Ağız içi damak şişmesi neden olur?
Ağız İçi Damak Şişmesinin Nedenleri ve Ne Yapmalı?
Ağız içinde, özellikle damakta aniden ortaya çıkan bir şişlik can sıkıcı olabilir. Nedenlerini ve bu durumda neler yapabileceğini merak ediyorsan, deneyimlerime göre bu tür durumlarla sıkça karşılaşılıyor. Gel seninle bu konuya biraz daha yakından bakalım.
Enfeksiyonlar ve İltihaplar
Damakta şişliğin en yaygın nedenlerinden biri enfeksiyonlardır. Ağız hijyeninin yeterli olmadığı durumlarda veya diş eti hastalıklarında bakteriler çoğalarak damakta iltihaplanmaya yol açabilir. Örneğin, diş apsesi damak dokusuna yayılabilir ve orada belirgin bir şişlik oluşturabilir. Bu durum genellikle ağrılıdır ve kızarıklık da eşlik edebilir. Ayrıca, herpes virüsü gibi bazı virütik enfeksiyonlar da damakta ülserler ve şişlikler yapabilir. Mantar enfeksiyonları, özellikle pamukçuk (kandidiyazis), ağız içinde beyaz lekeler ve yer yer şişlikler şeklinde kendini gösterebilir. Bu enfeksiyonlar bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde daha sık görülür.
Alerjik Reaksiyonlar
Yediğin, içtiğin veya kullandığın bir maddeye karşı vücudunun verdiği ani tepkiler de damakta şişliğe neden olabilir. Bu durum genellikle ürtiker (kurdeşen) gibi döküntülerle birlikte görülür. Özellikle yiyecek alerjileri, ilaç alerjileri veya diş macunu, gargara gibi ağız bakım ürünlerine karşı hassasiyet bu şişliklerin sebebi olabilir. Anafilaksi gibi ciddi alerjik reaksiyonlarda dil ve damakta şişme solunumu engelleyebilir, bu acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur.
Travma ve Fiziksel Yaralanmalar
Ağız içinde meydana gelen fiziksel hasarlar da damakta şişliğe yol açabilir. Sert bir cisimle ağzını yaraladığında, sıcak bir yiyecek veya içecekle damak yanığı olduğunda veya yanlışlıkla dişimizi sıkarken damak dokusuna baskı uyguladığında bu tür şişlikler oluşabilir. Hatta sert fırçalama veya diş ipini yanlış kullanma bile damakta tahrişe ve hafif şişliğe neden olabilir. Hastanın protez kullanıyorsa, protezin vurması veya uyumsuzluğu da damakta lokalize şişliklere sebep olabilir.
Kistler ve Tümörler
Daha nadir görülen ama dikkate alınması gereken nedenlerden biri de ağız içindeki kistler veya tümörlerdir. Ranula adı verilen, dil altındaki tükürük bezlerinden kaynaklanan kistler de bazen damakta da oluşabilir. Bunlar genellikle ağrısızdır ve yavaş büyürler. Yine de, herhangi bir şişlik fark ettiğinde, özellikle zamanla büyüyorsa veya ağrılıysa, bir diş hekimine veya doktora görünmek en doğrusudur. Doktorlar, gerekli görürlerse biyopsi gibi yöntemlerle kesin teşhisi koyabilirler.
Ne Yapmalı?
Eğer damakta hafif bir şişlik fark edersen, ilk adım olarak ağız hijyenine özen göstermelisin. Ilık tuzlu su ile gargara yapmak hem enfeksiyon riskini azaltır hem de iltihabın yatışmasına yardımcı olabilir. Ağzına dokunmaktan, o bölgeyi tahriş etmekten kaçın. Ağrı varsa, doktor tavsiyesiyle parasetamol gibi ağrı kesiciler kullanabilirsin. Ancak şişlik birkaç gün içinde geçmezse, şiddetli ağrı, ateş veya yutkunmada zorluk gibi belirtiler varsa mutlaka bir diş hekimi veya doktor ile görüşmelisin. Kendi kendine teşhis koymaktan kaçınmak ve uzman görüşü almak her zaman en sağlıklısıdır.