Şer'i ve örfi davalara kim bakar?

02.03.2025 1 görüntülenme Son güncelleme: 21.03.2025

Osmanlı İmparatorluğu'nda hukuk sistemi, şer'i ve örfi olmak üzere iki temel üzerine kuruluydu. Bu iki farklı hukuk dalı, farklı konuları kapsar ve farklı mahkemeler tarafından uygulanırdı.

Şer'i Davalara Bakan Mahkemeler

Şer'i davalar, İslam hukukuna dayanan davalardır. Evlenme, boşanma, miras, vakıf gibi konular bu davaların kapsamına girerdi. Bu davalara Kadı adı verilen İslam hukuku uzmanı hakimler bakardı. Kadılar, bulundukları bölgedeki şer'i mahkemelerde görev yaparlardı. Kadıların kararları, İslam hukukuna uygun olmak zorundaydı ve bu kararlar, toplumun dini ve ahlaki değerlerini koruma amacını taşırdı.

Örfi Davalara Bakan Mahkemeler

Örfi davalar ise, devletin koyduğu kanunlara ve geleneklere dayanan davalardır. Cinayet, gasp, rüşvet gibi suçlarla ilgili davalar bu kategoriye girerdi. Bu davalara ise Kazasker ve Beylerbeyi gibi devlet görevlileri bakardı. Bu görevliler, örfi hukukun uygulanmasından sorumluydu ve devletin otoritesini sağlama görevini üstlenirlerdi. Örfi hukuk, şer'i hukukun tamamlayıcısı niteliğindeydi ve devletin siyasi ve askeri düzenini koruma amacını güderdi.

Osmanlı hukuk sisteminde şer'i ve örfi hukuk, birbirini dengeleyen ve tamamlayan iki önemli unsurdu. Bu sayede toplumun hem dini ve ahlaki değerleri korunmuş, hem de devletin otoritesi ve düzeni sağlanmış olurdu. Bu ikili yapı, Osmanlı İmparatorluğu'nun uzun ömürlü olmasında önemli bir rol oynamıştır.