Redif nasıl bulunur konu anlatımı?

Redif Nedir ve Nasıl Bulunur?

Redif, şiirde ahengi sağlayan, kafiyeden sonra gelen ve tekrar eden kelime veya kelime öbekleridir. Kafiye ile karıştırılmaması gereken, daha çok bir tekrar unsuru olarak düşünebilirsin. Kafiye tek bir hecede veya birkaç seste benzerlikken, redif genellikle daha uzun bir yapıya sahip olur ve tam olarak aynı kelimeler veya aynı anlamı taşıyan kelimelerden oluşur.

Deneyimlerime göre, redifi bulmanın en pratik yolu ilk olarak kafiyeyi tespit etmektir. Kafiyeyi bulduktan sonra, kafiyeden geriye doğru giderek aynı kelime veya kelime öbeklerini aramalısın. Eğer kafiyeden sonra gelen ve dizeyi tamamlayan aynı kelimeler veya kelime öbekleri varsa, işte onlar rediftir.

Redifin Türleri ve Örneklerle Açıklanması

Redifler, yapılarına göre iki ana gruba ayrılır:

• Kelime Redifleri: Tamamen aynı kelimelerin tekrarıyla oluşan rediflerdir.

  Örnek:

  Serv-i kadın, ey peri-kadın,
  

  Ey gönül, gel ey kadın, gel ey kadın.

  Burada "kadın" kelimesi rediftir.

• Ek Redifleri: Aynı görevdeki eklerin tekrarıyla oluşan rediflerdir. Bu tür redifler genelde isimlere gelen çekim ekleri veya fiillere gelen zaman/şahıs ekleri şeklinde karşımıza çıkar.

  Örnek:

  Gönül bir sevdiğini unutmaz derler,
  

  Bu gönül bir sevdiğini unutmaz derler.

  Burada "bir" kelimesi rediftir. Dikkat edersen, bu bir kelime redifi örneğidir. Ek redifine daha iyi bir örnek vereyim:

  Örnek:

  Bir güle bir gül
  

  Bir güldün, bir güldün.

  Bu örnekte "gül" kelimesi rediftir. Şimdi ek redifine daha net bir örnek:

  Örnek:

  Gözümde bir nur idi, bir nur
  

  Yüreğimde bir nur idi, bir nur

  Bu örnekte "nur" kelimesi rediftir. Ek redifine daha iyi şöyle örnek verebilirim:

  Örnek:

  Giderim yolumdan,
  

  Gelirim yolumdan.

  Burada "-um" iyelik ekleri ve "yol" kelimesinin tekrarı bir araya gelerek redifi oluşturur. Daha belirgin ek redifi örneği:

  Örnek:

  Aşkın elinden gelirim,
  

  Aşkın elinden gelirim.

  Burada "-irim" şahıs ekleri rediftir.

Redif ve Kafiye Arasındaki Fark

Bu ikisini karıştırmak çok yaygın bir durum. Kafiye, dizelerin sonundaki ses benzerliğidir. Genellikle son hecelerde veya son birkaç seste görülür. Redif ise kafiyeden sonra gelen ve tekrar eden kelime veya kelime öbekleridir.

Şöyle düşün: Kafiye bir binanın çatısındaki süsleme gibidir, redif ise o çatıyı taşıyan direkler gibidir, yani yapıyı oluşturan önemli bir unsurdur. Kafiye olmazsa redif de olmaz zaten, çünkü redif kafiyeden sonra başlar.

Örnek:

Ne habergelir ne haberSöyler,

Ne yazdan ne kardan ne bahardan.

Burada "haber" kelimesi kafiyedir. "gelir" ve "söyler" kelimeleri ise kafiyeden sonra gelen ve tekrar eden kelimeler olduğu için rediftir. Yanlış bir örnek oldu, bu örnekte redif yok.

Doğru örnek:

Aşkın elinden,

Gönül elinden.

Burada "elinden" kelimesi hem kafiye hem de rediftir. Bu da tam doğru bir ayrım değil, "el" kafiye, "-inden" redif diyebiliriz.

Daha net bir örnek:

Bir derdim var idi, başımdan aştı,

Bir derdim var idi, içime taştı.

Burada "aştı" ve "taştı" kelimelerindeki "-aştı" ses benzerliği kafiyedir. "Bir derdim var idi" kısmı ise tekrar ettiği için rediftir.

Pratik İpuçları ve Öneriler

• Yavaş oku: Şiiri aceleye getirmeden, her dizeyi dikkatlice oku. Kelimelerin tekrar edip etmediğini anlamak için yavaş okumak önemlidir.
• Kafiyeyi bul, sonra geriye git: İlk önce kafiyeyi yakaladığın kelimeleri veya sesleri belirle. Ardından, o kelimelerin öncesine doğru aynı kelimelerin veya yapıların olup olmadığını kontrol et.
• Anlam bütünlüğüne bak: Redifler genellikle anlamı pekiştiren veya bir duygu yoğunluğu yaratan kelimelerden oluşur. Bu açıdan da yaklaşırsan daha kolay bulabilirsin.
• Bol bol oku ve analiz et: Deneyimlerime göre, ne kadar çok şiir okuyup o şiirlerin rediflerini bulmaya çalışırsan, bu yeteneğin o kadar gelişir. Klasik Türk şiiri (Divan, Halk) örneklerine bakmak faydalı olacaktır.
• Yardımcı kaynaklardan yararlan: Şiir analizleri veya edebiyat sözlükleri, redif konusunda sana yol gösterebilir.

Unutma, redif şiire hem ahenk hem de bir ritim katar. Onu doğru tespit etmek, şiirin yapısını ve şairin niyetini daha iyi anlamana yardımcı olur.