Ortanca değer (medyan) nasıl bulunur?

02.03.2025 0 görüntülenme

İstatistik dünyasına hoş geldiniz! Veri analizine meraklıysanız veya sadece günlük hayatta karşınıza çıkan sayıları daha iyi anlamak istiyorsanız, ortanca değer (medyan) kavramı tam size göre. Medyan, bir veri setini sıraladığımızda tam ortada yer alan değeri ifade eder. Yani, verileri küçükten büyüğe sıraladığımızda, dizinin tam ortasındaki sayı bizim medyanımız olur.

Medyan Neden Önemli?

Medyan, özellikle uç değerlerin (aşırı büyük veya küçük sayıların) ortalamayı yanıltıcı hale getirdiği durumlarda çok kullanışlıdır. Örneğin, bir mahalledeki ev fiyatlarını düşünelim. Birkaç tane çok pahalı lüks evin varlığı, ortalama ev fiyatını yukarı çekebilir. Ancak medyan ev fiyatı, bu uç değerlerden etkilenmeyeceği için bize daha gerçekçi bir fikir verir. Bu nedenle medyan, gelir dağılımı, konut fiyatları gibi konularda ortalamaya göre daha güvenilir bir gösterge olarak kabul edilir.

Medyan Nasıl Bulunur?

Medyanı bulmak için izlemeniz gereken adımlar oldukça basit:

  1. Verileri Sıralayın: İlk olarak, elinizdeki veri setini küçükten büyüğe doğru sıralayın. Örneğin: 3, 7, 2, 9, 5 verilerini 2, 3, 5, 7, 9 şeklinde sıralamamız gerekir.
  2. Veri Sayısını Belirleyin: Veri setinizdeki toplam eleman sayısını bulun. Bu sayı tek mi çift mi, ona göre farklı yöntemler uygulayacağız.
  3. Tek Sayıda Veri Varsa: Eğer veri setinizdeki eleman sayısı tek ise, tam ortadaki sayı medyanınızdır. Yukarıdaki örnekte 5 tane veri olduğu için ortadaki sayı (5) medyanı temsil eder.
  4. Çift Sayıda Veri Varsa: Eğer veri setinizdeki eleman sayısı çift ise, ortadaki iki sayının ortalamasını almanız gerekir. Örneğin: 2, 4, 6, 8 verilerinde ortadaki iki sayı 4 ve 6'dır. Bu sayıların ortalaması (4+6)/2 = 5 medyanı verir.

Pratik Bir Örnek

Bir sınıftaki öğrencilerin sınav notları şöyle olsun: 60, 75, 50, 90, 85. Şimdi bu notların medyanını bulalım:

  1. Notları sıralayalım: 50, 60, 75, 85, 90

Veri sayısı tek olduğu için ortadaki sayı medyanı verir. Bu durumda medyan 75'tir.

Artık medyanın ne olduğunu ve nasıl hesaplandığını biliyorsunuz! Veri analizlerinizde başarılar ve unutmayın, sayılarla oynamak her zaman eğlencelidir!