçun işlenmek üzere olduğunu fark ederse, müdahale etme ve bu kişilerin kimliklerini sorma hakkına sahiptir. Bu, 5188 sayılı kanunun yanı sıra genel kolluk görevlilerinin yetkilerine paralel bir durumdur.
- Örnek: Bir AVM'de bir hırsızlık anında, şüpheli görülen bir kişiden kimlik istenmesi ve eğer kaçmaya çalışırsa durdurulmaya çalışılması bu kapsamdadır.
- Detay: Bu yetki, görevlinin keyfi değil, makul şüpheye dayalı olarak kullanılması gereken bir yetkidir. Şüpheli hareketler, anormal davranışlar bu makul şüpheyi oluşturabilir.
- Yetkili Makamlardan Gelen Emir ve Talimatlar
Bazen özel güvenlik görevlileri, Emniyet Genel Müdürlüğü veya diğer kolluk kuvvetlerinden gelen yazılı veya sözlü emirler doğrultusunda kimlik kontrolü yapabilirler. Bu, özellikle kamuya açık alanlarda veya belirli bir organizasyon sırasında alınan güvenlik önlemlerinin bir parçası olabilir.
- Örnek: Bir konser veya spor etkinliği sırasında, etkinlik alanına giriş yapan herkesin kimliklerinin kontrol edilmesi yönünde bir talimat verilebilir.
- Detay: Bu tür talimatlar, genellikle genel güvenliği artırmak, olay çıkmasını engellemek veya olası suçluları tespit etmek amacıyla verilir. Görevliler bu emirleri yerine getirmekle yükümlüdür.
Pratik Bilgiler ve Tavsiyeler
Senin için birkaç önemli nokta daha var:
- Görev Belgesi: Özel güvenlik görevlisinin üniforması veya görev kimliği olmalı. Kimlik sorulduğunda, görevli olduğunu belirten bir işaret veya kartı göstermesi beklenir.
- Açıklama İste: Neden kimlik sorduğunu öğrenmek senin de hakkın. Genellikle görevli, kısa bir açıklama yapacaktır.
- Şüpheli Durumlar: Eğer özel güvenlik görevlisinin kimlik sorma nedenini mantıklı bulmuyorsan veya davranışlarından şüpheleniyorsan, o an için kimliğini göstermeyebilirsin ancak duruma göre daha sonra ilgili birimlere (örneğin kolluk kuvvetlerine) bildirimde bulunabilirsin. Ancak unutma ki, görevini yerine getiren bir görevliye engel olmak da suç teşkil edebilir.
- Kanuna Aykırı Davranış: Bir özel güvenlik görevlisinin kanun dışı bir şekilde kimlik sorması veya bu yetkisini kötüye kullanması durumunda, durumu ilgili makamlara (örneğin çalıştığı şirketin güvenlik müdürlüğüne veya en yakın kolluk birimine) bildirebilirsin.
Umarım bu bilgiler, özel güvenlik görevlilerinin kimlik sorma yetkisini daha net anlamana yardımcı olmuştur. Unutma, güvenlik hepimizin sorumluluğu!